Wikipèdia

Tornon d'Agenés

una comuna francesa
Vilatge d'Occitània

Tornon d'Agenés (Tournon-d’Agenais en francés) es una comuna agenesa situada dins lo departament d'Òut e Garona e la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Tornon d'Agenés
Tournon-d’Agenais
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La tor de vila.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 24′ 03″ N, 0° 59′ 46″ E
Superfícia 21,26 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala 		 
261 m
200 m
103 m
Geografia politica
País  Guiana Agenés
Estat Bandièra de França França
Region
75 		Novèla Aquitània
Departament
47 		Òut e Garona Armas deu Departament d'Òut e Garona
Arrondiment
473 		Vilanuèva d'Òut
Canton
4733 		Le Fumélois (capluèc del Canton de Tornon d'Agenés avant 2015)
Intercom
244701397 		CC de Fumèl Val d'Òut
Cònsol Didier Balsac
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018) 		760 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

773 ab.
Densitat 32,78 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 47370
Còde INSEE 47312
talha= Pels articles omonims, vejatz Tornon.

Geografia modificar

 
Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri modificar

Comunas confrontantas de Tornon d'Agenés
Borlens Tesac
Casin de Ròca   Masquièras
Ante Montagut de Carcin
(Tarn e Garona) 		Corbiac

Toponimia modificar

La prononciacion es [tur'nu ,datse'nes]. Las fòrmas ancianas fornidas per Bénédicte Boyrie-Fénié son : Turnun (Galfridus de ~), en 1242-1255, Turnum (castrum de ~), en latin, en 1281, Turnon en occitan, en 1283, Turnone (de ~), en latin, en 1284, Tornon, en occitan, en 1294, Turnon, en occitan, en 1296, Turno, Turnouer, en latin, en 1307-1317, Turnoun, en 1307-1317 [1].

Per Dauzat e Rostaing, lo nom de Tornon pòt venir del nom gallic d'òme Turnus [latinizat], o del prelatin turno- [gallic [2]], « puèg, nautor », ambe'l sufixe -onem o ambe'l mot gallés magos, « mercat » [3]. Ernèst Negre, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, òpta pel nom de persona romanic Turnus e lo sufixe -onem; Negre constata qu'es pas un magos, puèi que -n finala es pas prononciada (el sabiá la prononciacion, a la diferéncia de Dauzat). B. Boyrie-Fénié ten compte de la situacion sus un puèg escarpat e adòpta l'ipotèsi oronimica de Dauzat, ambe'l sufixe -one(m) [1].

Xavier Delamarre interprèta la finala de qualques Tornon en -magos, quand la finala es sonòra, e se sèrv del nom (gallic ?) d'òme Turnos e de turnā, « los puègs » o « proprietat de Turnos »[2].

Istòria modificar

 
Tornon sus sa tuca.

Tornon es una bastida que fondèt Anfós de Peitieus en 1270.

Tornon annexèt abans 1806, La Mòta (nom supausat), Puèg-ricard, Ante, Borlens, Casin de Ròca, Corbiac, Masquièras, Montairal, Sent Vit de Dòrn, Tesac. Es a comparar ambe l'informacion del meteis siti : en 1793, la municipalitat èra « Tournon, Anthe, Bourlens, Cazideroque, Courbiac, Lamothe, Masquieres, Montairal, Pericart, Saint Georges, Saint Vite et Thezac », donc Tornon, Ante, Borlens, Casin de Ròca, Corbiac, La Mòta (nom supausat), Masquièras, Montairal, Puèg-ricard, Sent Jòrdi, Sent Vit de Dòrn e Tesac [4]. Donc, tot lo canton èra en una sola comuna, Tornon.

Tornon perdèt, en 1837, Montairal e Sent Vit de Dòrn, e en 1876, Ante, Borlens, Casin de Ròca, Corbiac, Masquièras, Tesac, que venguèron de comunas[4] (Sent Jòrdi, que dependiá de Sent Vit, ne venguèt independent en 1846).

Administracion modificar

Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2014 2026 Didier Balsac divèrs dreta  
junh de 1995 2014 Jean-Pierre Lacam divèrs dreta conselhièr general del canton de Tornon d'Agenés entre 2001 e 2008
1959 1995 Pierre Morel centrista, puèi UDF conselhièr general del canton de Tornon d'Agenés entre 1964 e 1988
1923 1959 Dr Henri Toussaint radical conselhièr general del canton de Tornon d'Agenés entre 1922 e 1940, puèi entre 1945 e 1964, President del Conselh General (1949-1959
1922 1923 Jean Lavergne    
1902 1922 Pierre Gabriel Joseph Davezac    
1896 1902 Jean Darquié    
1881 1896 Pierre Roux Republican mètge, conselhièr general del canton de Tornon d'Agenés entre 1876 e 1897
1871 1881 Alphonse Carrère    
1871 1871 François Adolphe Nicolas de Lisleferme   conselhièr general del canton de Tornon d'Agenés entre 1848 e 1867
1870 1871 Louis Hector de Faure    
1860 1870 François Adolphe Nicolas de Lisleferme   conselhièr general del canton de Tornon d'Agenés entre 1848 e 1867
1856 1860 Dreyssat    
1849 1856 François Adolphe Nicolas de Lisleferme   conselhièr general del canton de Tornon d'Agenés entre 1848 e 1867
1848 1849 Polyminis Carrère    
1832 1848 François Adolphe Nicolas de Lisleferme   conselhièr general del canton de Tornon d'Agenés entre 1848 e 1867
1830 1832 Arnaury (?)    
1816 1830 Guy Dordaygue    
1808 1816 Guillaume Dubruel    
1802 1808 Nicolas Aimé de Lisleferme    
1800 1802 Antoine Dubruel    
1796 1800 Godaille    
1792 1796 Raymond Maury    
1791 1792 Filhol    
1790 1791 Aimé Mourgues    
1786 1790 de Montalembert    
         
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, Tornon èra canton; es ara del canton de Le Fumélois (en francés).
  • L'intercomunalitat foguèt la Comunautat de comunas del Tornonés (residéncia a Tornon), d'aquí a 2011, e après Fumèl Comunautat, venguda en 2017, per fusion ambe la de Pena, la CC de Fumèl Val d'Òut.

Demografia modificar

modificar « persona »
 v · d · m  		Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 697, totala: 714
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
8 005 7 124 7 904 7 773 7 901 7 634 4 986 5 160 4 588

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
4 761 4 569 4 384 4 256 1 371 1 325 1 276 1 155 1 077

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
981 914 927 780 833 890 842 785 766

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
812
 1 006
 1 020
 921
 839
 751
 801
 808
 808
822
2009 2010
802
817 		771
789
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • en 1837, pèrda de Montairal e Sent Vit de Dòrn (Sent Jòrdi èra dins Sent Vit); en 1876, pèrda d'Ante, Borlens, Cazideroque, Corbiac, Masquièras e Tesac
  • En 2018 la populacion èra de 760 abitants e la densitat èra de 35,75 ab/km².

Luècs e monuments modificar

  • Tor de Vila bastida en 1637 a l'angle dels cobèrts de la plaça de la Comuna, per lo maçon Imbert Delfau[5] ;
  • Glèisa Saint-André-de-Carabaisse, a La Mòta [6] classada monument istoric[7] en 1994
  • Glèisa Sent Bertomiu, neogotica, que son cloquièr fa tanben castèl d'aiga
  • Ostal dich de l'Avescat del sègle XIII, classat monument istoric[8] en 1912
  •  
    Ostal de l'Avescat, ancian ostal de l'avesque.
  •  
    Ostal bastit al sègle XIII, modificat al sègle XV per apondi d'una tor-escalièr puèi de modificacions son fachas al sègle XVIII, rue Philippe.
  •  
    Ostal del sègle XIII, rue de la Citadelle.

Personalitats ligadas ambe la comuna modificar

  • Joseph Rumeau, nascut a Tornon (1849-1940), avesque d'Angieus (1898-1940)
  • Pierre Mutz, nascut a Tornon lo 15 de novembre 1942, ancian prefet de polícia de París e ancian prefet de la region Illa de França, prefet de París

Veire tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Nòtas modificar

  1. ↑ 1,0 et 1,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 285
  2. ↑ 2,0 et 2,1 Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 256
  3. ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 672, a 2. Ternay
  4. ↑ 4,0 et 4,1 cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=37892
  5. ↑ Basa Mérimée Notícia N°IA47002592, Ministèri francés de la Cultura.
  6. ↑ Raoul Marboutin, L'église de Saint-André-de-Carabaisse près de Tournon et ses peintures, p. 71-81, Revue de l'Agenais, 1932, tome 59
  7. ↑ Basa Mérimée Notícia N°PA00132539, Ministèri francés de la Cultura.
  8. ↑ Basa Mérimée Notícia N°PA00084257, Ministèri francés de la Cultura.
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Tornon_d%27Agenés&oldid=2316433 »