Bascoat

Bascoat | |
![]() |
|
Administracion | |
País | ![]() ![]() |
Capitala | Pampalona |
Lengas | basco, espanhòl, francés |
Geografia | |
Gentilici | Basco -a, Basc -a |
Populacion | 3 155 597 (2017) |
Densitat | 150,65 ab./km2 |
Superfícia | 20 947 km2 |
Autras informacions | |
Domeni internet | .eus |
Fus orari | UTC (estat +1) |
Lo Bascoat,[1] País Basco o País Basc (Euskal Herria en basco) es lo país istoric del sudoèst d'Euròpa ont se parla la lenga basca. Se parteja entre los dos estats de França (part del departament dels Pirenèus Atlantics) e d'Espanha (part de la Comunautat Autonòma Basca e de la Comunautat Forala de Navarra).
Lo gentilici es basco -a o basc -a (o fòrça rarament bàscol basca).
Geografia politicaModificar
ProvínciasModificar
Lo Bascoat a sèt províncias istoricas o tradicionalas (en basc lurraldeak), tres al nòrd e quatre al sud. a. Dins lo Nòrd (en basco Iparralde), partida situada en França, en sus la mapa
- Labord (en basco Lapurdi);
- Sola (en basco Zuberoa);
- Bassa Navarra (en basco Nafarroa Beherea)/
b. Dins lo Sud (en basco Hegoalde), partida situada en Espanha:
- Comunautat Forala de Navarra (Nafarroako Foru Erkidegoa en basc) en rog sus la carta
- dins la Comunautat Autonòma Basca:
- Biscaia (en basco Bizkaia);
- Guipuscoa (en basco Gipuzkoa);
- Alaba (en basco Araba).
- Treviño o Trebiñu es una enclava en Alaba qu'aperten oficialament a la region de Castelha e Leon e a la província de Burgos. Una part de la populacion e dels elegits locals e tanben los movements basquistas considèran qu'es una part del Bascoat, donc demandan son incorporacion a la província d'Alaba.
Vilas principalasModificar
Vilas principalas bascas | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vila | Herrialde (Region) | Popolacion | Vila | Herrialde (Region) | Popolazione | |||||
1 | Bilbao | Biscaia | 355.731 | 11 | Basauri | Biscaia | 42.657 | |||
2 | Vitòria | Alaba | 239.562 | 12 | Errenteri | Guiposcoa | 39.315 | |||
3 | Pampalona | Alaba | 197.932 | 13 | Anglet | Labord | 37.934 | |||
4 | St. Sebastian | Guiposcoa | 186.185 | 14 | Tudèla | Alaba | 35.429 | |||
5 | Barakaldo | Biscaia | 100.061 | 15 | Leioa | Biscaia | 30.454 | |||
6 | Getxo | Biscaia | 80.770 | 16 | Galdakao | Biscaia | 29.049 | |||
7 | Irun | Guiposcoa | 61.006 | 17 | Sestao | Biscaia | 28.959 | |||
8 | Portugalete | Biscaia | 47.856 | 18 | Durango | Biscaia | 28.226 | |||
9 | Santurtzi | Biscaia | 47.076 | 19 | Eibar | Guiposcoa | 27.396 | |||
10 | Baiona | Labord | 44.506 | 20 | Biàrritz | Labord | 26.828 |
Lenga bascaModificar
La lenga basca (autonim: euskara [aguts̺ˈkaɾa]) es una lenga paléoeuropèa parlada al País Basc, valent a dire dins de zònas geograficas situadas al nòrd d'Espanha (País basc espanhòl Hegoalde: region de Navarra e region autonòma Comunautat de País Basc) e dins l'extrèm sud-oèst de França (Iparralde, País Basc francés, dins lo departament de Pirenèus Atlantics).
Lo basc es una lenga ergative-absolutive e en aquò diferís de totas las lengas indoeuropèas, qu'an un alinhament nominatiu-acusatiu. La sola lenga amb la quala lo basc a una parentat establida es la lenga aquitana atudada. Los glottologues, pel mejan de la tecnica dicha de reconstruccion intèrna, an temptat de reconstituïr una lenga proto-basca, pasmens, puèi que las donadas actualament en possession an pas encara permés de descobrir l'origina d'aquelas lengas, lor grop lingüistic familial es considerat coma isolat e sens ligam amb cap d'autre grop lingüistic.
Lo lexic basc es compausat majoritàriament de mots d'origina desconeguda, mas tanben de manlèus de sos vesins: compòrta de mots derivats del latin, de l'espanhòl e del gascon.
"Mapa de las sèt províncias bascas mostrant la delimitacion actuala de la lenga basca e sa division en dialèctes, sosdialèctes e varietats" deguda al prince Loís Lucian Bonaparte
Percentatge actual de bascofòns (lenga mairala)