Sent Lis
Vila d'Occitània |
Sent Lis[1],[2],[3],[4] (Saint-Lys en francés) es una comuna occitana de Gasconha entre Savés e Tolosan situada dens le departament de Hauta Garona e la region d'Occitània (Pirenèus-Mediterranèa), ancianament de Miègjorn-Pirenèus.
Sent Lis
Saint-Lys | ||
---|---|---|
De haut en baish e d'esquèrra a drecha : La glèisa, la hala, l'ostau de vila, la mediatèca e lo molin. | ||
| ||
| ||
Geografia fisica | ||
Coordenadas | 43° 30′ 54″ N, 1° 10′ 42″ E | |
Superfícia | 21,3 km² | |
Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
220 m 210 m 175 m | |
Geografia politica | ||
País | Gasconha | |
Parçan | Savés (Comenge ) | |
Estat | França | |
Region 76 |
Occitània , ancianament de Miègjorn-Pirenèus | |
Departament 31 |
Hauta Garona | |
Arrondiment 311 |
Murèth | |
Canton 3130 |
de Plasença deu Toish, ancianament de Sent Lis (caplòc) | |
Intercom 243100690 |
Le Muretin Agló (SIREN 200068641) | |
Cònsol | Serge Deuilhé (2016-2020) | |
Geografia umana | ||
Populacion Populacion totala (2018) |
9 488 ab. 9 670 ab. | |
Densitat | 418,64 ab./km² | |
Autras informacions | ||
Gentilici | Saint-Lysiens (en francés) Sentlisian (en occitan) | |
Còde postal | 31470 | |
Còde INSEE | 31499 | |
www.ville-saint-lys.fr/ |
Geografia
modificarSent Lis es una vilòta de 9000 abitants de la Gasconha tolosana. Hè partida de la Comunitat d'Aglomeracion deu Muretin, mès es venguda una comuna periurbana de Tolosa. Es a 28km au Sud-Oèst de Tolosa e a 18km a l'Oèst de Murèth.
Las aigas importantas de la comuna son le Toish e l'Aigabèra.
Istòria
modificarSent Lis es una bastida creada peu senescau deu rei de França Eustache de Beaumarchès en 1281, dins un espaci frontièra enter las possessions reialas, las deu Comenge e las deus Angleses.
Sembla que l'ocupacion umana es plan mès anciana. Existissiá avant la creacion de la bastida quauquas bòrdas (La Gironda, La Granja de l'Aigabèra)
Sent Lis estèc un borg agricòle ambe un mercat fixat le dimars dempèi la debuta. Longtemps la populacion se mantenguèc a l'entorn de 1000 abitants.
Pendent l'Ancian Regime, Sent Lis èra de l'eleccion de Ribèra-Verdun, doncas de la província de Gasconha, de la generalitat d'Aush, de l'archidiocèsi de Tolosa, de la senescaucia de Tolosa.Lo vocable de la glèisa es Sent Julian. Tanlèu 1790, Sent Lis èra caplòc de canton. Lo nom de la comuna èra Eau Belle en l'an II. Lo vocable de la glèisa, annèxa de Sent Tomàs, qu'es Sent Sarnin [5].
Pendent la revolucion francesa, la comuna s'apèra Eaubelle (Aigabèra en occitan). Aqueste nom poiriá èster le prumèr nom deu lòc avant la creacion de Sent Lis qu'es una referéncia clara au poder novèl deu rei de França en Tolosan au sègle XIII.
De notar, que le periòde napoleonian estèc mauagit e l'insomission a la conscripcion voluda per Napoleon Ièr estèc importanta coma pertot en Gasconha. La repression hasquèc detzenats de mòrts.
Sent Lis, dejà mercada peu chaple de la siva joenèssa suus camps de batalha de la guèrra 1914-1918, estèc le lòc d'un massacre hèits peus nazis de la division Das Reich, le 12 de junh de 1944 on un dotzenat de sentlisians se morisquèren.
Le desvolopament de la comuna de Sent Lis es ligat a le de Tolosa a partir deu sègle XX. L'implantacion deu centre de ràdio maritime a Sent Lis après la segonda guèrra mondiala, conjugat ambe l'arribada deus rapatriats d'Algeria, hasquèc rapidament créisher la comuna.
Es ara una banlèga deu grand Tolosa ambe quasi 9000 abitants en 2013.
Le parlar originau de Sent Lis es l'occitan gascon tolosan. A notar que Sent Lis a una seccion bilingua francés - occitan a las escòlas ambe mès de 150 escolans en 2013.
Administracion
modificar- Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna qu'èra deu canton de Sent Lis (caplòc); qu'es ara deu canton de Plasença deu Toish.
Demografia
modificar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
916 | 998 | 1 047 | 1 209 | 1 223 | 1 223 | 1 293 | 1 416 | 1 445
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 471 | 1 533 | 1 569 | 1 451 | 1 443 | 1 491 | 1 483 | 1 343 | 1 245
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 283 | 1 188 | 1 116 | 998 | 1 053 | 1 024 | 1 040 | 1 007 | 1 238
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 426 |
1 794 |
2 820 |
3 503 |
4 565 |
5 455 |
7 741 |
8 118 |
8 256 8 409 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8 397 8 556 |
8 537 8 697 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE |
Lòcs e monuments
modificar- Lo mercat cobèrt (hala) au centre vila, concebuda endeu mercat per l'arquitècte Edmond Chambert. Estèc bastida en 1846 e avèc la particularitat d'aver pas nat pilar interior çò qu'èra novator per l'epòca.
- La glèisa de Sent Julian de 1881, restaurada en 2010. D'estille neo-gotic ambe pintruras qualitadoses de Henry-Eugène Delacroix.
- Le molin de vent deu sègle XIX, en foncionament dinc a 1947, auèi restaurat ende hèr visitas toristicas
Minjacebas
modificarCatinon e Jacotin damòran dins le vilatge aperat Minjacebas o Minjocèbos. Minjacebas, qu'es un quartièr de la comuna, es la patria de Catinon e Jacotin pr'amor que le nom agradèc a Carles Molin. Una associacion aperada Païs de Catinou e Jacouti, creada per Patrick Lasseube en 1995, celèbra cada an a la prumèra dimenjada d'octòbre Catinon e Jacotin.
Abadia de Planselva
modificarPersonalitats qu'an ligams ambe la comuna
modificarNòtas
modificar- ↑ Pojada, Patrici. Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières, 2009. ISBN 978-2-86266-573-3.
- ↑ «Toponimia occitana».
- ↑ Congrès permanent de la lenga occitana. «Top'Òc: Diccionari toponimic occitan».
- ↑ Institut d'Estudis Occitans. «BdTopoc–Geoccitania».
- ↑ Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne, p. 42 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html
Ligams intèrnes
modificarPaís de Catinou e Jacouti (engatjada dens Convergéncia Occitana)
Ligams extèrnes
modificar- «Sit officiau».
- «Sit País de Catinou, associacion occitanista de Sent Lis».
- GeoPortail, site de consultacion de cartas ancianas
- Plan cadastral Napoleonian de la vila de Sent Lis