Capberton

comuna gascona de las Lanas

Vila d'Occitània

Capberton[1] (segon las règlas graficas[2]) o Cap Berton[3] (Capbreton en francés) qu'ei ua comuna gascona situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Capberton
Capbreton
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Lo pòrt de plasença de Capberton.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 38′ 35″ N, 1° 25′ 52″ O
Superfícia 21,75 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
51 m
5 m
0 m
Geografia politica
País  Gasconha
Parçan Maremne
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
40
Lanas Escut de Lanas
Arrondiment
401
Dacs
Canton
4023
Lo País Tirossés (Sent Vincenç de Tiròssa avant 2015)
Intercom
244000865
CC de Maremne-Ador-Còsta Sud
Cònsol Patrick Laclédère
(2014-2020)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
8 892 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

9 203 ab.
Densitat 386,02 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 40130
Còde INSEE 40065

Etimologia

modificar

La prononciacion qu'ei [kappər'tuŋ]. Lo nom del vilatge qu'ei atestat sota las formas Cap Bertou en 1170[4] e en autas cartas marinas deu sègle XVI en las qualas son mencionats quora Capbreton quora Caberton[cal referéncia], Cap-Breton (shens data)[cal referéncia]. Al cors del periòde de la Convention nationale (1792-1795), la comuna portèt lo nom revolucionari de Capbrutus[5], segon lo gost de l'epòca peus eròis de la republica romana.

En despièit d'una legenda modèrna tenaça, lo nom de Capbreton non a versemblablament pas de relacion amb la Bretanha.

Albèrt Dauzat que classa Capbreton a l'article Cabestany[6], amb tota una seria de noms similars compausats amb l'element Cap- o Cab-, que representa lo mot cap (o occitan dialectau *cabo) « tèsta, extremitat ».

Se pòt acostar Capbreton d'autres toponimes com Cablong (Gironda) e alhors, com Caup d'Alh (Aups Maritims, Cabo d'Ail 1259, Cabestany (Catalonha del Nòrd, de Cabestagnio 927), Capbis (Pirenèus Atlantics, Cabbis sègle XII, Grangia Capbisii en 1235),

La comparason amb Caup d'Alh e Capbis autoriza qualques ipotèsis sus l'origina del nom de lòc.

Se constata com en Capbís, una alternància de formas ancianas escritas Capb- e d'autras en Cab-, las segondas s'explican per una assimilacion de [p] a [b], o ben per una varianta dialectala cab- per cap-. D'alhors, en gascon o en francés local, lo p de Capberton non es pas jamai prononciat : se ditz « cabr name = bbfeton ».

Per explicar la natura del segond element -breton, A. Dauzat que supausa un nom de persona Berton, mès non se pronóncian pas sus son origina.

Pertocant a la finala -on, s'explica per una analogia amb lo mot breton, los mai vièlhs dison encara « cabreton » o « caberton ».

Capberton foguèt una eissida viticòla del pòrt de Baiona, coplantat de vinhas de sabla pendent longtemps[cal referéncia]. Lo quite nom del cepatge rei del país (una varietat de cabernet) pòrta lo nom de la ciutat : "cabreton rog" qu'a lisat jos lo vocable de "breton", cepatge major de la Lèira e d'origina gascona sens ges de dobte.

Segon Bénédicte Boyrie-Fénié, lo determinant de cap que pòt estar un nom de persona (l'ancian nom de persona Bert/Berton o l'apocòpa de Bertomiu), mès un nom de baptisme determina pas cap (Caupmartin qu'ei un ancian Caup Sant Martin). Ua auta possibilitat qu'ei cap verd dab ua fòrma diminutiva qui's pòt arreligar dab lo nom de familha Capbert e lo toponime Capvèrn (que seré un ancian *Capverd dab atraccion de vèrn, segon Astor). I a pas de certitud. La fòrma orala que s'explica per l'assimilacion de l'oclusiva sonòra b per son equivalent sord p qu'ei avant : caPBerton > caPPerton [4].

Geografia

modificar
 
Comunas a l'entorn.

Istòria

modificar

Administracion

modificar
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
deceme de 2012 2020 Patrick Laclédère Union de l'esquèrra Quadre bancari
17 de març de 1989 9 de noveme de 2012 Jean-Pierre Dufau PS Professor de collègi, deputat (1997-2017), conselhèr generau (1979-1998), conselhèr regionau (1992-1998)
27 de març de 1971 1989 Roger Calès UDR puish RPR Mètge, president deu SIVOM Còsta Sud de las Lanas
2 de noveme de 1947 1971 Bernard Lesgourgues    
  1947      
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 8396, totala:
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
968 - -

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 1 170 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 1 518 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
3 688
3 937
4 263
4 456
5 089
6 659
7 565
7 652
7 763
8 040
2009 2010
7 864
8 148
7 965
8 250
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments

modificar
  Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

Personalitats ligadas dab la comuna

modificar

Véder tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. Toponimia Occitana (Institut d'Estudis Occitans) : IEO_BdTopoc : http://bdtopoc.org
  2. Règlas d'Escritura de la mencion : https://fr.calameo.com/books/005115906552c74111cd2
  3. Top'Òc Diccionari toponimic occitan del Congrès permanent de la lenga occitana.
  4. 4,0 et 4,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 76-77
  5. Error de citacion : Balisa <ref> incorrècta ; pas de tèxte per las referéncias nomenadas Cassini.
  6. Albert Dauzat et Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France, Librairie Guénégaud, París, 1979. p. 127-128.