Ostal de Borbon (Espanha)
En Espanha, l'ostal de Borbon (Casa de Borbón en castelhan) es lo nom oficial de la dinastia regnanta sul reialme dempuèi la pujada al tròn de felip V, fellen agnatic de Loís XIV.
Al nòrd del Pirenèus, tractat coma de filh de França, lo rei Felip V aviá estat creat a sa naissença duc d’Anjau, d’ont lo nom frequent de l'ostal de Borbon-Anjau (Casa de Borbón-Anjou), tanben utilizat al subjècte de sa descendéncia a la nacionalitat espanhòla eissida dels mascles.
Essida de ostal de França, e mai precisament de la branca dels Borbons, la branca succedís en Espanha als Absborgs a la seguida de las victòrias dels partisans borbonians pendent la guèrra de la Succession d’Espanha, en 1700. Dos còp restablida al sègle XIX (en 1813 e en 1874), la familha regna de nòu sul reialme espanhòl depuèi 1975, dins l'encastre de la Tresena Restauracion. Lo sobeiran actual es Felip VI, rei d'Espanha dempuèi 2014.
Los Borbons en Espanha
modificarAccession al tròn
modificar
La branca d’Anjau, dicha en Espanha de Borbon, es eissida de Feli de França, duc d’Anjau, fellen de Loís XIV. A la mòrt de Carles II, darrièr sobeiran dels Absborg d'Espanha, son legatari universal lo duc d'Anjau es proclamat en 1700 rei d’Espanha jol nom de Felip V. L'oposicion dels Absborgs d'Àustria, e la crenta de l'Euròpa de veire lo reialme de França assurir sa supremacia prenent l'empèri espanhòl, provòca l'annada seguenta la Guèrra de Succession d'Espanha, a l'eissida de que Felip V garda son tròn mas deu, pel tractat d'Utrecht, renonciar a sos drechs sus la corona de França, fasent fracaçar los projèctes d'union de Loís XIV. Los Borbons regnèron de 1700 a 1808, de 1814 a 1868, de 1875 a 1931 e de nòu a partir de 1975, amb Joan Carles Ièr (1975-2014) puèi Felip VI (dempuèi 2014).
Invasion bonapartista
modificarEn 1808, lo soslèvament d'Aranjuez fòrça Carles IV a abdicar en favor de son filh Ferrand, mas aqueste darrièr es a son torn capvirat pels Franceses, al benefici Josèp Bonaparte. La guèrra d'independéncia espanhòla mèna lo retorn dels Borbons, Ferrand VII es tornat al tròn. En 1873, l'aveniment de la Primièra Républica espanhòla se substituís a la monarquia, mas los Borbons tornan al poder en 1875 amb Anfós XII.
Lei salica en Espanha?
modificar
La familha reiala d'Espanha se dividiguèt al sègle XIX en doas linhas rivalas. La linha mascla, eissida de Carles de Borbon, s’opausava a la linha regnanta, eissida d’Isabèl II, reina d’Espanha, e de son espós lo rei consòrt, Francés d'Assisi de Borbon. Los « carlistas » acceptavan pas la succession femna; al nom de la lei salica, organisèron de guèrras civilas. La branca carlista s'atudèt en 1936, Anfós XIII, venent l'ainat novèl dels Borbons d'Espanha.
Retorn de la democracia en Espanha
modificarJol regne d'Anfós XIII, l'Espanha coneis de 1923 a 1930 lo periòde de la dictatura de Miguel Primo de Rivera. Lo 14 d'abril de 1931, la Segonda Republica espanhòla es proclamada, e Anfós XIII es exilat. La Republica es ensguida capvirada per la victòria du camp nationalista pendent la guèrra d'Espanha: Francisco Franco ven cap de l'Estat. Los pretendants a la corona Jaume Enric de Borbon, « duc de Segovia », e Joan de Borbon, « comte de Barcelona », son pasmens escartats. Amb la lei de succession del cap de l'Estat de 1947, l'Espanha franquista torna a venir oficialament un reialme, mas desprovesit de rei, Franco demeurant al poder. Es sonque lo 21 de juilhet de 1969 que lo filh de l'infant Joan, Joann Carles, es oficialament designat coma successor del cap de l'Estat, amb l'acòrdi de son oncle l'infant Jaume. Puja sul tròn lo 22 de novembre de 1975, après la mòrt de Franco. Ten enseguida un ròtle decisiu dins la transicion democratica espanhòla.
Monarcas de l'ostal de Borbon d'Espanha
modificar| Retrach | Nom | Regne | Ligam amb lo predecessor |
|---|---|---|---|
|
|
Felip V lo Brave | 15 de novembre de 1700 - 14 de genièr de 1724 (23 ans, 1 mes e 30 jorns) |
Fellen de Loís XIV de França, e rèire fellen de Felip IV, causit coma eritièr per Carles II a la plaça de son paire lo daufin Loís. Abdica lo 14 de genièr de 1724 en favor de son filh aïnat Loís. |
|
Loís Ièr lo Ben Aimat | 15 de genièr de 1724 - 31 d'agost de 1724 (7 meses e 16 jorns) |
Filh aïnat de Felipe V. Morís de la variòla après uèit meses de regne. Èra plan aimat del pòble espanhòl. |
|
|
Felip V lo Brave | 6 de setembre de 1724 - 9 de julhet de 1746 (21 ans, 10 meses e 3 jorns) |
Torna pujar sul tròn après la mòrt de son filh e i demora fins a sa mòrt. |
|
Ferrand VI lo Savi | 9 de julhet de 1746 - 10 d'agost de 1759 (13 ans, 1 mes e 1 joen) |
Filh de Felip V e de sa primièra esposa Maria Loísa Gabrièla |
|
Charles III lo Politic | 10 d'agost de 1759 – 14 de decembre de 1788 (29 ans, 4 meses e 4 jorns) |
Filh de Felip V d'Espanha e de sa segonda espoda, la princesa Elisabèt Farnèse, Foguèt primièr duc de Parma e de Plaséncia jol nom de Carles Ièr en 1731 a la mòrt de son grand-oncle, lo duc Antòni Farnèse, rei de Nàpols en 1734 puèi de Sicília en 1735 jols noms de Carles VII (Nàpols) e Carles V (Sicília) (per conquista del reialme de Nàpols e del reialme de Sicília). |
|
Charles IV lo Caçaire | 14 de decembre de 1788 - 19 de març de 1808 (19 ans, 3 meses e 5 jorns) |
Filh aïnat de Carles III. Es obligat d'abdicar lo 19 de març de 1808 en favor de son filh Ferrand a la seguida del soslèvament d'Aranjuez. Encara deu abdicar lo 5 de mai, aqueste còp en favor de Napoleon Ièr. |
|
Ferdinand VII lo Desirat | 19 de març de 1808}} - 6 de mai de 1808 (1 mes e 17 jorns) |
Filh de Carles IV. Es forçat d'abdicar lo 6 de mai de 1808 en favor de Napoleon Ièr abans de tornar tròn en decembre de 1813. |
|
Isabèl II | 29 de setembre de 1833 - 30 de setembre de 1868 (35 ans e 1 jorn) |
Filha aïnada de Ferrand VII. Esposa en 1846 Francés d'Assisi de Borbon (1822-1902). S'exilia après la revolucion de 1868, abdica en 1870 en favor de son filh Anfós. |
.jpg)
|
Anfós XII lo Pacific | 29 de decembre de 1874 - 25 de novembre de 1885 (10 ans, 10 meses e 27 jorns) |
Filh aïnat d'Isabèl II. Proclamat rei lo 29 de decembre de 1874. |
|
Anfós XIII l'African | 17 de mai de 1886}} - 14 d'abril de 1931 (44 ans, 10 meses e 28 jorns) |
Filh postum d'Anfós XII. S'exilia après la proclamacion de la Segonda Republica, lo 14 avbil de 1931. Abdica lo 15 de genièr de 1941 en favor de son quatrième filh, Jean enric de Borbon. |
.jpg)
|
Juon Carles Ièr | 22 de novembre de 1975}} - 18 de junh de 2014 (38 ans, 6 meses e 27 jorns) |
Filh aïnat de Joan Enric de Borbon e fellen d'Anfós XIII. Ven rei a la mòrt de Franco, lo 22 de novembre de 1975, intronizat lo 27 de novembre. Abdica lo 18 de junh 2014 en favor de son filh. |
|
Felip VI | dempèi lo 19 de junh de 2014 | Filh aïnat de Joan Carles Ièr e rèire fellen d'Anfós XIII. Ven rei après l'abdicacion de son paire, lo 19 de junh de 2014. |
Cronologia e genealogia dels reis borbonians d’Espanha
modificarCronologia
modificarGenealogia
modificar
|
Legenda: |
Las residéncias de la familha reiala d'Espanha
modificar-
Palais reial de Madrid -
L'Escurial, necropòli dels reis d'Espanha -
Palais del Pardo -
Palais reial d'Aranjuez -
Palais reial de la Granja de San Ildefonso -
Palais reial de Riofrío -
Alcazar de Sevilha -
Palais reial de l'Almudaina a Palma de Malhòrca
Genealogia de la familha de Borbon
modificarAnnèxes
modificarBibliografia
modificar- (es) Josep Carles Clemente, , Madrid, Editorial Manuscritos, 2014, 173 p. (ISBN 978-84-941963-8-6, lire en ligne [archive])
- Hervé, baron Pinoteau, Christian Papet-Vauban et Jean de Vaulchier, , Paris, Le Léopard d’or, 2012, 5e éd. (1re éd. 1975), 101 p. (ISBN 978-2-86377-239-3)
- (es) José María Zavala, , Barcelona, Plaza & Janés Editores, 2011, 577 p. (ISBN 84-013899-2-5, lire en ligne [archive])
- (es) José María Zavala, , Barcelona, Debolsillo, coll. « Bestseller » (no 732/1), 2008, 479 p. (ISBN 84-83466-41-4, lire en ligne [archive])
- (es) José Antonio Vaca de Osma, , Madrid, Rialp, coll. « Libros de bolsillo Rialp » (no 204), 2007, 172 p. (ISBN 84-321364-3-3, lire en ligne [archive])
- Patrick Van Kerrebrouck et Christophe Brun (préf. baron Pinoteau), , Villeneuve-d’Ascq, éditions P. Van Kerrebrouck, 2004, 2e éd. (1re éd. 1987), 1 010 p. (ISBN 2-9501509-0-X)
- (es) Actas del coloquio internacional celebrado en Madrid, mayo de 2000 (préf. Pablo Fernández Albaladejo), , Madrid, Marcial Pons Historia, 2001, 646 p. (ISBN 84-95379-36-8, lire en ligne [archive])
- Alphonse Viollet, , Paris, éditions Lacour et Maistrasse, 1843, 412 p. (OCLC 719400682, lire en ligne [archive])
- Don Andrés Muriel (traducteur) et William Coxe (auteur) (6 volumes), [« Memoirs of the Kings of Spain of the House of Bourbon: From the accession of Philip V to the death of Charles III (1700-1788) »], Paris, De Bure Frères, 1827 (OCLC 560158578) (lire en ligne les volumes : 1 [archive], 2 [archive], 3 [archive], 4 [archive], 5 [archive] et 6 [archive])