August Forès
August Forès (que se deuriá benlèu escriure Forèst o quitament Forest, Auguste Fourés per l'estat civil, nascut a Castèlnòu d'Arri, 8 d'abril de 1848 - Castèlnòu d'Arri, 4 de setembre de 1891) foguèt un poèta e escrivan occitan. Es tanben plan famós tanben per sa pròsa e son engatjament politic fervorós pendent la segonda mitat del sègle XIX.
Biografia
modificarAugust Forès nasquèt en 1848 dins la capitala de Lauragués dins una familha de classa mejana. Èra filh d'un jutge de comerç, en Joan Francés e la siá maire, nascuda Maurin, tendrà sens tròp de gost la quincalhariá ferronariá familiala.
Venguèt jornalista e director del Petit Toulousain, mentre qu'a l'encòp collaborava amb d'autras revistas meridionalas, coma L'Entracte (1866), L'Investigateur (1867), Méphistotélès (sic) (1868), Midi Artiste, La Fraternité de Carcassonne (1869) e L'Echo de Marseille (1870).
Cònsol adjunt de Castelnòu d'Arri (1878-1880), amai d'aicesta activitat descabestrada en francés, ne foguèt tanben lo fondator amb Loís Xavièr de Ricard de l' Armana de la lauseta/Armanac de la lauseta en 1877.Maldespièch fòrça guirguilhs e quitament una demission (a la debuta de 1879), foguèt fach Majoral del Felibritge, Cigala de la Libertat, en 1881.
Combinèt la poesia populara amb un cert refinament, provenent de Victor Hugo mai que tot. Sa produccion s'escriguèt amb un lengatge vigorós e pur. Ne foguèt un escrivan pro atentiu a la qualitat de sa lenga, el qu'aviá començat amb una grafia pro trantalhejaira e gaireben patesejaira a la debuta, acabèt per escriure una lenga fòrça prèpa de çò que ne vendrián mai tard las avançadas e los principis de n'Antonin Perbòsc e la siá Escòla occitana, en 1919. Usèt el una lenga populara, la del sieu Lauragués natal, sens autres gallicismes o francismes que los abituals a l'epòca aquela de reviscòl occitan. Amb lo sieu prosaïsme testard, se ne tendrà el e tostemps de fugit lo literarisme de mòda en pels cercles felibrencs de la Ciutat dei Papas, ailaluènh...
Coma mantes felibres pr'aquò, mas es tradicion universala, s' "amaguèt" de vegadas darrièr d'unes escaisses literaris coma Joan Provaire, Albèrt Faidit, Jan Magistre, Pèire Tolosan, le Grilh de Grimauda, la Cigala de la libertat o Pierril de Pòrta Nòva...
Compromés doncas amb la siá lenga e considerat un felibre roge, èra defensor afogat del catarisme coma simbòl d'identitat occitana e anticlericala, e erald de l'albigesisme coma amai de çò que se ne sonavan alara lo Felibritge latin, çò es un Felibritge impulsor e motor de l'ideal panlatin e de l'identitat latina, romanica, en participar mantun còp a las fèstas de l'Aliança latina qu'organizèron, amb son amic de Ricard, en mai de 1879, a Tolosa.
La fin del camin... cap al solelh universal
modificarConeguèt un malastre grandàs. D'efièch, perdèt (que se moriguèt ela, sobte, a l'edat de 25 ans) l'amor unic de tota sa vida, na Joana Wilson.
Rosegat per la lanha e atissat per la paralisi (Ataxia tabesica), se daissèt el morir, aprèp una lucha de maitas annadas pr'aquò, lo 4 de setembre de 1891.
Foguèt enterrat, atal coma o s'èra el e temps pro perpensat, e decidit, estipulat, demandat, drech dins lo sieu clòt, amb lo cap de cap al Solelh.
L'Òbra
modificarcitacions
modificarCitacions
modificarBibliografia
modificarEdicions originalas
modificar- Achilo Mir e la cansou de la lauseto / *Achila Mir e la cançon de la lauseta, Carcassona, cò en Labau, 1875
- La croux de l'inoundaciou / La crotz de l'inondacion, Castelnòu d'Arri, cò en Chavard, 1875)
- La crouts del grand aigat / La crotz del grand aigat, París, Maisonneuve, 1879
- Per l'Alsaço Lourreno / Per l'Alsaça Lorrena, recuèlh patriotic collectiu... idem e Avinhon, Romanilha edicions, 1883
- Les grilhs / idem, poesias lengadocianas... París, Maisonneuve, 1885
- Anthologie du Lauragais, antologia dels escrivans en lenga d'òc de Lauragués... , as Albi, cò n'Amalric, 1891
- Les cants del soulelh Les cants del solelh, poesias lengadocianas..., París, cò en Savine - Carcassona, cò en Servièra, 1891
- La muso silvestro / La musa silvèstra, id, Bibliotèca de la Revue méridionale, 1896
- La sego / La sega, poesias... id 1912
Reedicions e antologias
modificar- Tròces causits, amb una introduccion, un estudi e de nòtas de Joan Maria Petit, Montpelhièr, CEO Centre d'Estudis Occitans, Pichons classics occitans (colleccion), 1975
e ca
Referéncias
modificar- Òc (revista), num. 76, octobre de 1927
- Gai saber (revista) , nums 224 de març-abril de 1948, 387 de julh de 1977, 442, Estiu de 1991, 444, Ivèrn id
- Le Feu, num.8, abril de 1927
- Occitania (revista), octobre-novembre de 1948
- Josèp Salvat: Le poète Auguste Fourés , Tolosa, Collègi d'Occitania, 1974 (en francés)
amai tanben
- Pau Marieton: A. Fourès, Lion, cò en Pitrat, 1883 (idem)
- Loís Xavièr de Ricard: Un poète national, A. Fourès, París, cò en Savine, 1888 (idem)
- Prouvènço d'aro/Provènça d'ara, num. 49, set. de 1991
- Actes del collòqui Forès, Avinhonet, id
e ca... etc
.svg){kind=small}
