Lo Montelh (Cantal)

Lo Montelh (Le Monteil en francés) es una comuna auvernhata, situada dins lo departament del Cantal e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe.

Lo Montelh
Le Monteil

Vista generala del Montelh.

Geografia fisica

Coordenadas

45° 17′ 56″ N, 2° 30′ 01″ E

Superfícia

23,47 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

1 022 m
800 m
553 m

Geografia politica

País

Auvèrnhe

Estat

França

Region
84

Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe

Departament
15

Cantal

Arrondiment
152

Arrondiment de Mauriac

Canton
1517

Ide, ancianament de Sanhas

Intercom
241501055

Comunautat de comunas Sumèna-Artencha 241501055

Cònsol

Jacques Rivet
(2014-2020)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

285 ab.

Evolucion de la populacion

297 ab.

Densitat

11,16 ab./km²

Autras informacions

Còde postal

15240

Còde INSEE

15131

Geografia

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Comunas vesinas

Distanças e posicion relativa

Lo Montelh

Sanhas
(4,4 km)

Osèrs
(4,8 km)

Vebret
(4,9 km)

Sauvat
(4,9 km)

La Monciliá
(5,1 km)

Trisac
(5,8 km)

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de **Lo Montelh**
Vebret	Sanhas	La Monciliá
Sauvat		Menet
Osèrs	Trisac

Toponimia

Lo Montelh

Las fòrmas ancianas son Mansus de Montelli, en 1441, La Monteilhe, en 1655, Montal, en 1681, Montel, en 1688, Monteil, en 1744, Le Montelle (mapa de Cassini), Le Montheil (mapa d'Estat-major) ^[1]. Lo Montelh es un derivat de mont, amb un sufixe de valor pusleu diminutiva, vengut del latin -ilium ^[2]^,^[3]. La prononciacion es [lu mun'tir], al Montelh (informator nascut a Valeta) e ([ve]) [mun'tir] a Osèrs e a la Monciliá (mas lo gentilici es [le munti'ju] e doncas fòra de la finala -lh- torna préner sa prononciacion normala, iodizada en Auvèrnhe); autra fòrma : [və mun'ter], sense article, amb [-e-] franc barrat (a Chaissac, comuna de Vebret); las fòrmas sense article semblan majoritàrias ^[4].

Chastèlmarlhac

Las fòrmas ancianas son Meroliacense castrum, al sègle VI (Gregòri de Tors), Chastel Marlac, en 1185, Castelt Marlat, en 1218, Chastel Marlhac, sense data o en 1441, Castrum Marlhatum, en latin, en 1441, Castrum Marlhaci, en 1535, Chastel Marilhac, en 1607, Marlhat, en 1628, Chastel Marlliac, en 1658, Chastel Marliac, en 1668, Chastel Merliac, en 1686, Chastel Marlhat, 1744, Chastel Marlat, en 1786, Chastel Marsiac (mapa de Cassini), Chastel-Merlhac, en 1855, Chastel (mapa d'Estat-major) ^[5]. Chastèl, present probablament tanleu lo sègle VI (castrum deviá èsser una fòrma culta per *castellu, s'ajustèt al nom d'origina del vilatge; Marlhac ven d'un nom d'òme latin, *Merulius, cognomen tirat de merula, « merle/mèrle », amb lo sufixe -acum ^[6], latinizacion del sufixe gallés -āco(n). Chastèlmarlhac èra donc probablament una anciana granda propietat antica qu'aviá per mèstre *Merulius. Per l'origina de *Merulius/*Merulios, Delamarre presenta una segonda possibilitat, qu'exclús pas la prumeira : *merulo-, diminutiu de *mero-, « fòl, timbarlat » ^[7]. La prononciacion es [tʃas'ter], [sas'ter], lo determinant Marlhac es inusitat e quand es demandat, es realizat [mar'la], per mala lectura de la fòrma coneissuda en francés. Gentilici [le ʃaste'lu]. Se vei que l'oposicion fonologica entre -elh (de Montelh) e -èl (de Chastèl) es mantenguda, mas amb de realizacions que son respectivament [-ir] e [-er] ^[4].

autres luòcs de la comuna

Autaròcha ['awta'rɔtsa]; Milhac [mi'ja]; Ribas ['ribə]; Sent Victor [sœnvi'tur]; La Cartalada (francés La Cartelade) [la karta'gadə]; francés Belière [bijejrə]; Jalanhac [zaga'ɲa]; francés Perignac [peri'ɲa]; La Ròcha [la 'rɔtsa]; francés La Brugeire [la bry'ʒɛjrə] ^[4].

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Chastel-Marlhac èra un ancian oppidum citat per Gregòri de Tors e que joguèt un ròtle important a la Nauta Edat Mejana.

Oppidum natural de Chastèlmarlhac (vista d'ensemble)

Lo nom oficial de la comuna saguèt Chastel, pueis Chastel-Marlhac en 1801, mas, a causa del chamjament de chapluòc, venguèt Le Monteil en 1903 ^[8]. Chastel-Marlhac es en posicion descentrada dins la comuna, çò qu'explica benleu que l'abandonèron coma chapluòc.

Administracion

Lista dels cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2014	2020	Jacques Rivet	sense etiqueta	retirat
2008	2014	Jacques Rongier
2001	2008
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Davant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Sanhas; es ara del canton d'Ide.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 262, totala: 270

1 132

898

1 137

1 173

1 269

1 272

1 334

1 425

1 322

1 335

1 317

1 302

1 287

1 219

1 298

1 340

1 259

1 250

1 210

1 252

1 319

901

988

907

824

750

670

606

539

421

378

301

274

270

269

261
262

2009

2010

259
262

260
264

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Luòcs e monuments

Personalitats ligadas amb la comuna

Veire tanben

Ligams extèrnes

Nòtas e referéncias

Nòtas

Referéncias

↑ http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a0113514968609ysod0
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 475
↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 360
↑ ^4,0 ^4,1 et ^4,2 enquèsta Sivadon abrial 2018
↑ http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496855vLnysV
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 178
↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 198, 356
↑ http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=8614

Portal d'Auvèrnhe

[1] ttp://archives.cantal.fr/ark:/16075/a0113514968609ysod0

[2] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 475

[3] Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 360

[enquèsta_Sivadon_abrial_2018-4] 4,0 ^4,1 et ^4,2 enquèsta Sivadon abrial 2018

[5] ttp://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496855vLnysV

[6] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 178

[7] Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 198, 356

[8] ttp://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=8614

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]