Ardiòs e Ishèra

una comuna francesa
Vilatge d'Occitània

Ardiòs e Ishèra[1][2] (Lourdios-Ichère en francés) qu'ei ua comuna de Bearn situada dens la Vath d'Aspa e administrada peth departament deths Pirenèus Atlantics dera region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Ardiòs e Ishèra
Lourdios-Ichère
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa d'Ardiòs e Ishèra.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 03′ 00″ N, 0° 39′ 50″ O
Superfícia 16,24 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
1 627 m
440 m
369 m
Geografia politica
País Bearn Armas de Bearn
Parçan Vath d'Aspa
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
64
Pirenèus Atlantics Armas deu Departament deus Pirenèus Atlantics
Arrondiment
642
Auloron
Canton
6401
Canton d'Auloron-1 (Acós abans 2015)
Intercom
246401624
CC deth Haut Bearn
Cònsol Marthe Clot
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2019)
136 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

145 ab.
Densitat 9,91 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 64490
Còde INSEE 64351
Joan Lassala

Geografia

modificar
 
Comunas a l'entorn.

Toponimia

modificar

Era prononciacion qu'ei [lur'djɔs] o [ar'djɔs]. Eras fòrmas ancianas que son Ordios en 1695, Lourdios (mapa de Cassini, ara fin deth sègla XVIIIau); per era aiga qui passa a Ardiòs : Aygue aperada Lurdios en 1538, L'Ordios en 1702, Lourduis (mapa de Cassini), Le Lourdios (diccionari topografic de Paul Raymond), Le Gave de Lourdios (mapa IGN ath 1/25000e) [3].

Per Gerhard Rohlfs, citat per Grosclaude, eth nom qu'ei enigmatic, eth radicau qu'ei probablament preromanic [3].

Per Dauzat, eth radicau qu'ei escur (Ordin- ?) e eth sufixe qu'ei -ossum[4].

Segon Miquèu Grosclaude, que i a duas possibilitats :

  • s'eth nom primitiu ei Ordios, era arrasic « basco-aquitana » -urd-, « planèr », ei ar'origina;
  • s'eth nom primitiu ei Ardios, era arrasic « basco-aquitana » -ardi-, « pilòt de pèiras », ei ar'origina;

Dens eth prumèr cas, l iniciau qu'ei aglomerat [3].

Era prononciacion qu'ei [i'ʃɛrɔ] o [aj'ʃɛrɔ]. Era sola fòrma anciana qu'ei Achère/Chère (mapa de Cassini, ara fin deth sègla XVIIIau) [5].

Dauzat qu'explica eth nom que vien benlhèu deu basco ixar, « garança » [4].

Segon Miquèu Grosclaude, l'ipotèsi ixar ei pas realista, atau com lixar, « hrèisho » (en supausant ua confusion dab eth article l'. Que i a tanben l'aspés ishèra (sinonime de hashèra), deth latin fiscella, « taula per hèr hromatges », semanticament mauaisit, a mens de supausar ua espandiment semantic a « lòc on hèn hromatges ». Eth nom que demòra inexplicat [5].

Istòria

modificar

Comuna creada en 1820, a partir d'Òussa [6], per era partida Ardiòs, e a partir de Sarrança per era partida Ishèra [3].

Administracion

modificar
Lista deths cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2017 2026 Marthe Clot Resistem (=Joan Lassala) adjunta dinc a 2017
març de 1977 2017 Joan Lassala   deputat (2002-), conselhèr generau (1982-2015), candidat a l'eleccion presidenciau de 2017, demissionari per acumulacion deths mandats
  1977      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 161, totala: 166
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
661 636 642

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 526 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 407 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
205



Cercar
150
147
146
144
151
2009 2010
149
153
151
156
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments

modificar

Personalitats ligadas dab la comuna

modificar

Véder tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. Toponimia Occitana (Institut d'Estudis Occitans) : IEO_BdTopoc : http://bdtopoc.org
  2. Règlas d'Escritura de la mencion : https://fr.calameo.com/books/005115906552c74111cd2
  3. 3,0 3,1 3,2 et 3,3 Michel Grosclaude, Dictionnaire toponymique des communes du Béarn, Escòla Gaston Febus, 1991, p. 44-45
  4. 4,0 et 4,1 Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 414
  5. 5,0 et 5,1 Michel Grosclaude, Dictionnaire toponymique des communes du Béarn, Escòla Gaston Febus, 1991, p. 41-42
  6. http://cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=20142