Wikipèdia

Sent Privat d'Alèir

Vilatge d'Occitània

Sant Privat d'Alèir[1] (Saint-Privat-d'Allier en francés) z-es una comuna occitana, situada dins lo departament del Naut Léger e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe. Dempueis lo 1èr de genèir 2017, es comuna delegada e chapluòc de la comuna novèla de Sent Privat d'Alèir.

Sent Privat d'Alèir
Saint-Privat-d'Allier
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vista delh chastèl e de la val.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 59′ 27″ N, 3° 40′ 47″ E
Superfícia 37,71 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala 		 
1 221 m
880 m
547 m
Geografia politica
País Velai Armas de Velai
Estat Bandièra de França França
Region
84 		Auvèrnhe Ròse Aups
Departament
43 		Naut Léger Armas deu Departament de Naut Léger
Arrondiment
432 		Lo Puèi de Velai
Canton
4312 		Sant Pàulhan (Lodes davant 2015)
Intercom
244300018 		CA delh Puèi de Velai
Cònsol Guy Eyraud
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018) 		398 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

411 ab.
Densitat 10,16 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 43580
Còde INSEE 43221
Divèrs Comuna delegada e chapluòc de Sent Privat d'Alèir

Geografia

modificar
 Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Comunas vesinas

modificar
 
Distanças e posicion relativa
  Sent Privat d'Alèir
 Lo Vernet
(5,2 km)
 Sent Beninh
(5,9 km)
 Vergezac
(6,1 km)
 Pradas
(7,9 km)
 Bains
(7,9 km)

Perimètre del territòri

modificar

Toponimia

modificar

Las fòrmas ancianas son S. Privatus alh secle XI, Oppidum S. Privati, vas 1170, Castrum de S. Privato en 1257, Privatus prope Alerium en 1345, S. Privat de Vellaic en 1379, S. Privat de Vellai en 1401, Privat-la-Roche en 1793 [2].
Sant Privat representa Privatus, avesque de Mende e martir, alh secle III [3].

Conac, Conaguet

modificar

Vialatge a l'oèst de Sent Privat, sus la RD 301; Conaguet z-es alh sud de Conac. Las fòrmas ancianas son : (per Conac) Lo Connac en 1323, Locus de Connaco en 1520; (per Conaguet) Connaguet en 1333, Mansus del Conaguet en 1347, Conarguetum en 1518, Le Cognaguet en 1560 [4].
Conaguet es lo diminutiu de Conac, ambelh sufixe -et, vengut delh latin -ittus. Conaguet saguèt probablament fondat après Conac.
Conac ven delh nom gallic d'òme Connos (sol Connios es atestat, segon Delamarre), ambelh sufixe -acum (gallic -ācon). Dauzat e Delamarre tractan mas de la localitat d'Avairon [5],[6],[7]. L'article de l'atestacion de 1323 pòt faire dobtar.

Dallas

modificar

Vialatge al nòrd-èst de Sent Privat.
Las fòrmas ancianas son : Dalas en 1239, Dalacium en 1349, Dalas en Alvernhe en 1408 [8].
Lo vialatge z-es sus la viá Marchadèira (via Mercatoria en 1401). Segon Joan Arçac, lo nom pòt venir delh gallic dallos, « bòrlhe, òrb, avugle » e justament an trobat la troça d'un oculista galloroman a costat. I a un liam ? Joan Arçac dobta sus la possibilitat d'una varianta en -às d'un toponime en -ac e pensa que Dalàs z-es probablament pas una proprietat galloromana [9].
Xavier Delamarre confirma l'existéncia d'un nom celtic d'òme Dallos, de *dallo-, « bòrlhe » e la de la derivacion en -ate/-ati dins la formacion delhs toponimes celtics formats sus un nom de persona [10].

Mercuer, Mercury

modificar

Mercuer z-es alh nòrd-nòrd-oèst de Sent Privat, Mercury z-es près de Mercuer, alh sud-èst.
Las fòrmas ancianas de Mercuer son Mercor en 1213, Mercueyras en 1331, Merqueures en 1439, Locus de Mercoriis en 1461, Mercueyres en 1482, Mercure en 1693 [11].
Mercuer representa lo nom latin de dieu Mercurius. Son culte remplacèt lo de Lug, dieu principal delhs gals (nommat Mercurius per Juli Cesar) [12].
Encausa de sa situacion, Mercury es un derivat de Mercuer. Las fòrmas ancianas son Mercuri en 1378, Mercurinum en 1458, Mansus Mercurii en 1485, Mercury en 1657, Mercuril en 1693, Mercuret en 1820 [11]. Mercury representa Mercuer ambelh sufixe -in, resultat de -inum (veire l'intelligenta latinizacion de 1458). La grafia es Mercurin.

Rougeac

modificar

Rougeac z-es situat alh nòrd-nòrd-èst de Sent Privat.
Las fòrmas ancianas son : Villa de Royac en 1257, Roiac en 1261, Roiacum en 1331, Rocgacum, Rotgac en 1347, Rogiacum en 1348, Roghacum en 1517, Roghac en 1575 [13].
Rojac, equivalent de Roiat, ven delh cognomen latin Rubius, ambelh sufixe -acum [14].

Nolhac

modificar

Nolhac z-es situat alh nòrd-nòrd-oèst de Sent Privat, a pauca distància.
Las fòrmas ancianas son : Nuolhac en 1331, Mansus de Noalhat en 1469, Noailhat en 1485, Nolhac en 1513 [15].
Segon Joan Arçac, Nolhac vendriá delh latin *Novalius, derivat de novalis, o benleu de novalia, plural de novale, tèrra eissartada novèlament, o benleu de novale, ambelh sufixe -acum [16].

Pratclaus

modificar

Dins Pratclaus, prat ven de l'occitan prat e non pas de son aujòl latin pratum (question de data de la formacion delh toponime). L'adjectiu z-es claus, provesit d'una clausor [17].

Ròchaguda

modificar

Ròcha ven de rocca e designèt un chastèl bastit sobre un ròc, pueis tot chastèl fòrt. Aicí lo nom z-es segut d'un qualitatiu, aguda (Castrum de Rocha Aguda en 1225) [18].

Varenas

modificar

Vialatge situat alh nòrd de la comuna, sus la RD 25.
Lo luòc z-es atestat en 1170 : Varenas [19]. Segon Dauzat e Rostaing, lo toponime Varenas ven de varenna, mot derivat de l'indoeuropèu vara, aiga. Lo sens z-es de « luòc abandonat per una aiga; buge, buja » [20] (= bosija, boija, bosiga).
Segon Joan Arçac, lo mot occitan varena (benleu d'una racina *var-, « montanha arida o tèrra inculta, buja ») designa una tèrra sablonosa, sablosa, granitica. L'expression coneissuda tèrra de varena a pas de resultats toponimics. Lo sens z-es pus general : espandida arida. Garena z-es practicament sinonime : tèrra mala, buja. Garena z-es benleu liat ambelh lengadocian garra « luòc peirós » [19]. Sus la mapa, lo luòc sembla relativament cultivat.

Lo Montelh

modificar

Lo Montelh z-es alh nòrd de Mercuer.
Montelh z-es un diminutiu de mont, ambelh resultat delh sufixe -ilium. Lo luòc z-es atestat en 1378, Locus de Montilio [21].

Céaux

modificar

Céaux z-es situat alh nòrd de Varenas, entre Mercuer e Varenas.
Las fòrmas ancianas son : Seus en 1255, Ceus en 1271, Ceaux en 1426, Seaulx en 1470, Ceux en 1482, Seaux en 1595 [22].
Segon Joan Arçac, Céaux (quenha prononciacion ?) ven delh latin celsus, « naut ». Designa d'eminéncias e lo nom a passat alh vialatge près [23]. Lo vialatge z-es pusleu alh començament d'un versant, a mai de 1000 m. Tresplombat per de cimas de mai de 1100 m, tresplomba de tèrras a l'entorn de 960 m e deu permetre de gentas vistas.

Lo Vialar ?

modificar

Vialatge situat alh nòrd-èst de Sent Privat.
Lo sens de villare èra una subdivision de la villa, provesida de bastiments, pueis una proprietat rurala, coma villa, pueis un vialatge. Lo luòc es atestat en 1331, Lo Vilar, pueis Lo Vialar en 1347 [24].

Istòria

modificar

En 1789, Sent Privat d'Alèir, qu'èra un priorat unit a la mensa conventuala de l'abadiá de la Chaa Dieu, èra de de la província d'Auvèrnhe, de l'eleccion de Briude, de la subdelegacion de Lanjac e delh ressòrt delh presidial de Riam. Sa gleisa parochala, diocèsi delh Puèi de Velai e archipreirat de Solanhac, èra delh vocable de Sant Privat; l'abat de La Chaa Dieu presentava a la cura [2].

Administracion

modificar
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
1992 (2026) Guy Eyraud    
  1992      
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m  		Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 383, totala: 388
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 600 1 339 1 334 1 398 1 470 1 646 1 436 1 456 1 460

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
1 447 1 518 1 480 1 450 1 518 1 607 1 659 1 579 1 571

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
1 519 1 510 1 408 1 356 1 216 1 194 1 129 958 868

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
835
 708
 584
 551
 430
 414
 411
 411
 409
414
2009 2010
405
410 		401
405
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 398 abitants e la densitat èra de 10,55 ab/km².

Luòcs e monuments

modificar
  •  
    Vista generala.
  •  
    Lo chastèl de Mercuer.
  •  
    Tor delh chastèlh de Ròchaguda.
  •  
    Chapela de Ròchaguda.
  •  
    Autra vista de la chapela.
  Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

Personalitats ligadas amb la comuna

modificar

Veire tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar

Nòtas

modificar
  1. ↑ Institut d'Estudis Occitans, Comission Toponimica Occitana, Luòcs, basa de donadas de toponimia occitana. Cèrca «Sent Privat d'Alèir».
  2. ↑ 2,0 et 2,1 Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire Topographique... de la Haute-Loire, p. 259-260 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f308.image
  3. ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 625
  4. ↑ Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire Topographique... de la Haute-Loire, p. 89 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f138.image
  5. ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 207
  6. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 143
  7. ↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 121, 293 e 340
  8. ↑ Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire Topographique... de la Haute-Loire, p. 104 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f153.image
  9. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 145
  10. ↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 132 e 20
  11. ↑ 11,0 et 11,1 Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire Topographique... de la Haute-Loire, p. 176-77 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f225.image
  12. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 198
  13. ↑ Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire Topographique... de la Haute-Loire, p. 243 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f292.image
  14. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 161
  15. ↑ Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire Topographique... de la Haute-Loire, p. 197 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f246.image
  16. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 157 e 184
  17. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 332
  18. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 215
  19. ↑ 19,0 et 19,1 Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 284-285
  20. ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 700
  21. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 284-285
  22. ↑ Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire Topographique... de la Haute-Loire, p. 49 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f98.image
  23. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 176
  24. ↑ Jean Arsac, Les noms de lieux en Velay, ed. des Cahiers de la Haute-Loire, 2023 (reedicion), p. 193 e 217


Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Sent_Privat_d%27Alèir&oldid=2438837 »