Viçac (Vissac en francés) z-es una anciana comuna auvernhassa situada dins lo departament del Naut Léger e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe. Dempueis 1972, z-es fusionada amb Autairac, prumèirament en fusion associacion, pueis en 1983 en fusion simpla, dins la comuna de Viçac e Autairac.

Geografia

modificar

L'ancian borg de Viçac z-es petit. L'aglomeracion principala z-es La Chaum, que fòrma un ensemble amb Curmilhac (a Autairac).

Toponimia

modificar

Las fòrmas ancianas son : In patria Arvernica, in vicaria Cantilianico, in villa cui vocabulum est Niziaco (compréner Viziaco), vès 900, Vizac alh secle XI, Viciacus en 1078, Vitiacus en 1134, Senoria de Vissac alh secle XII, Vizac en 1161, Castrum de Vissac en 1269, Monsieur Estienne dou Vissac en 1321, Vissat en 1401, Luminaria S. Juliani de Vissaco en 1474, L'esglise Monsieur Sainct-Jullien de Vissac en 1537 [1].
Un testimòni de Sent Èble articula successivament ['visa] (reculament d'accent) e [vi'sja] [2], fòrma dobtosa perque la fonetica brivadesa ne'n fariá [*vi'ʃa].
Segon Dauzat e Rostaing, Viçac ven delh nom latin d'òme Vicius, ambelh sufixe -acum [3].
Segon Xavier Delamarre, Uicios (Vicios) z-es un nom celtic, latinizat en Vicius. Vicios seriá *uic-io-(n), « combatent » (racina *ueik- « combatre »). Viçac, derivat en -ācon, èra la proprietat de Vicios [4].
Viçac z-èra doncas una granda proprietat galloromana (pusleu que purament gala de l'epòca de l'independéncia : l'emplec massís delh sufixe -ācon dins los noms de proprietats es tardiu).

La Chaum

modificar

Las fòrmas ancianas son : La Chalm en 1310, Calma en 1458, La Cham en 1576, La Chau en 1646 [5].
La prononciacion aproximativa z-es [la'tsaw], a Sent Èble [2].
Segon Dauzat, chalm ven delh bas latin calmis, d'origina preindoeuropèa e designa de pueis pelats [6].

Las fòrmas ancianas son : In loco vocabulo Valiaco en 936, Mansus de Valhac en 1471, Vailhacum en 1478 [7].
Segon Dauzat e Rostaing, per un autre Valhac, lo nom ven del nom latin d'òme Vallius, ambelh sufixe -acum [8]. Segon los Féniés, s'agís d'Avellius, mesme sufixe [9].

Istòria

modificar

En 1789, Viçac, qu'èra un fèu vassal de l'avesque delh Puèi, dependiá de la província d'Auvernhe, de l'eleccion de Briude, de la subdelegacion de Lanjac e delh ressòrt de Riam. Sa gleisa parochala, diocèsi de Sant Flor e archipreirat de Lanjac, z-èra delh vocable de Sant Julian; lo prior de La Vòuta presentava a la cura. Un peatge saguèt suprimit a La Chaum lo 21 d'octobre de 1738. La glèisa saguèt erigida en sucursala lo 12 de març de 1826 [1].
La comuna a profitat de la preséncia delh chamin de fèr (gara o puslèu, avòra, arrèst de La Chaum), alh limit amb Autairac.
Lo 1èir de setembre de 1972, Viçac e Autairac fusionèron per fusion associacion; per ficcion administrativa, Autairac venguèt Viçac e Autairac : l'anciana comuna de Viçac (43266) z-es marcada en prumèir, mas lo n° INSEE es lo d'Autairac. Lo 1èir delh mes lòng de 1983, la fusion associacion saguèt transformada en fusion simpla [10]. Alh moment de la fusion, las comunas z-èran de populacions comparablas. L'ostau de comuna z-es dins l'ensemble de vialatges format per Lachaud (*La Chaum : La Chalm en 1310), a Viçac, e Curmilhac, a Autairac.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): , totala:
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
277 251 284 432 428 316 280 303 326

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
350 366 370 443 396 381 380 419 390

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
409 403 402 416 378 357 295 280 256

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
248
236


Cercar
Cercar
Cercar
Cercar
Cercar
2009 2010
Cercar
Cercar
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments

modificar
  • La gleisa Santa Crotz de Viçac, delhs secles XII e XIII, classada monument istoric lo 4 de mai de 1910 [11].
  • lo chastèl roinat de Viçac.

Personalitats ligadas amb la comuna

modificar

Veire tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. 1,0 et 1,1 Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, 1907, p. 301 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f350.item
  2. 2,0 et 2,1 Enquèsta delh contributor en 2024
  3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 727
  4. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 268, 311 e 373
  5. Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, 1907, p. 71 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f120.item
  6. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 132, a Calm
  7. Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, 1907, p. 285 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f334.item
  8. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 693, a Vailhan
  9. Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 122
  10. INSEE [1]
  11. https://www.pop.culture.gouv.fr/notice/merimee/PA00092919