Massís Central
Lo Massís Central o Massís Centrau es un massís ercinian qu'ocupa lo centre d'Occitània. Fòra Occitània, tanben lo Massís Central se prolonga un pauc al nòrd amb los monts de Lionés e Morvan. S'espandís sus una superfícia de 85 000 km².
  | |
| Tipe | sistèma montanhós |
|---|---|
| Part de | Forèst Ercinia |
| Localizacion | |
| Estat | França |
| Region | Auvèrnhe Ròse Aups Borgonha Franca Comtat Novela Aquitània Occitània |
 | |
| Donadas | |
| Altitud | 1 886 m |
| Punt culminant | Puèi de Sant Circ |
| Superfícia | 85 000 km² |
| Istòria | |
| Periòdes istorics | Paleozoïc |
Las regions occitanas que se tròban dins lo Massís Central son Lemosin, Borbonés, Auvèrnhe, Velai, una granda part de Guiana (èst de Peiregòrd, nòrd de Carcin, Roergue), lo nòrd de Lengadòc (Albigés, la Montanha Negra, las Cevenas), Gavaudan e Vivarés.
Nom modificar
A d'epòcas pus ancianas, i aviá pas ges de besonh particular de designar clarament aquel ensems montanhòl. Lo mond lo disián simplament la Montanha. Lo nom de Massís Central es una creacion recenta de la geografia de l'Edat Contemporanèa. La nocion apareis tre 1841 subre las mapas geologicas de Pierre-Armand Dufrénoy e Elie de Beaumont. Es lo geograf occitan Pau Vidal de la Blacha, un autor de mapas muralas escolaras, que bateja en 1903 en francés Massif Central aquel "grop de tèrras autas"[1]. Aquel nom se referissiá a la posicion de la montanha al centre (en realitat al centre-sud) de l'Estat francés, pr'aquò aquel nom indica tanben la plaça centrala de la montanha en Occitània.
Dins lo renaissentisme occitan, lo lingüista Loís Alibèrt prepausèt de renommar aquel ensems Massís Septentrional dins l'introduccion de sa Gramatica Occitana (1935), pr'amor que pensava que se poiriá inclure los Païses Catalans dins Occitània, çò qu'auriá plaçat lo massís al nòrd de l'ensems.
Ça que la, dins los limits d'Occitània admeses abitualament (sens los Païses Catalans), lo massís ocupa una plaça verament centrala, bòrd que s'espandís entre l'extrèm nòrd d'Occitània (Montanha Borbonesa) e lo sud prigond d'Occitània (Montanha Negra). Lo nom de Massís Central doncas se justifica plan en occitan.
Parçans e montanhas modificar
Los parçans e montanhas del Massís Central son del nòrd cap al sud:
- Morvan
- Los Monts de la Marcha
- Los Monts d'Embasac
- Los Monts de Blom
- Los Monts de Chasluç
- Lo Replanat de Miuvachas
- Las Monedieras
- Combralha
- Los Monts Domats
- Artensa
- Sejalèir
- Liuradés
- Los Monts de Forés
- Los Monts de Lionés
- Cantal
- Planesa de Sant Flor
- Mauriagués
- Castanhau
- Lo Causse de Gramat
- Aubrac
- Marjarida
- Los Monts de Vivarés
- Limanha
- Lo Segalar
- Lo Leveson
- Lo causse de Sauvatèrra
- Lo causse Mejan
- Losera
- Larzac
- Cevenas
- Los Monts de La Cauna
- Somalh
- Espinosa
- Escandòrgue
- La Montanha Negra
Nòtas e referéncias modificar
- ↑ Odile Faure (2005) Le Massif central, coll. Itinéraires de découvertes, Rennes: Ouest-France
