Blancafòrt de Briolança
Vilatge d'Occitània |
Blancafòrt de Briolança [1],[2] (Blanquefort-sur-Briolance en francés) es una comuna agenesa [3] e parcialament perigòrda (Saint-Chaliès), situada dins lo departament d'Òut e Garona e la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània.
Blancafòrt de Briolança
Blanquefort-sur-Briolance | ||
---|---|---|
Vista generala de Blancafòrt de Briolança. | ||
Geografia fisica | ||
Coordenadas | 44° 36′ 03″ N, 0° 58′ 15″ E | |
Superfícia | 41,93 km² | |
Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
274 m 140 m 104 m | |
Geografia politica | ||
País | Guiana Agenés Perigòrd (per Saint-Chaliès) | |
Estat | França | |
Region 75 |
Novèla Aquitània | |
Departament 47 |
Òut e Garona | |
Arrondiment 473 |
Vilanuèva d'Òut | |
Canton 4713 |
Le Fumélois (Fumèl avant 2015) | |
Intercom 244700431 |
CC de Fumèl Val d'Òut | |
Cònsol | Sophie Gargowitsch (2020-2026) | |
Geografia umana | ||
Populacion Populacion totala (2018) |
484 ab. 496 ab. | |
Densitat | 11,85 ab./km² | |
Autras informacions | ||
Còde postal | 47500 | |
Còde INSEE | 47029 |
Geografia
modificarPerimètre del territòri
modificarToponimia
modificarLa prononciacion es [blaŋkɔ'fɔr de briw'laŋsɔ]. Las fòrmas ancianas son Blancafort, en 1265, castrum de Blancafort, en 1271, homines de Blancaforti, en latin, en 1271, filio Raymondo de Poyolis, r. par. eccl. B.M. de Blancoforte, en latin, en 1316, ecclesia Beate Marie de Albaforti, cum sua annexa S. Martini de Veyrinis, en latin, en 1503, ecclesia B.M. de Blanquefort cum ejus annexa Sancti Martini de Veyrines, en latin, en 1506, R. de Alba Forti et Sancti Martini de Veyrinas, en latin, en 1520, S. Martin de Veyrines et son annexe N.D. de Milhac ou Blanquefort, en francés, en 1698 [1]. Per Dauzat, villa, al sens de « vilatge », es sosentendut e lo nom es format dels dos adjectius blanc e fòrt [4], al femenin. Bénédicte Boyrie-Fénié apròva la remarca de Jacques Astor, que pensa que blanca se pòt comprene coma « nuèva ». Tots los Blancafòrt son de luècs fortificats. Briolança es un idronime (nom de riu o flume) celtic, *bri-ol-antia (cf. la Briança) [1]. Xavier Delamarre explica Briança > brigantiā, mas pas Briolança [5].
Milhac
modificarVeire las fòrmas ancianas de Blancafòrt. Lo vilatge èra a una autra plaça (veire lo paragrafe Istòria). Lo nom alternatiu de Blancafòrt, Milhac, èra versemblablament lo nom del vilatge ancian. Quand se bastiguèt lo castèl, nommat Blancafòrt, son nom se transferiguèt al vilatge novèl e probablament al vilatge ancian, en concurréncia emb Milhac. Lo luèc del vilatge ancian fuguèt chafrat Lo Cailar, pr'amor de sa localizacion, justament perqué los noms de Milhac e de Blancafòrt podián designar un e l'autre vilatge, lo vièlh e lo novèl. Los noms de tipe Milhac pòdon venir del nom gallic d'òme Mīlios (latinizat en Milius) [6],[7] o del nom latin d'òme Aemilius [8].
Veirinas (nom supausat)
modificarLos noms de tipe Veirinas venon sovent del latin vulgar *vitrina, emb lo sens de « veirièra, fabrica de veire » [9], mès pòdon tanben venir de veterinae « animal de bast » ----> « estable d'una abitarèla, sus una viá romana per exemple », coma los Vedrinas o Vedrenas del Massís Central [10],[11], nocion que Dauzat coneissiá pas o acceptava pas. Lo grope -tr- dona normalament -i-, a data anciana (e donc *vitrina > veirina), mès se la sincòpa es pas tròp aboriva (se veterina ven pas tròp lèu vet'rina), l'evolucion es *vederina, puèi vedrina. Coma lo tipe Vedrinas existís pas qu'en Auvèrnhe e Lemosin, ont paire se ditz pas padre, e que i aviá de veterinae pertot, una partida dels Veirinas pòdon èsser de veterinae, a la condicion que lo nom se siá sincopat pro lèu : *veterinae > *vetrina > *veirina.
La Salvetat de Blancafòrt
modificarLo nom ancian de La Salvetat de Blancafòrt èra La Salvetat dels Monges perqué i aviá un priorat que dependiá de la Pomareda dins la diocèsi de Caors [12] mès, tanlèu la mapa de Cassini, La Sauvetat de Blanquefort venguèt lo nom ordinari [13]. Lo nom de Salvetat, del latin salvitas, es totjorn d'origina medievala, e puslèu dels sègles XI e XII. Las salvetats èran a l'Edat Mejana, en Occitània, de zònas de refugi creadas per la Glèisa catolica e delimitadas a l'entorn d'una glèisa. Garantissián lo drech d'asile, dins lo quadre de la Patz de Diu. Avián un ròtle de pòblament e de colonizacion de las tèrras verges [14],[15].
Saint-Chaliès (nom francés)
modificarLo nom francés mòstra qu'es un nom en Sench davant una iniciala vocalica. Lo sent es Alòi e es atestat Sancti Elegii [16], mès sa fòrma locala demandariá un estudi sul terrenh. Sent Alòi ven del latin Eligius, ministre de Dagobèrt, avesque de Noyon e patron des orfèbres [17],[18].
Istòria
modificarI aviá quatre parròquias dins la comuna abans la Revolucion : Veirinas (nom supausat), La Sauvetat de Blancafòrt (ancianament dels Monges) e Saint-Chaliès, en francés, lo nom es una varianta de Sench Alòi. Per Saint-Chaliès, un siti declara al còp qu'èra de la diocèsi de Sarlat e annèxa de La Sauvetat dels Monges [19], qu'èra de la diocèsi d'Agen, çò qu'es contradictòri. Durengues cita La Sauvetat dels Monges [12]https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/388/mode/2up</ref>, coma de l'archipreirat de Fumèl e donc de la diocèsi d'Agen, mès cita pas Saint-Chaliès, indici qu'aquesta parròquia èra perigòrda. Las mapas de la diocèsi de Sarlat que Joan Tarde dessenhèt al sègle XVII mòstran que Saint-Chaliès es efectivament perigòrd e La Salvetat agenés[20],[21].
Blancafòrt èra annèxa e la matritz èra Veirinas, priorat secular, mès, tanlèu lo sègle XVIII, lo rapòt entre los dos s'inversèt (Veirinas èra plan mens poblada que Blancafòrt) [3]. De la glèisa de Veirinas, abandonada dempuèi la Revolucion, demòra pas qu'un pan de muralha [22].
Lo borg actual de Blancafòrt es dins la ribièra de Briolança (133 m d'altitud) e la glèisa romanica a una certana distància sus un pompidor del travèrs, a quicòm coma 170 m d'altitud, sus un luèc nommat lo Cailar (castellare > cast'lar > cas'lar > [kaj'la]), tresplombat per un planòl de 236 m. Lo vilatge ancian èra près de la glèisa [22] e sus un siti defensiu. Lo nom alternatiu de Blancafòrt, Milhac, èra versemblablament lo nom del vilatge ancian.
Administracion
modificar- Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Fumèl; es adara del canton du Fumélois (en francés).
Demografia
modificar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 633 | 1 668 | 1 781 | 1 700 | 1 760 | 1 730 | 1 752 | 1 794 | 1 748
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 764 | 1 693 | 1 592 | 1 408 | 1 463 | 1 501 | 1 510 | 1 238 | 1 169
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 120 | 1 110 | 962 | 824 | 778 | 748 | 700 | 710 | 703
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
727 |
666 |
587 |
549 |
468 |
492 |
500 |
505 |
508 523 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
512 527 |
515 530 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE |
- En 2018 la populacion èra de 484 abitants e la densitat èra de 11,54 ab/km².
Luècs e monuments
modificar- Château de Blanquefort-sur-Briolance[24] ;
- Basa Mérimée Notícia N°IA47000510, Ministèri francés de la Cultura.</ref> ;
- Église de Saint-Chaliès[25],[26] ;
- Église Sainte-Madeleine de La Sauvetat-de-Blanquefort[27],[28],[29] ;
- Hauts-fourneaux de Blanquefort-sur-Briolance[30],[31] ;
- Ferme de Blanquefort-sur-Briolance[32] ;
- Manoir Latour de La Sauvetat-de-Blanquefort[33].
-
Glèisa de Nòstra Dama de Blancafòrt.
-
La glèisa de Saint-Chaliès.
-
La glèisa de la Sauvetat de Blancafòrt.
-
Dintrada del castèl de Blancafòrt.
-
Ancian naut fornèl.
Personalitats ligadas amb la comuna
modificarVeire tanben
modificarLigams extèrnes
modificarNòtas
modificar- ↑ 1,0 1,1 et 1,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 62-63
- ↑ https://web.archive.org/web/20210917173914/https://www.locongres.org/fr/applications/expressoc-expressions-fr/expressoc-navigation-par-fiches/112-toponymes-pour-cartographie/8084-blancafort-de-briolanca
- ↑ 3,0 et 3,1 https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/394/mode/2up
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 87
- ↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 88
- ↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 198, 302 e 357
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 457
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 445
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 703, a Védrines-St-Loup
- ↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 145
- ↑ Chantal Tanet et Tristan Hordé, Dictionnaire des Noms de Lieux du Périgord, ed. Fanlac, segonda edicion, 2000, p. 423
- ↑ 12,0 et 12,1 https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/388/mode/2up
- ↑ https://www.geoportail.gouv.fr/donnees/carte-de-cassini
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 640, a La Salvetat
- ↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 297, per La Sauvetat-du-Dropt
- ↑ https://web.archive.org/web/20190325042128/http://patrimoine-de-france.com/lot-et-garonne/blanquefort-sur-briolance/eglise-paroissiale-saint-eloi-saint-chalies-26.php
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 596
- ↑ https://nominis.cef.fr/contenus/saint/205/Saint-Eloi.html
- ↑ https://web.archive.org/web/20190325042128/http://patrimoine-de-france.com/lot-et-garonne/blanquefort-sur-briolance/eglise-paroissiale-saint-eloi-saint-chalies-26.php
- ↑ https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b85924298/f1.item.r=.langFR.zoom
- ↑ https://web.archive.org/web/20190701232640/https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b7710170v/f1.item.zoom
- ↑ 22,0 et 22,1 http://paroissesaintgerauddesvalleesenfumelois47.over-blog.com/article-notre-dame-de-blanquefort-sur-briolance-120159876.html
- ↑ https://www.sudouest.fr/2020/05/29/lot-et-garonne-decouvrez-les-nouveaux-maires-elus-7522112-3688.php
- ↑ Basa Mérimée Notícia N°IA47000517, Ministèri francés de la Cultura.
- ↑ Basa Mérimée Notícia N°IA47000514, Ministèri francés de la Cultura.
- ↑ Visites en Aquitaine : Église paroissiale Saint-Éloi de Saint-Chaliès
- ↑ Basa Mérimée Notícia N°IA47000511, Ministèri francés de la Cultura.
- ↑ Visites en Aquitaine : Église Sainte-Madeleine de La Sauvetat
- ↑ Georges Tholin, Études sur l'architecture religieuse de l'Agenais du Xe au XVIe siècle suivies d'une notice sur les sépultures du Moyen Âge, p. 105-106, Librairie J. Michel, Agen, 1874 ( lire en lgne )
- ↑ Basa Mérimée Notícia N°IA47000678, Ministèri francés de la Cultura.
- ↑ ;Visites en Aquitaine : Usine métallurgique dite forge de Blanquefort
- ↑ Visites en Aquitaine : Ferme de Blanquefort-sur-Briolance
- ↑ Visites en Aquitaine : Manoir Latour de La Sauvetat