Vielha e Mijaran
Vielha e Mijaran (localament /biˈeʎa e miʒaˈɾan/[4]) ei un municipi aranés, era capitau dera Val d'Aran. Eth caplòc deth municipi ei era vila de Vielha.
.svg)
| |
.jpg)  | |
| Nòm oficiau | Vielha e Mijaran ((oc))[1] |
|---|---|
| Administracion | |
| País |  Gasconha |
| Estat | Espanha |
| Comunautat autonòma | Catalonha |
| Província | Lhèida |
| Comarca | Val d'Aran |
| Terçon | Vielha |
| Capitau | Vielha |
| Politica | |
| • Baile | Juan Antonio Serrano Iglesias (2015–) |
| Geografia | |
  | |
| Coordenades | 42° 44′ 06″ N, 0° 47′ 43″ E |
| Superfícia | 211,7 km²[2] |
| Altitud mejana | 974 m[2] |
| Hus orari | UTC+01:00 |
| Demografia | |
| • Totala | 5 765[3] ab. (2023 ) |
| • Densitat | 27,23 ab./km² |
| Autes informacions | |
| Còdi postau | 25530, 25537, 25538 e 25539 |
| Sit web | vielha-mijaran.org |
Eth tèrme de 211,74 km² ocupa era part mejana de la val pirenenca, e correspon as terçons Marcatosa e Castièro. Eth 2022 auie ua poblacion de 5.581 abitants distribuïdi en 13 entitats de poblacion.[5]
Siguec creat per eth regim franquista en eth 1970[6] damb era fusion des municipis d'Arròs e Vila, Betlan, Vilac (terçon de Marcatosa); Escunhau, Gausac e Vielha (terçon de Castièro).
Geografia
modificarA junhetz situacion centrau ena val e se lhèue a 974 m d'altitud, ena confluéncia der arriu Garona damb eth sòn afluente er arriu Nere.
Municipis limitròfs
modificar
Politica
modificar
| Partit | Vòtes | Còssos | Percentatge |
|---|---|---|---|
| Ciutadans | 174 | 1 | 7,24 % |
| Convergéncia Democratica Aranesa | 929 | 5 | 38,68 % |
| Partit Popular | 120 | 0 | 5,00 % |
| Unitat d'Aran | 1121 | 7 | 46,67 % |
Après es eleccions municipaus de 2007, CDA e Unitat d'Aran an cadua 6 còssos. CDA pren eth contaròtle deth municipi en s'aligant damb eth 13enau regidor, deth Partit Popular.
| Partit | Vòtes | Còssos | Percentatge |
|---|---|---|---|
| Convergéncia Democratica Aranesa | 1 045 | 6 | 45,00 % |
| Unitat d'Aran | 935 | 6 | 40,27 % |
| Partit Popular | 241 | 1 | 10,38 % |
Patrimòni
modificar
A Vielha:
- Glèisa de Sant Miquèu, amb ornaments romanics e gotics;
- Musèu dera Val d'Aran, a la Tor deth Generau Martinhon, un edifici senhoriau deth sègle xvii que presenta desparièrs subjèctes sustot dera geologia, era vegetacion, era fauna, era climatologia, era istòria, era arqueologia, era art, era lengua e era etnologia dera val.
En autes pòbles:
- Glèisa de Sant Estèue de Betren, d'estil romanic e gotic, considerada coma un des mès bèli exemplars d'Aran;
- Sant Martin de Gausac, d'estil gotic;
- Glèisa romanica de Sant Pèir d'Escunhau, deth sègle xii;
- En Escunhau tanben i podem trobar ancianes cases nòbles, bères ues damb hièstres deth sègle xv; era de Perejoan date deth 1393.
Personalitats ligadas a la comuna
modificar- Carles Barrera (1950-2022), ex-sindic dera Val d'Aran.
- Alidé Sans (1993), cantautora aranesa de lengua occitana.
Embessonatges
modificarReferéncies
modificar- ↑ Afirmat dins: Relacion de Municipis e los sieus Còdis per Províncias lo 1r de genièr de 2019. Data de publicacion: 8 de febrièr de 2019. Ostal d'edicion: Institut Nacional d'Estatistica d'Espanha.
- ↑ 2,0 et 2,1 URL de la referéncia: http://www.idescat.cat/pub/?id=aec&n=925&t=2016.
- ↑ Afirmat dins: Registre municipal d'Espanha de 2023. Autor: Institut Nacional d'Estatistica d'Espanha. Data de publicacion: 13 de decembre de 2023.
- ↑ Vocabulari fonetic basic der aranés. Institut d'Estudis Aranesi-Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana, 2018, p. 59. ISBN 978-84-09-06340-6.
- ↑ (oc, ca, es, en) «Vielha e Mijaran (Aran)», suu www.idescat.cat.
- ↑ "Decreto 1283/1970, de 23 de abril, por el que se aprueba la fusión de los Municipios de Viella, Escuñau, Gausach, Arros y Vila, Betlan y Vilach, de la provincia de Lérida.", BOE, núm. 107, de 5 de mayo de 1970, páginas 7033 a 7034, archiu en linha.
