Clairac (Òlt e Garona)

Vila d'Occitània

Clairac (en francés tanplan coma en occitan) es una comuna agenesa situada dens lo departament d'Òut e Garona e la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània. Clairac es probablament gascon, segon una mapa realizada a partir de l'enquèsta de Bourciez .

Clairac Clairac
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vista de Clairac.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	44° 21′ 38″ N, 0° 22′ 47″ E
Superfícia	33,78 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	185 m 40 m 27 m
Geografia politica
País	Guiana Agenés
Estat	França
Region 75	Navèra Aquitània
Departament 47	Òut e Garona
Arrondiment 472	Marmanda
Canton 4732	Tonens
Intercom 244701470	Vath de Garòna Aglomeracion
Cònsol	Michel Pérat (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	2 608 ab. Evolucion de la populacion 2 804 ab.
Densitat	75,46 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	47320
Còde INSEE	47065

Geografia

Comunas a l'entorn.

Toponimia

La prononciacion es [klɛj'rat]. Las fòrmas ancianas son : monasterii Clariacensi, en latin, en 1267, Clayriaco, en latin, en 1291, Clariaco, en latin, en 1306, Raymondo abbati de Clairaco, en latin, en 1306, de Cleriaco in bastida Castri Senhorii, en latin, en 1316, Clayracum, Cleriacum, en latin, en 1307-1317, Clarak, en 1307-1317, monasterium Clariaci, en latin, en 1318, monasterium Clayriacense, en latin, en 1326, capella de Cleraco, en latin, en 1326, eccl. Sancti Martini de Clairaco cum suis annexis, en latin, en 1509, ecclesia Sancti Petri de Clayraco, en latin, en 1520, parrochia de Milhi, de Camis et de Clayraco, en latin, en 1520 (Lista de Valeri).

Clairac ven d'un nom latin d'òme, lo cognomen Clarius o lo nomen Clarius, damb lo sufixe -acum, latinizacion deu sufixe gallic -ācon. Clairac èra donc probablament una anciana grana propietat antica qu'avè per mèste Clarius.

La fòrma orala e la fòrma escrita consèrvan la marca de l'anteposicion de iòd : [rj] > [jr], atau coma variare > vairar; dens una bona partida de l'Agenés, lo -c finau etimologic s'afeblís en -t.

Istòria

Los Temps Modèrnes

Lo 22 de setembre de 1604, Enric IV acordèt au capítol de Sent Joan de Latran los revenguts de l'abadia benedictina de Clairac. En contrepartida, lo capítol fit erigir una estatua a l'efigia deu rei de França per l'escultor lorenc Nicolas Cordier e li atribuït lo títol de « canonge d’aunor » ; installèren l'estatua devath lo portic de la basilica. De mèi, fit celebrar una messa per la prosperitat de França lo 13 de decembre, jorn anniversari de la neishença d'Enric. Despui, lo títol de canonge d'aunor de Sent Joan de Latran es portat per tots los caps d'estat francés, qu'an dret a una forma reservada dens la basilica romana.

Pendent las revòltas uganaudas, après que prengut la vila de Sent Joan d'Angelí, Loís XIII decidit d'anar entà lo sud damb çò màger de sas tropas per tant de sometre Guiana e assetjar Clairac, qu'èra un bastion deu protestantisme e qu'avè coma devisa « Vila shens Rei, sordats shens páur ». Après 12 jorns de sètge, deu 23 de julhet au 4 d'aost, la vila se rendut. A la sortida deu sètge, tres protestants considerats coma menaires furen executats ; Théophile de Viau, eth-medish natiu de Clairac, raportèt dens un sonet satiric nombrós actes de tortura. Anuit enquèra la plaça Viçoze pòrta una placa commemorativa aperant a la tolerància.

La devisa fut gravada sus la plaça Viçoze quand la renovèren en 2008.

Clairac èra un caireforc important. La mapa de Cassini, a la fin deu sègle XVIII, presenta pr'aquò la rota navèra Bordèu-Vilanuèva d'Òut en construccion e que s'acabava a Borran, en anant en direccion de Gulhon, damb una branca cap a Clairac. Lo duc de Gulhon èra ministre. Lo rota fut contunhada après.

L'Epòca Contemporanèa

En 1793, la populacion de Clairac èra de 5900 abitants, mèi que Marmanda, 5792 abitants (e netament mens que Tonens, 7002 abitants). En realitat, la municipalitat comprenèva tanben Sent Brici (nom supausat), ara dens Borran, au lòc que Marmanda avèva un territòri mèi petit que non pas adara. Empacha pas, Clairac èra de las vilas importantas d'Agenés, çò qu'es pas mèi adara. La populacion quitèt pas de baishar pendent tot lo sègle XIX.

Dejà, Clairac perdut son ròtle de caplòc de canton en 1801 (per una vila de 5000 abitants, cas excepcionau en Òut e Garona). Abans la construccion de l'autorota, la rota de Vilanuèva passava enquèra per Clairac, mès despui qu'existís, la relacion principala damb Bordèu es Damasan, Gulhon, Borran. La rota dirècta Gulhon-Clairac a perdut tota importància e la circulacion entre las duas vilas passa per Borran. N'es atau tanben per la direccion Vilanuèva d'Òut-Lo Mont de Marsan. Clairac perdut tanben lo camin de fèr en 1960 (linha de Pena d'Agenés a Tonens).

L'Escòla navale s'installèt a Clairac a l'epòca de la Segonda Guèrra Mondiala pendent dus ans.

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2014	2026	Michel Perat	divèrs dreta
març de 2001	2014	Françoise Bize	PS
1979	2001	Roger Guibert
	1979
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 2549, totala: 2753
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
5 900	4 849	5 068	5 123	4 949	4 925	4 842	4 556	4 381
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
4 358	4 348	4 420	4 191	4 156	4 050	3 840	3 562	3 203
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
2 880	2 850	2 824	2 214	2 299	2 249	2 378	2 505	2 610
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
2 545	2 552	2 332	2 393	2 338	2 385	2 506	2 464	2 448 2 650
2009	2010
2 432 2 628	2 451 2 647
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 la populacion èra de 2608 abitants e la densitat èra de 77,21 ab/km².

Veire tanben

• Comunas d'Òut e Garona