Viralada

una comuna francesa

Vilatge d'Occitània

Viralada (Virelade en francés) es una comuna bordalesa de Guiana, lingüisticament gascona, situada dens lo departament de Gironda de la region de Novèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Viralada
Virelade
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Còp d'ulh sau castèth de Viralada
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 40′ 01″ N, 0° 22′ 50″ O
Superfícia 13,41 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
31 m
15 m
4 m
Geografia politica
País  Guiana
Parçan La grava
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
33
Gironda Escut de la Gironda
Arrondiment
333
Lengon
Canton
3336
Las Landas de la Grava (Podençac avant 2015)
Intercom
243301538
CC de Convergéncia Garòna (2017 ---->)
Cònsol Pascal Rapet
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2019)
1 092 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

1 105 ab.
Densitat 74,2 ab./km²
Autras informacions
Gentilici Vireladais, Vireladaises (en francés)
Còde postal 33720
Còde INSEE 33552

Geografia

modificar
 
Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri

modificar
Comunas confrontantas de Viralada
Palhet (delà Garòna)
Rions (delà Garòna)
Arbanats   Podençac
Sent Miquèu de Riufred Ilats

Toponimia

modificar

Las fòrmas ancianas son Villa Lata, en latin, en 1253, Villalata, en latin, en 1273, Wylelade, en occitan, en 1278, Villelate, en 1279, Villa Lada, en 1299, Villa Lada, Villa Lata (locus et parochia ~), en 1307-1317 [1]. Per Dauzat e Rostaing, lo prumèir element de Viralada es lo latin villa, « maine rurau », après lo sègle IV, pui « vilatge », après lo sègle IX, pui « vila », e lo segond es l'adjectiu lata, « larga » [2]; tots los toponimistas son d'acòrd damb aquera origina, en completant eventualament l'idèa de « larga » per la d'« estenduda ». Una petita dificultat es l'evolucion particulara dau prumèir element e donc la preséncia de -r-. Negre, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, explica que -r- ven d'una dissimilacion, devuda a la segonda -l- (de -lada). Mès B. Boyrie-Fénié explica l' -r- per l'evolucion « regulara » de -ll- de villa [1]. S'es una causa segura e coneishuda de tots, es que lo latin villa perdut pro lèu son -l- geminada per gardar una -l- simpla [3]. Justament, tots los villa gascons an donat vila o vièla, etc, tots los villa catalans an donat vila, shens cap d'excepcions. Viralada seré donc lo sol lòc qu'auré gardat -l- geminada pro longtemps per que se mudèsse en -r- ! Cau donc acceptar l'explicacion de Negre : Vilalada > Viralada (dissimilacion). L'atestacion de 1278, a una epòca que l'evolucion -ll- intervocalica > -r- èra acabada dempui bèra pausa, auré devut gardar l'eminenta toponimista d'una teoria aberranta.

Istòria

modificar

Administracion

modificar
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2020 2026 Pascal Rapet    
junh 1995 2020 Dominique Faubet shens retirat de l'ensenhament
  1995      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Avant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra deu canton de Podençac; es adara dau canton de Les Landes des Graves (en francés), donc de Las Landas de la Grava.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 995, totala: 1075
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
589 563 579 622 671 638 593 613 607

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
691 668 686 699 737 724 768 726 709

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
630 599 544 518 539 516 520 424 530

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
566
559
646
727
734
749
854
875
896
912
2009 2010
917
931
922
935
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2019 la populacion qu'èra de 1092 abitants.

Lòcs e monuments

modificar

Personalitats ligadas damb la comuna

modificar

Véder tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. 1,0 et 1,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 374
  2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 722
  3. afebliment en contèxte pòsttonic en relacion damb una diftongason (villa > vièla) sovent dispareishuda après per latinisme (vièla > vila)

o