Dacs

Dacs^[1] o d'Acs^[2]^,^[3] (Dax en francés) qu'ei ua comuna gascona de Shalòssa, situada hens lo departament de las Lanas e la region de la Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània. Que hèi partida de la region istorica de Gasconha. Qu'estó lo sièti d'un vescomtat e d'ua senescaucia segondària dependenta de la Senescaucia Principau de las Lanas.

Dacs
Dax

La Hont Cauda de Dacs.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

43° 42′ 26″ N, 1° 03′ 19″ O

Superfícia

19,70 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

46 m
13 m
2 m

Geografia politica

Gasconha

França

(sosprefectura)

Dacs (caplòc)

2 cantons, Dacs-1 e Dacs-2 (Dacs-Nòrd e Dacs-Sud avant 2015)

Intercom
244000675

Lo Gran Dacs Aglomeracion

Cònsol

Julien Dubois
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

20 762 ab.

Evolucion de la populacion

21 604 ab.

Densitat

1 054,62 ab./km²

Autras informacions

daqués, daquesa

40100

Geografia

Comunas a l'entorn.

Toponimia

La prononciacion qu'ei [daks]. Las fòrmas ancianas que son Aquae Tarbellicae, en latin, au sègle IV, Aquis Tarbellicis, en latin, au sègle IV, civitas Aquensium, en latin, cap a 400, episcopus Aquensis, en latin, shens data, Aquis, en latin, au sègle VI, Sancta Maria de Ax, Sanctus Vincentius de Ax, Aquae, Aquensis, Aquis, en latin, aus sègles XI-XII, le prebostat d'Ax, en 1276, Akes, en 1294, Dax (mapas de 1630, 1638, deu sègle XVII, shens data, de 1651), Acqs e Ax (abans la Revolucion), Dax eaux (mapa de 1714), Dax (mapa de 1733) ^[4].

Albèrt Dauzat qu'explica la capitala deus Tarbèls a aigas termalas coneishudas tanlèu l'epòca d'August, designadas peu nom; Dacs vien deu latin aqua « aiga », a l'ablatiu locatiu plurau aquis^[5].

Negre e Astor, citats per Bénédicte Boyrie-Fénié, qu'explican Dacs vien deu latin aquis, ablatiu-locatiu plurau de aqua « a las aigas »; lo d qu'ei aglutinat ^[4].

Bénédicte Boyrie-Fénié qu'ei en acòrd dab las explicacions precedentas e que precisa Dacs qu'ei Akiz(e) en basco, fòrma qui a pas gaire cambiat despuish l'Antiquitat^[4].

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
25 de mai de 2020	2026	Julien Dubois	divèrs centre
7 de noveme de 2016^[6]	2020	Élisabeth Bonjean	PS
2008	1er de noveme^[7] de 2016	Gabriel Bellocq	PS
junh de 1995	2008	Jacques Forté	UMP
març de 1977	1995	Yves Goussebaire-Dupin	UDF	senator
	1977
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 20776, totala:

3 391

3 398

3 179

4 948

4 716

4 776

5 842

5 615

5 805

6 125

9 856

9 469

9 062

10 250

10 218

10 858

10 240

10 196

10 329

11 210

11 387

11 047

12 385

12 663

13 056

14 113

14 557

17 051

19 348

19 137

18 648

19 309

19 515

20 810

20 860

20 528
21 491

2009

2010

21 003
22 035

20 665
21 702

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Espòrt

US Dacs (en roge) contra RC Massy.

US Dacs

Lòcs e monuments

Personalitats ligadas dab la comuna

Pierre Albaladejo
Eric Rei Bèthvéder, qui vadó a Dacs en 1966, qu'ei un escrivan gascon de lenga occitana.

Véder tanben

Comunas de las Lanas

Ligams extèrnes

Nòtas

↑ http://books.openedition.org/pulm/1024>"Quora la divergéncia grafica complica pas la lectura, se podriá admetre lei grafias divergentas que se son sedimentadas. Lei sits d’estacions termalas an fornit de toponims similars a partir dau latin Aquis, De Aquis, qu’es l’ablatiu locatiu plurau de aqua. Legissèm Ax en País de Fois (Alibèrt 1935, 419; Deledar & Poujade 1992) e Dacs en Shalòssa (Petit dictionnaire, 1984. 128). Una uniformizacion grafica Ax/Dax o Acs/Dacs es pas indispensabla en tèrmes practics de lectura. Amb la meteissa racina avèm Ais de Provença ; una grafia Aix* o Aics* seriá una tissa pedanta e inutila." e Domergue Sumien, https://web.archive.org/web/20171107022730/https://opinion.jornalet.com/lenga/blog/2381/lei-noms-dais-de-provenca-de-dacs-e-de-la-vila-dax
↑ Top'Òc Diccionari toponimic occitan del Congrès permanent de la lenga occitana.
↑ https://web.archive.org/web/20120316000828/http://toponimiaoc.webs.com/40lanas.htm
↑ ^4,0 ^4,1 et ^4,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 91-92
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 7, a Aix-en-Provence
↑ http://www.sudouest.fr/2016/11/08/elisabeth-bonjean-maire-comme-prevu-2560919-3350.php#xtatc=INT-7-[bloc_article_payant_A2]
↑ http://www.sudouest.fr/2016/10/28/video-l-emouvante-declaration-de-gabriel-bellocq-au-conseil-municipal-de-dax-2550409-3350.php

Patrimòni Mondial de l'UNESCO

'Etapa precedenta

'

Romavatge de Sant Jacme de Compostèla

Via Turonensis

'Etapa seguenta

'

Portau de Gasconha

[1] ttp://books.openedition.org/pulm/1024>"Quora la divergéncia grafica complica pas la lectura, se podriá admetre lei grafias divergentas que se son sedimentadas. Lei sits d’estacions termalas an fornit de toponims similars a partir dau latin Aquis, De Aquis, qu’es l’ablatiu locatiu plurau de aqua. Legissèm Ax en País de Fois (Alibèrt 1935, 419; Deledar & Poujade 1992) e Dacs en Shalòssa (Petit dictionnaire, 1984. 128). Una uniformizacion grafica Ax/Dax o Acs/Dacs es pas indispensabla en tèrmes practics de lectura. Amb la meteissa racina avèm Ais de Provença ; una grafia Aix* o Aics* seriá una tissa pedanta e inutila." e Domergue Sumien, https://web.archive.org/web/20171107022730/https://opinion.jornalet.com/lenga/blog/2381/lei-noms-dais-de-provenca-de-dacs-e-de-la-vila-dax

[2] Top'Òc Diccionari toponimic occitan del Congrès permanent de la lenga occitana.

[3] ttps://web.archive.org/web/20120316000828/http://toponimiaoc.webs.com/40lanas.htm

[bbf-4] 4,0 ^4,1 et ^4,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 91-92

[5] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 7, a Aix-en-Provence

[6] ttp://www.sudouest.fr/2016/11/08/elisabeth-bonjean-maire-comme-prevu-2560919-3350.php#xtatc=INT-7-[bloc_article_payant_A2]

[7] ttp://www.sudouest.fr/2016/10/28/video-l-emouvante-declaration-de-gabriel-bellocq-au-conseil-municipal-de-dax-2550409-3350.php

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]