Lar Mondran

Lar Mondran ^[1] (Laà-Mondrans en francés) qu'ei ua comuna bearnesa, administrada peu departament deus Pirenèus Atlantics e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Lar Mondran
Laà-Mondrans

La glèisa de Sent Estèfe (o Estève).

Geografia fisica

Coordenadas

43° 27′ 09″ N, 0° 46′ 20″ O

Superfícia

6,10 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

174 m
80 m
63 m

Geografia politica

França

Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània

Pau

Lo Còr de Bearn (Lagòr abans 2015)

Intercom
246401640

CC de Lac-Ortès

Cònsol

Loïc Coutry
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2019)

432 ab.

Evolucion de la populacion

445 ab.

Densitat

67,87 ab./km²

Autras informacions

Gentilici

(en francés)

Còde INSEE

64286

Geografia

Comunas a l'entorn.

Toponimia

Mondrans

Las fòrmas ancianas que son Mondran, en 1337, Mondran/Mondran Susoo/Mondran Jusoo, en 1385, Mondran dessus/Mondran debaigt, en 1614, Lous Mondrans, en 1659, Les Mondrans, en 1728, Les Mondrans, sus la mapa de Cassini, a la fin deu sègle XVIII, Laà-Mondrans, quand Lar e los Mondrans estón aplegats, mès Pau Raimond en dona pas la data. La prononciacion qu'ei [mun'dran] o [lus mundrans]. Miquèu Grosclaude qu'evòca, per lo refusar, lo nom germanic d'òme Montrannus utilizat per Dauzat dens un aute cas e prepausa, shens certitud, un Mont + franc, vengut Mont + hranc en gascon, a l'exemple de l'antroponime Cazaurang (*Cazau-franc > *Cazau-hranc > Cazaurang). *Monthranc que's pronóncia *Montran, puish Mondran ^[1] (sonorizacion de l'oclusiva devath l'influéncia de la nasala). Segon Jacques Boisgontier, dens la soa recension deu Dictionnaire toponymique des communes du Béarn, Mondrans < Montem francum qu'ei ua error^[2].

Las mapas despuish Cassini que muishan Les Mondrans o Mondrans per un lòc solet, en cap de cas sus un mont, mès que i a un turon de 125 m a costat. Que cau supausar que Mondran Suson o Mondran Dessús a dispareishut e que Mondran Juson o Mondran Devath guarda lo sovièr de la pluralitat deus lòcs hens lo son nom.

Lo borg

Las fòrmas ancianas que son Lar, au sègle XI, Lar, au sègle XII, Laà sus la mapa de Cassini, a la fin deu sègle XVIII, Laà-Mondrans, quand Lar e los Mondrans estón aplegats, mès Pau Raimond en dona pas la data. La prononciacion qu'ei [,la mon'dran]^[1] (compréner [,la mun'dran] ?) e [la] ei pas o pas guaire, enonciat shens hornir l'ajustadís Mondran, pr'amor de la brevetat deu nom e pr'amor los dus lòcs e son aplegats despuish bèra pausa^[1].

Dauzat qu'explica ei lo gascon lar, « lausa de la lar », deu latin larem, qui prengó après lo sens d'ostau ^[3]. Jacques Boisgontier, dens la soa recension deu Dictionnaire toponymique des communes du Béarn, qu'escriu cap tèxte gascon illustra aquera valor semantica de lar > casa, ostau^[4]. Miquèu Grosclaude que cita Pau Raimond e que pensa com eth, l'arriu Lar, qui passa hens la comuna, donè lo son nom au vilatge. La vath de Lar, o Larvath (en francés Larbaigt, qui's latiniza Larvallum, qu'estó benlhèu un pagus. De mei, lo nom deu cors superior deu Lar qu'ei Larrus [Larrús ?]. Lar que vien donc d'un nom bascoaquitanic larre qui a lo sens de « lana, pastenc de montanha » : un oronime qu'ei vienut idronime (l'arriu pren lo nom deu lòc on vad), puish nom d'un vilatge ^[1]. Que i a tanben un Mont de Larrus hens la comuna.

Lo nom de la comuna

N'i a que, en tot partint deu nom de Lar e deu nom deus Mondrans, imaginèn un Lar e Los Mondrans per l'ensemble ^[5]. Qu'ei mau legir Grosclaude, qui a jamèi escrivut un tau nom, e la toponimia ei pas ua branca de las matematicas, mès de la lingüistica (de mei Los Mondrans que's ditz tanben Mondran au singular). I a donc pas d'aute nom per la comuna que lo nom qu'ei tanben, per la rason explicada au paragrafe Lo borg, lo nom donat sovent a Lar solet : Lar Mondran (shens -s).