Pèrlas e Castelhet

una comuna francesa

Vilatge d'Occitània

Pèrlas e Castelhet[1],[2],[3],[4] (Perles-et-Castelet en francés) es una comuna occitana del País de Fois, situada dins lo departament d'Arièja e la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Pèrlas e Castelhet
Perles-et-Castelet
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vista del vilatge de Pèrlas jos la nèu
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 42° 44′ 41″ N, 1° 47′ 15″ E
Superfícia 17,77 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
2 243 m
700 m
618 m
Geografia politica
País País de Fois Armas del País de Fois
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
9
Arièja Armas del Departament d'Arièja
Arrondiment
091
Fois
Canton
0901
Nauta Ariège (Ax abans 2015
Intercom
240900266
CC de Nauta Arièja
Cònsol Gérard Durand
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
223 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

228 ab.
Autras informacions
Còde postal 09110
Còde INSEE 09228

Geografia

modificar

Pèrlas e Castelhet es una comuna occitana, que recampa dos vilatges: Pèrlas e Le Castelhet, lo primièr dins la val, lo segond sus un penjal.

 
Comunas a l'entorn.


Perimètre del territòri

modificar
Comunas confrontantas de Pèrlas e Castelhet
Unac Tinhac
Lusenac   Savinhac

Toponimia

modificar

Enric Guiter dins l'ALPI dóna la pronóncia ['perles caste'let]. Cal probablament corregir en 'pɛɾles].

La prononciacion es ['pɛɾles]. La fòrma occitana segon Patrici Pojada es Pèrlas o Pèrles (dins l'airal a final al plural ven -es; ex. la vaca, les vaques). Las fòrmas ancianas son Pederlas, en 1145, Perles en 1224, Perlas en 1246 e 1648, Perlis en 1271, 1272, 1305, 1308, Perle en 1318-25, Perlas en 1385, 1390, Perles en 1401, Perlas cap a 1460 (Cronica d'Esquerrier) e en 1540, etc[5].
Segon Negre, citat per Patrici Pojada, Pèrles es benlèu lo femenin de Paterculus, nom latin d'òme, seguit de -as [5]. Los Féniés sègon aquela explicacion[6]. Segon Coromines, tanben citat per P. Pojada, en partent de la fòrma Pederlas, explica lo nom per Petrulas, derivat del grèc petra, espandit en latin vulgar : Petrulas > Pedrelas > Perlas; petrula seriá « aquesta ròca, una ròca notabla, particulara »[5]. Mes en occitan, quitament periferic, petr- > pedr- > peir-.
Segon Patrici Pojada, los autors parton de la primièra mencion qu'es sola. La tombada de -d- intervocalic es rara dins l'occitan d'aquel airal. Çaquelà, i a un Perles en Fenolhedés qu'es atestat Petrolas en 1011. La solucion seriá Paterculus femenizat [ > *Paderlhas ], o Petrulas, de petra, o quicòm mai ?[5].

Castelhet

modificar

La prononciacion es [kaste'ʎet] e la grafia Castelhet. Castelhet es un diminutiu de castèlh, fòrma locala de castèl (palatalizacion de -l finala) : un castèlh pichon[7].

Istòria

modificar

Administracion

modificar
Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2014 (2026) Gérard Durand PCF retirat
octobre de 2011 2014 Christian Vives    
març de 2008 agost de 2011 (demission) Max Joulé    
  2008      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton d'Ax; es ara del canton de Haute Ariège (en francés), donc de Nauta Arièja.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): , totala:
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
408 351 461 464 522 523 509 515 499

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
416 389 380 366 363 408 370 368 356

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
373 341 326 294 237 277 224 173 192

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
188
157
130
119
157
160
177
182
Cercar
2009 2010
196
203
204
211
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 223 abitants e la densitat èra de 12,55 ab/km².

Lòcs e monuments

modificar

Personalitats ligadas amb la comuna

modificar
  • Augustin Bonrepaux : Ancian deputat e President del Conselh General, nascut a Pèrlas e Castelhet
  • Cedric Rousseu : jornalista occitan.

Véser tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. Pojada, Patrici. Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières, 2009. ISBN 978-2-86266-573-3. 
  2. «Toponimia occitana».
  3. Congrès permanent de la lenga occitana. «Top'Òc: Diccionari toponimic occitan».
  4. Institut d'Estudis Occitans. «BdTopoc–Geoccitania».
  5. 5,0 5,1 5,2 et 5,3 Patrici Poujade, Dictionnaire toponymique de l'Ariège, ed. IEO d'Arièja, 2021, p. 326-327
  6. Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 128
  7. Patrici Poujade, Dictionnaire toponymique de l'Ariège, ed. IEO d'Arièja, 2021, p. 140