Brageirac (Dordonha)

comuna francesa en Nòva Aquitània
(Redirigit dempuèi Brageirac (vila))
Vila d'Occitània

Brageirac (fòrma "socializada") o melhor Brajairac[1] [2] [3] [4] ([brɒtsɒj'ra] non local / [bra'zɛjra] local; Bergerac en francés) es una comuna occitana de Perigòrd, situada administrativament dins lo departament de Dordonha e la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Brageirac
Bergerac
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Brageirac en riba de Dordonha.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 51′ 07″ N, 0° 28′ 59″ E
Superfícia 56,10 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
146 m
39 m
12 m
Geografia politica
País Perigòrd Armas de Perigòrd
Parçan Brageiragués
Estat Bandièra de França França
Region
75
Novèla Aquitània
Departament
24
Dordonha Armas del Departament de la Dordonha (sosprefectura)
Arrondiment
241
Arrondiment de Brageirac
(capluòc)
Canton
2496
Brageirac-1 e 2
Intercom
242401115
CA Brageiraguesa
Cònsol Daniel Garrigue
(2014-2020)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
26 823 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

27 541 ab.
Densitat 498,61 ab./km²
Autras informacions
Gentilici brajairat
Còde postal 24100
Còde INSEE 24037

Lo gentilici es brajairaqués -esa[5] o brajairat -a[cal referéncia].

Geografia

modificar

Brajairac es bastida lo long de Dordonha, al centre del Perigòrd purpal.

 
Las ribas de Dordonha, en Brageirac, e lo Pont Vièlh.
 
Comunas a l'entorn.

Toponimia

modificar

La prononciacion es [brazɛj’ra] [6]. Las fòrmas ancianas son Brageirac en 1100, Braiaracum, en latin, en 1116, Brageyriacum, en latin, en 1207, Berguerac en 1379 [7]. L'origina del nom de Brageirac es un nom galloroman (= d'origina gallica) d'òme, *Bracarius, que ven d'un nom de mestièr, bracarius, « fabricant de bragas », braca en gallic [7],[8],[6]. Lo nom seriá identic a Bragairac, mas los parlars brajairagués càmbian ga en ja coma en nòrd-occitan, tot en gardant ca.

D'autors an refusat l'explicacion per Bracarius, coma Léo Fayolle, que ne'n fasiá un equivalent de Berbiguièras, del bas latin berbicaria, mas dempuèi l'origina lo nom conten la sillaba iniciala Bra- e la finala -ac. Autra ipotèsi dobtosa e influenciada pel nom francés exclusivament, un nom germanic Berger, de Berg, « montanha », emb lo sufixe -iacum [7].

Lo nom es estat escrit en grafia mistraliana non normativa Bergeira, Bregeirac (perig.) o Brageirac (b. lem.) ; èra escrit Brageyrac, Brageirac, Bragairac, Brajairac, Bragueyrac, Bargairac en occitan ancian[5].

 
Panèl de dintrada a Brageirac.

Istòria

modificar
  • Lo 17 de setembre de 1577 : signatura de la Patz de Brageirac entre los catolics e l'igonauds, tractat qu'acaba la sieisena guèrra de religion.

Lo vinhal de Brageirac es un dels mai coneguts de França. S'espandís sus 12 600 ha, compren dotze apelacions e dona entre 500 000 hl e 600 000 hl per campanha.

Las dotze apelacions d'origina contra-rotlada (AOC) son :

Monuments e luòcs toristics

modificar
 
Estatua de Ciranò, plaça de la Mirpa en Brageirac.

Bessonatges

modificar

Doas vilas son bessonadas coma Brageirac :

Administracion

modificar
Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
julhet de 2020 2026 Jonathan Prioleaud divèrs drecha comptable
abril de 2014 2020 Daniel Garrigue divèrs drecha Conselhier general del canton de Brageirac-1 (2011-2015)
març de 2008 2014 Dominique Rousseau PS Director d’establiment social, conselhier general del canton de Brageirac-1 (1998-2011), president de la CC de Brageirac Porpre (2008-2012), puèi de la comunautat d'aglomeracion brageiraguesa (2013-2016)
1995 2008 Daniel Garrigue RPR puèi UMP Deputat (1993-1997 e 2002-2012)
1975 1995 Michel Manet PS deputat (1978-1980), senator (1980-1998)
1967 1975 Louis Pimont SFIO Deputat (1962-1968 e 1973-1975)
1959 1967 (demission) Henri Sicard UNR deputat (1958-1962)
  1959      
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar

Comuna sola :

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 27972, totala: 29002
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
11 720 8 544 8 665 8 044 8 557 9 285 10 102 9 873 10 402

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
10 875 12 116 12 123 11 699 13 120 15 042 14 353 14 735 15 642

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
15 936 15 623 16 162 17 041 16 593 17 520 18 902 22 525 23 622

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
25 185
27 165
27 764
26 832
26 899
26 071
27 716
27 601
27 555
28 616
2009 2010
27 433
28 492
27 648
28 691
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Aglomeracion : (17 comunas, dont 4 en Gironda)


Airal urban : (59 comunas, dont 8 en Gironda)


  • París : A10 – A71 – A20 – N89 – N21
  • Lion : A47 – A72 – A710 – D941 – N89 – A89A20 – N89 – A89 – N21
  • Bordèu : N89 – A89 – D709
  • Tolosa : A62 – D931 – N21

Transpòrts

modificar

Espòrts

modificar
  • Aviron : l'Espòrt Nautic de Brageirac
  • Escalada, alpinisme, raquetas : Associacion Esportiva de la Podrariá de Brageirac
  • Fotbòl : Brageirac Fot
  • Kendò : Associacion de las Òbras Laïcas de Brageirac
  • Cloncada sosmarina : Associacion Ciranò Cloncada Brageirac
  • Rugbi : Union Esportiva Brageirac Rugbi Valada de Dordonha
  • Tennis : Associacion Esportiva dels P.T.T.

Ligams extèrnes

modificar

I a tanben de las informacions sus los cantons Bergerac-1 et Bergerac-2 dins la Wikipèdia Alemanha.


Personalitats ligadas amb la comuna

modificar

Veire tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. Brajairac es confòrme a la pronóncia [brɒʦɒj'ra] (per exemple a l'entorn de Doma) e a l'etimologia Bracarius + acum segons lo toponimista Yves Lavalade
  2. sit Toponimia Occitana https://web.archive.org/web/20120315231640/http://toponimiaoc.webs.com/24dordonha.htm
  3. grafia atestada en documents ancians: https://www.guyenne.fr/Publications/Jurades_Bergerac/les_jurades_de_bergerac_t1.htm
  4. https://toponimia-perigord.forumactif.org/t11-ai-ei-per-ai-etimologic
  5. 5,0 et 5,1 https://tdf.locongres.org/files/assets/common/page-substrates/page0277.jpg
  6. 6,0 et 6,1 https://web.archive.org/web/20160811040638/http://communes-oc.cg24.fr/cantons/bergerac/BERGERAC.htm
  7. 7,0 7,1 et 7,2 Chantal Tanet et Tristan Hordé, Dictionnaire des Noms de Lieux du Périgord, ed. Fanlac, segonda edicion, 2000, p. 53-54
  8. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 73
 
Patrimòni Mondial de l'UNESCO
Etapa precedenta

Lembras
Romavatge de Sant Jacme de Compostèla

Via Lemovicensis
Etapa seguenta

Sent Laurenç de las Vinhas