Congrès permanent de la lenga occitana
Lo Congrès permanent de la lenga occitana (sigla CPLO) qu’ei ua institucion de regulacion lingüistica qui representa los actors e los utilizators de l’occitan o lenga d'òc. Lo Congrès qu’a per tòca de contribuïr a la vitalitat e au desvolopament de l’occitan, en tribalhant a la soa coneishença e a la soa codificacion tà la produccion deus utís pertocant los diferents aspèctes de la lenga (lexicografia, lexicologia, terminologia, neologia, fonologia, grafia, gramatica, toponimia).[2]
Qu'estó installat oficiaument a l'Ostau de Region a Bordèu lo 16 de deceme de 2011. Que'u sostienen las collectivitats territoriaus francesas e lo Ministèri de Cultura – D.G.L.F.L.F..
Lo son President qu'ei Gilabèrt Mercadièr, Inspector pedagogic onorari de l'Academia de Tolosa.
| Congrès permanent de la lenga occitana | |
 | |
| Infomacions generalas | |
| Sigla | CPLO |
| Païses | Espanha França Itàlia |
| Tip | institut lingüistic |
| Fondacion | Decembre de 2011 |
| Organizacion | |
| Objectius | |
| Sedença | Vilhèra (Aquitània) |
| Fondator(s) | Gilabèrt Mercadièr, Patric Sauzet, Sèrgi Javaloyès, Felip Hammel, Pèire Brechet, Jèp de Montoya e Parra, Federico Vergés Bartau, Sèrgi Carles, Joan Loís Blenet |
| President | Gilabèrt Mercadièr |
| Conselh lingüistic | Un quarantenat de sòcis |
| Site web | www.locongres.org |
Istòria
modificarLa creacion deu Congrès qu'ei lo resultat d'un long procèssus:
La creacion e la gestion de la grafia classica
modificarLa nòrma grafica de la lenga occitana emplegada e partetjada sus tres Estats on la lenga ei parlada (França, Espanha e Italia) qu’ei la «grafia alibertina» o grafia classica atau com definida dens la Gramatica occitana segon los parlars lengadocians de Loís Alibèrt publicada en 1935. Qu’ei reconeishuda peu Ministèri francés de l’Educacion Nacionau, per la Generalitat de Catalonha e peu Conselh Generau d'Aran.
Arron la dusau guèrra mondiau, la cama comuna d’aquera nòrma de l’occitan qu’estó gerida au sen de l’Institut d’Estudis Occitans (IEO).
Mei tard, d'universitaris e de militants culturaus deu Gidilòc (Grop d'Iniciativa per un Diccionari Informatizat de la Lenga Occitana) e deu sector de lingüistica de l'IEO que creèn lo Conselh de la Lenga Occitana (C.L.O.) en 1997. L’autoritat scientifica d’aqueth conselh qu’estó reconguda peu Conselh Generau d’Aran e per las associacions e las federacions istoricas, mes, a causa de las atacas exterioras creishentas, lo C.L.O. que frenè chic a chic las soas activitats a la fin de las annadas 2000.
De 2004 a 2006, membres deu CLO (non mandatats peu CLO), que redigín totun, dab lo President de l’IEO, un tèxte comun dab principis màgers e modalitats d’organizacion entà un organisme de regulacion de l’occitan. Lo tèxte qu’avó un consensus politic e institucionau qui destrauquè a l’Amassada de Vielha en Val d'Aran lo 23 de mai de 2008 qui amassè las collectivitats territoriaus, las institucions e las associacions istoricas e qui aviè lo procèssus de creacion de l’organisme de regulacion lingüistica.
L'APORLÒC e lo procèssus de creacion d'un organisme de regulacion
modificarEn heurèr de 2009 qu’estó creada l'APORLÒC (Associacion Prefigurativa de l'Organisme de Regulacion de Lenga d'Òc), qu’avè per tòca la mesa en plaça d’ua autoritat scientifica e morau independenta qui representesse los usatgèrs e los locutors de l’occitan en lo respècte de l’unitat e de la diversitat de la lenga, e que avièt un estudi de factabilitat, remès en abriu de 2011, que menèt a la creacion deu Congrès.
Dens l'encastre d'aqueth estudi l’APORLÒC que realizè ua seria de vesitas d’autes organismes de regulacion lingüistica (l’Institut d’Estudis Catalans, Euskaltzaindia – Academia Reiau de la lenga basca e la Fryske Akademy) entà ne compréner lo foncionament. Lo rapòrt que descriu l’organization, las missions, las produccions, o tanben las relations dab los poders publics d’aqueras institucions. Que hasó tanben preconizacions estructuraus, foncionaus e budgetàrias deu futur organisme de regulacion de l’occitan.
Creacion deu Congrès
modificar
Arron la dissolucion, lo 9 de decembre de 2011, de l'APORLÒC, lo Congrès qu’estó creat lo 16 de decembre a l'Ostau de Region Aquitània a Bordèu, en preséncia de representants deu Ministèri de la Cultura - D.G.L.F.L.F., de las Regions Aquitània, Mieidia-Pirenèus, Lengadòc-Rosselhon e Ròse-Aups, e d'Andrés Urrutia, President d'Euskaltzaindia - Academia Reiau de la lenga vasca.
Missions
modificarLa tòca deu Congrès qu'ei de "gerir e de socializar las formas establas de la lenga occitana d’uèi amai de porgir los espleches lingüistics indispensables per assegurar una transmission mai eficaça de la lenga cap al mond que la se vòlon aprene"[3]. Las missions màgers deu Congrès son:
- La produccion d’utís lingüistics de referéncia: diccionaris generaus (descriptius, pluridialectaus e transversaus), diccionaris especializats (sciéncias pregondas, sciéncias sociaus, etc.), fonologia, gramatica generau.
- La regulacion lingüistica: mercés aus sons tribalhs e aus sons avís, Lo Congrès que vòu contribuir a la coeréncia e a la qualitat de la lenga. Dens aqueth encastre que hè preconizacions lingüisticas: codificacion, sintaxi, terminologia e neologia.
- La recèrca scientifica: la recèrca qu’ei miada entà respóner aus besonhs concrets deus locutors e deus usatgèrs. Tad aquò lo Congrès que tien compte de las demandas e deus besonhs deus formators, deus transmetors e deus actors en divèrs maines.
Principis d'accion
modificarLo Congrès qu’òbra segon principis atau com lo respècte de l’unitat e de la diversitat de la lenga occitana, l’estabilitat, la representativitat de las regions lingüisticas deu territòri d’Òc, la cooperacion, la collegialitat de las decisions, la recèrca de partenariats dab totas las competéncias disponiblas e la difusion de l’informacion.
Organizacion
modificarLo Congrès qu'ei una associacion de dret francés que s'empara sus dus conselhs assessors, lo Conselh lingüistic e lo Conselh deus usatgièrs. La soa Amassada Generau qu’ei composada deus partenaris institucionaus e associatius, qui amassan la màger part deus cercaires, ensenhaires e actors culturaus qui hèn víver l’occitan e qui participan a la soa valorizacion e a la soa transmission e tanben deus partenaris publics qui participan a títol consultatiu.
Burèu
modificar
Los membres deu burèu deu Congrès son:
- Gilabèrt Mercadièr, president;
- Patric Sauzet, vicepresident;
- Pèire Brechet, vicepresident;
- Sèrgi Javaloyès, clavaire;
- Benjamin Assié, secretari.
Lo director deu Congrès qu'ei Benaset Dazéas.
Conselh lingüistic
modificarLo Conselh lingüistic qu'a per foncion de representar la comunautat scientifica e totas las regions occitanas qu'i son representadas. Los membres deu Conselh lingüistic que’s desparteishen en quate comissions de tribalhs: gestion de la grafia e validacion de las nòrmas publicaderas, lo Termòc, Inventari e diccionari istoric, lo Basic. La lista deus sòcis deu Conselh lingüistic qu'ei sul site deu Congrès. Lo burèu deu Conselh lingüistic:
- President: Patric SAUZET - Vicepresidents: Cecila CHAPDUELH e Arvèi LIEUTARD - Secretari: Rafèu SICHEL-BAZIN - Membres del burèu: Maria Anna CHATEAUREYNAUD, Gerard LIGOZAT, Nicolàs QUINT, Joan ROS
Conselh deus usatgèrs
modificarLo Conselh deus usatgèrs qu'a per foncion de representar la demanda sociau. Qu’i son personas qualificadas representativas de la practica sociau e despartits en tres sectors: los transmetors (ensenhament, cors taus adultes e formacion professionau), los utilizators (escrivans, editors, mèdias) e los institucionaus (operators de politicas publicas). Lo burèu deu Conselh deus usatgèrs:
- Patrici Baccou, president.
- Cedric Valmary, vicepresident.
- Joan Breç Brana, secretari.
Lo portau internet deu Congrès
modificarlocongres.org qu'ei un portau internet entaus usatgèrs. Mes en linha en noveme 2012, lo site internet deu Congrès qu’ei un portau numeric entà un public en cèrca d’utís lingüistics en linha. Mercés a totas las soas foncionalitats, qu’ei d’ara endavant vadut ua referéncia taus usatgèrs. Dens lo portau qu'i trobam :
- Lo dicod'Òc, lo diccionari francés-occitan en linha: 6 diccionaris de referéncias tà 130 000 entradas qui pertòcan 4 variantas de l’occitan, dab motor de recèrca multicritèris.
- tèrm'Òc, basa terminologica.
- vèrb'Òc, conjugador automatic deus vèrbes occitans.
- top'Òc, toponimes occitans: «Luòcs», basa de donadas toponimicas occitana s desvolopada per l'I.E.O, e listas de las comunas d'Aquitània e de Mieidia-Pirenèus e toponimes internacionaus, tribalhs realizats per l'InÒc Aquitània e peu CROM.
- bibli'Òc, bibliografia occitana.
- De ressorsas teledescargaderas: Lo site que perpausa un pielòt de ressorsas lingüisticas de referéncias pro sovent actualizadas: lexics, fichas gramaticaus, bibliografias, diccionaris toponimics, etc.
Tribalhs au servici deus usatgèrs
modificarBasa lexicau istorica en linha
modificarLo Congrès qu’a aviat la creacion d’ua basa descriptiva de dadas qui amassa las entradas lexicaus presentas dens los diccionaris, lexics e glossaris hèits de l’Edat Mejana enlà. Qu’a per objectiu d’estar un diccionari scientific descriptiu de la lenga occitana, de bon accedir en linha entaus especialistas e public avisat. Lo projècte que compren ua fasa de numerizacion de l’ensemble deus diccionaris occitans, eque serà miat en partenariat dab lo CIRDÒC.
Lo term'Òc, constitucion d'ua basa terminologica occitana
modificarL’objectiu deu term'Òc qu’ei de perméter en purmèr un accès unenc d’aqueths lexics au gran public, mercés a ua mesa en coeréncia d’aquestes (format, còrpus, tractament de las variantas, etc.) a l’integracion dens ua basa de dadas comuna publicada sus internet. La màger part d’aqueths lexics qu’an, a partir d’un còrpus francés, tèrmis occitans dab per cas sinonimes, e aquerò pas que per ua varianta. Que s’agirà d’aviar un plan d’extension deus lexics existents segon lo principi d’accion deu Congrès. Lo term'Òc qu’ei un partenariat enter Lo Congrès e l’InÒc Aquitània.
Inventari de las publicacions de referéncia
modificarLa lingüistica occitana qu’ei mercada per un paradòxe: s’ei rica en tèrmi de produccions – qui s’esplandeishen sus mantuns sègles – aquestas que son esbarriscladas e mau conegudas peu public. N’i a pas nat document de sintèsi qui recense l’ensemble deus diccionaris, gramaticas, metòds d’aprenedissatge, preconizacions lingüisticas publicats uei. Que hè dongas necèra de har un inventari generau qui pemeterà de definir ua basa referenciau de tribalh entaus tribalhs deu Congrès, en tot respóner – mercés a ua edicion petita – aus besonhs deu gran public en cèrca de preconizacions o d’utís lingüistics.
Lo Basic
modificarL’objectiu deu Basic qu’ei la creacion e la mesa en linha d’un diccionari elementari francés-occitan dab 10 000 entradas. Que serà un diccionari unic entà tots los locutors e los usatgèrs de l’occitan, qui que sia que la lor varianta ; lo Basic que serà hèit segon dus principis d’accion deu Congrès: la valorizacion de las fòrmas comunas e lo respècte de la diversitat. Lo Basic qu'ei hèit mercés a ua aliança dab l'Universitat de Tolosa.
Huelha de rota de desvolopament numeric de l'occitan (2015-2019)
modificarEn 2014, Lo Congrès que miè pendent 8 mes, dab lo sostien de l'ADEPFO (Associacion de desvolopament deus Pirenèus per la formacion), un estudi participatiu tà çò deu desvolopament de las tecnologias deu lengatge tà l'occitan. Dab lo sostien tecnic de la fondacion basca Elhuyar e la participacion d'expèrts intervencionaus d'aquera question tà las lengas basca, bretona, catalana e galesa, que hasó un inventari[4] de las ressorsas e deus utís lingüistics e ua planificacion previsionau[5] de desvolopament pendent 5 ans. Aqueth document qu'ei la sòla de l'engenheria[6] e de la planificacion de mei d'un programa (constitucion de còrpus anotat, analisi sintaxica, traduccion automatica, sintèsi vocau) en projècte o en desvolopament.
Sòcis
modificarSòcis institucionaus e associatius
modificar- L'AIEO - Associacion Internacionau d’Estudis Occitans
- La FELCO - Federacion deus Ensenhaires de Lenga e de Cultura d’Òc
- L'Institut d'Estudis Occitans
- L'Institut d’Estudis Aranesi
- L'Institut Occitan d’Aquitània - InÒc
- Los Centres de Formacion Professionau en Lenga e Cultura Occitanas
- Lo CIRDÒC - Centre Interregionau de Desvolopament de l’Occitan
- La Confederacion de las calandretas
- La Chambra d'Òc
- Lo Centre de Recursi Pedagogics dera Val d’Aran
Sòcis publics
modificar- Ofici public de la lenga occitana
- Region Ròse-Aups
- Conselh Generau deus Pirenèus Hauts
- Conselh Generau deus Pirenèus Atlantics
- Comuna de Tolosa
Sòcis cooptats
modificar- Gilabèrt Mercadier
- Jòrdi Kremnitz
- Felip Hammel
- Francesc Xavier Lamuela García
- Sèrgi Javaloyès
- Maurici Romieu
Sostien
modificar- Ministèri de la Cultura - D.G.L.F.L.F
Adreça
modificarCastèth d'Este
Avienguda de la Pléiade
F-64140 Billère/Vilhèra
Ligams extèrnes
modificar- (oc) (fr) Site deu Congrès
- (fr) DUTREY, Isabelle. Mécénat pour la valorisation numérique d'un patrimoine linguistique : l'occitan. Étude pour Lo Congrès de la Lenga Occitana. Université de Pau et des Pays de l'Adour. Rapport de stage, 2013.
Sites aliats e sites utiles
modificar- (oc) (fr) Lexics de l'InÒc Aquitània
- (oc) (fr) (en) Occitanica, mediatèca enciclopedica occitana
- (oc) (fr) CIRDÒC
- (oc) (fr) Institut d'Estudis Occitans
- (oc) (fr) Associacion Internacionau d’Estudis Occitans
- (oc) (fr) Federacion deus Ensenhaires de Lenga e de Cultura d’Òc
- Confederacion de las calandretas
- (oc) (fr) CFPO Mieidia‐Pirenèus
- (oc) (fr) CFPOC Aquitània
- (oc) (fr) CFPO Lengadòc
- (oc) (it) Chambra d'Òc
- (oc) (fr) Centre d'Animacion Pedagogica en Occitan (CAP'ÒC)
- (oc) (it) Associacion Espaci Occitan
- (oc) (ca) (es) Conselh Generau d'Aran
- (fr) Delegacion generau a la lenga francesa e a las lengas de França (DGLFLF)
Sites institucionaus
modificar- Rubrica "lengas e culturas regionaus" suu site de la region Aquitània
- Rubrica "lenga e cultura occitanas" suu site de la region Mieidia-Pirenèus
- Rubrica "occitan e catalan" suu site de la cultura de la region Lengadòc-Rosselhon
- Rubrica "lengas regionaus" suu site de la region Ròse-Aups
- Rubrica "lenga e cultura occitanas" suu site deu Conselh generau deus Pirenèus Hauts
- Rubrica "lengas e culturas regionaus" suu site deu Conselh generau deus Pirenèus-Atlantics
- Rubrica "cultura occitana" suu site de la cultura de la comuna de Tolosa
Sites universitats
modificar- (oc) (fr) (en) L'occitan suu site deu departament de Letras modèrnas, Cinèma e Occitan de l'Universitat de Tolosa.
- (fr) Site deu departament d'Occitan de l'Universitat de Montpelhièr - Pau Valéry
- (fr) Informacions sus la Licéncia en Occitan a l'Universitat de Pau e deus Païs de l'Ador
- (ca) (oc) Site de la Cadièra d'Estudis Occitans e site deu Grau Estudis Occitans e Catalans de l'Universitat de Lhèida.
Nòtas
modificar- ↑ Lo Congrès, qu'es aquò ? Presentacion sus l'arcuelh deu site deu Congrès.
- ↑ Lo Congrès permanent de la lenga occitana, ua institucion de regulacion lingüistica per l'occitan. Dossièr de presentacion.
- ↑ Article Actualitats occitanas: avançadas interregionalas, sul site deu CIRDOC
- ↑ Véder l'inventari de las ressorsas e deus utís numerics de l'occitan suu site deu Congrès [1]
- ↑ Rapòrt complet Diagnostic e huelha de rota de desvolopament numeric de l'occitan : 2015-2019 [2]
- ↑ Véder Feuille de route de développement numérique de l'occitan, Benoît Dazéas, Collòqui TALaRE (Traitement automatique des langues régionales de France et d'Europe, Caen, 2015 [3]
