Onessa e Laharí

Onessa e Laharí; Onesse-Laharie
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
	La maison comuna.
	Geografia fisica
Coordenadas	44° 03′ 44″ N, 1° 04′ 05″ O
Superfícia	132,13 km²
Altituds; · Maximala; · Mejana; · Minimala	; 96 m; 39 m; 22 m
	Geografia politica;
País	Gasconha;
Parçan	Lana Gran;
Estat	França;
Region; 75	Navèra Aquitània;
Departament; 40	Lanas ;
Arrondiment; 402	Lo Mont;
Canton; 4013	Lo País Morcenés Tarusate (Morcens avant 2015);
Intercom; 244000691	Comunautat de comunas deu País de Morcens ?;
Cònsol	Jean Castaing ; (2014-2020)
	Geografia umana
Populacion; Populacion totala; (2018)	1 018 ab. Evolucion de la populacion; 1 037 ab.
Densitat	7,34 ab./km²
	Autras informacions
Còde postal	40110
Còde INSEE	40210

Vilatge d'Occitània

Onessa e Laharí^[1]^[2] (Onesse-Laharie en francés) qu'ei ua comuna gascona situada hens lo parçan de la Lana Gran. Qu'ei administrada peu departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Geografia

Perimètre deu territòri

Comunas confrontantas de **Onessa e Laharí**
	Escorce
Mesòs		Solferino Sindèras
	L'Esperon	Garròssa quintipunt Arrion quintipunt

Toponimia

Onessa

Las fòrmas ancianas que son : Ones (milicia d' ~), en 1276, Onnes (par. d' ~), en 1276, Oneisse (par. Sancti Johannis d' ~), en 1334, Aunesse (mapa deu sègle XVII), Honesse, en 1714, Aunesse (mapa de 1733). La prononciacion citada per Bénédicte Boyrie-Fénié qu'ei [u'nœsə] ^[3] e com ei deu país que's pòt esperar qui sii la prononciacion vertadèra (e donc non pas [aw'nœsə], varianta devuda a l'aglutinacion de la preposicion a). Dauzat qu'interprèta Onessa com un nom d'arriu ^[4], mei o mensh seguit per Astor (citat per B. Boyrie-Fénié), qui i ved lo gallés onno, sinonime deu gallés flumen, utilizat a prepaus de l'arriu locau; mès en realitat -onna que seré meileu un sufixe qu'un mot, maugrat un glossari antic qui en hè lo sinonime de flumen ^[5]. Ernèst Negre que dona com origina possibla lo nom de persona Unicius. B. Boyrie-Fénié, qui lo cita, que considèra que [u] latin qu'auré miat a [y] e non pas a [o] > [u]. Bénédicte Boyrie-Fénié que's vira meileu cap a l'exemple d'Oneis o d'Avensa, qui's ditz Onize en basco. Que serén a associar, segon Jean-Baptiste Orpustan, especialista deu basco, damb un radicau escur on(a), de valor probablament oronimica ^[3].

Laharí

Las fòrmas ancianas que son : Farune (castrum de la ~), en 1254, Farina (villa de ~), en 1274, Farine (castrum ~ terram Marencini), en 1305, Ffarine (La ~), en 1305, Farina (de ~), en 1334, Farina (cimeterium ecclesie capelle Sancti Nicholay de ~), en 1334, Farina (terra et locus de ~), en 1334, Harie (mapa deu sègle XVII), Harie (La ~) (mapas de 1630, 1638 e 1647), Harrie (La ~) (carte de 1651), Harie (mapa deu començament deu sègle XVIII), Harie (La ~) (mapas de 1714 e 1733). La prononciacion citada per Bénédicte Boyrie-Fénié qu'ei [ləha'ri] ^[3].

Ernèst Negre, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, qu'explica lo nom per haria e que supausa la preséncia d'un molin. Mès un castèth es pas un molin, çò qui arroeina l'explicacion. Las solucions que serén benlhèu un cognomen Farin* o una basa aquitanica laharr-, « arromèc », puish un sufixe locatiu -un. *Laharrun, damb h grafiat f e lo faus article la separat, qu'explicaré l'atestacion de 1254 la Farune. Après, l'atraccion de haria qu'auré jogat ^[3].

Istòria

En 1833, Laharí que fusionè damb Onessa. En 1863, la comuna de Solferino que's creè, deu territòri d'Onessa e Laharí, Morcens, La Bohèira, Comensac, Escorce, Lua, e Sabres ^[6]

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2014	2020	Jean Castaing	divèrs dreta	cap d'entrepresa
març 2001	2014	Christian Javel		retirat d'engenhaire
	2001
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna qu'èra deu canton de Morcens; qu'es adara deu canton du Pays morcenais tarusate (en francés).

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 970, totala:

577

515

552

586

722

973

1 008

1 161

1 200

1 234

1 314

1 471

1 581

1 528

1 439

1 326

1 378

1 337

1 284

1 237

1 270

1 208

1 243

1 186

1 117

972

903

983

904

911

966

981

927

939

941

943
965

2009

2010

943
965

959
980

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Demografia Laharí