Joan Francés Tisnèr
Joan Francés Tisnèr vadut a Salias de Bearn en 1954 qu'ei un autor-compositor, especialista de musica electroacostica, creator per la dança, cantaire e musician occitan.
|
Joan Francés Tisnèr
| |
|---|---|
| |
| Naissença | 1954 Salies-de-Béarn |
| Profession(s) | Cantaire Compositor |
| Genre(s) | Musica tradicionala occitana Musica electroacostica occitan |
| Instrument(s) | Votz Tamborin de còrdas Acordeon diatonic |
| Annadas activas | 1974 - Uei |
| Labèl(s) | Lo Nau de 2009 enlà (Menestrèrs Gascons 1983-2008) |
| Site Web | joanfrancestisner.com |
Qu'ei per alhors un deus membres fondators deu grop Verd e Blu.
Un aspècte important deu tribalh qu'ei la relacion de la musica, deu son e deu movement. Qu'ei especialista per la musica electroacostica.
Qu'ei enfin un ciutadan engajat dens los movements per l'occitan.
Biografia
modificarJoan Francés Tisnèr que practica la musica tradicionau despuish 1974.
Qu'a estudiat l'armonia, la direccion de corau e la musica electroacostica au departament de musica de la Facultat de las Letras de Pau dab Guy Maneveau [1] de 1976 tà 1979.
De 1976 à 1987, qu'estó membre de Canicula (grop de musica occitana gascona).
Puish de 1982 tà 1989 qu'estó lo cantaire-autor-compositor de Subèr Albèrt (folk-rock-umor),
de 1985 tà 1987 musician de Landeridà [grop de dança gascon]
e despuish 1987 de Verd e Blu (musica tradicionau gascona), membre fondator.
Membre deu grope vocau Manufacture Verbale de 1997 enlà.
Los espectacles de las ultimas annadas que son Tralhaires, sur les pas de Fèlix Arnaudin en 2016, Ny'Òc Trobadors en 2013, Amontanhada en 2023, Transpòrts Tisnèr S.A. en 2012, Sorrom Borrom apeat sus extrèits de l'òbra epica de Sèrgi Javaloyès en 2010 (edicions Reclams), lo Bal Batahòri en 2008 e l'atemptat coregrafic peu dançaire solo Lionel Dubertrand, Rugbi, en 2007. Que canta a la Manufacture Verbale (cinq votz d'òmis gavidadas per Jakes Aymonino) e que tòca e canta dab Verd e Blu.
Qu'a produsit sheis disques compactes en nom pròpi, sheis dab Manufactures Verbales e sheis dab Verd e Blu.
Qu'a gavidat un trentenat de disques com director artistic. Tanben autor, compositor e adobaire. Qu'a tribalhat enter autes dab Alain Savouret [2] Groupe de recherche musicale, Perlinpinpin Fòlc [3], Pagalhós [4], Nadau [5], Jakes Aymonino e La manufacture verbale [6], (Familha) Artús [7], André Dion [8].
Qu'ei un deus representants de la creacion occitana de uei e qu'ei especialista de musica electroacoustica.
Creator dens ua lenga minorizada en situacion de diglossia : l'occitan, que s'exprimeish en gascon.
Lo tribalh son qu'ei reconeishut en Occitània, en França e en Euròpa deu sud : Catalonha, Aragó, Euskadi.
Un deus trenta portrèits deu libe Musique et chant en Occitanie (2008) de Frank Tenaille[9] que l'ei consacrat.
Qu'a hèit l'objecte d'emissions sus France culture (Nas Françoise Degeorges [10], Jeanne-Martine Vacher [11], ...),
a las televisions (BBC, TF1, F3, ...), d'articles dens lo jornau Le Monde (notaument per la discografia soa per Frank Tenaille [9]) e en lo quite quotidien tà Quate e choès Dominique Fretard[12] que questiona se Quate e Choès e seré :
"Mieux que la notion d'aléatoire chez Merce Cunningham ?"
Articles dens L'Express o la revista especializada Trad Magazine e la revista britanica fRoots [13].
Lo libe Musiques Occitanes [14] de Jordan Saisset e Camille Martel que compren mantuas referéncias suu son tribalh e que presenta tres criticas deus disques qui a produsit.
Qu'ei tanben cofondator e copresident, de las prumèras annadas, de la Confederacion de las escòlas en immersion Calandretas [15] e president de 2005 tà 2010 deu Collègi Calandreta de Gasconha [16].
Creacion espectacles e espectacles efemèrs
modificar- EBTè! Elèctro bal trad (2018)
- Tralhaires, sur les pas de Felix Arnaudin (2015-2019)[17], en 2019 que mudarà en Tralhaires, per delà lo blu de las montanhas e que trenarà dab los repertòris de Gipuzkoa e Nafarroa a l'entorn deu pastoralisme e de paloteados (danças de de bastons)
- Amontanhada (2013)
- Ny'Òc Trobadors (2013)
- Transpòrts Tisnèr S.A. quinze cantas a dançar de creacion (2012)
- Sorrom Borrom o lo saunei deu Gave sus extrèits deu poèma epic de Sèrgi Javaloyès (2010)
- Rugbi, atemptat coregrafic entau dançaire Lionèl Dubertrand (2007)
- 12 recèptas de J-A Lespatlut, Planètes Musiques, Estivada (2006)
- Sauts en òbras, Hèsta de la dança a La Seuva (2002)
- Quate e choès concèrt de dança per ua dançaira, un cantaire e dus quilhaires de nau. Montpelhèr (2001)
- 12 recèptas de J-A Lespatlut Opus 99 hestenau de Bouche à Oreille dab Jakes Aymonino, Franci Lassus, Régis Huby, Sonia Onckelinx, Domenja Lalaurie, Crestiana Mosquès, Didier Larradet (1999)
- Quate e choès Opus 98, concèrt de dança Cultures d’Automne (1998)
- Sauteria vaquèra Opus 96, Hèsta de la Dança (1996)
- Hèita de las claus, Carnaval biarnés de Pau (1996)
- Sonò immobila, Fêtes Capèra de Rossa (1995)
- Reconstitucion preïstorica, Hèsta deu Rondèu Castelnau-Barbarens (1995)
Discografia
modificar- 2019 : Joan Francés Tisnèr EBTè! elèctro bal trad
- 2018 : Joan Francés Tisnèr Tralhaires, sur les pas de Fèlix Arnaudin
- 2012 : Joan Francés Tisnèr Transpòrts Tisnèr SA
- 2011 : Joan Francés Tisnèr Sorrom Borrom
- 2004 : Joan Francés Tisnèr 12 recèptas de J. A. Lespatlut
- 1995 : Joan Francés Tisnèr Camelicà
−−−−−−−−−−−−−−−−−
- 2010 : Verd e Blu Jòcs de dança
- 2005 : Verd e Blu Baladas e danças
- 2001 : Verd e Blu Musicas a dançar dus
- 1996 : Verd e Blu Ompra o só ?
- 1993 : Verd e Blu Musicas a dançar
- 1991 : Verd e Blu Musica de Gasconha
−−−−−−−−−−−−−−−−−
- 2017 : Alen & la manufacture verbale Lo cant de la lana gran d'après Félix Arnaudin
- 2011 : Manufactures Verbales Voix de Traverse - Poètas improvisators Haidous e musicians berbèrs d'El Hajeb (unicament hòra comèrci, dens los centres de documentacion aquitans)
- 2010 : Rasims de Luna de L. Audemard e J. Aymonino suus poèmas de Max Roqueta
- 2006 : Manufactures Verbales Sonets Bernat Manciet
- 2002 : Manufactures Verbales Voix du quotidien et de l’unique
- 1998 : Manufactures Verbales Catalogue des Manufactures Verbales
−−−−−−−−−−−−−−−−−
- 2009 : Subèr Albèrt Biarnés cap e tot
- 2009 : Denís Frossard Vrenhadas
- 2009 : André Dion Le dernier sonnailleur - lo darrèr esquirèr, Laurent Cavalié, Beñat Achiary, Christian Coulon
- 2002 : Prames Pirineos-Perinés-Pirenèus-Pyrénées : músicas de Aragón y Occitania
- 1987 : Subèr Albèrt Biarnés cap e tot
- 1986 : Canicula Musica gascona, en 2018 edicion tornar en numeric acompanhada de tres collèctas auprès de Jacques Baudoin, Jean Baudoin t Joan Francés Tisnèr en çò Pagans musica.
- 1983 : Canicula Cantas e danças de Gasconha, en 2018 edicion tornar en numeric acompanhada de tres collèctas auprès de Jacques Baudoin, Jean Baudoin t Joan Francés Tisnèr en çò Pagans musica.
Direccions artisticas
modificar- 2018 : EBTè! elèctro bal trad
- 2017 : Tralhaires, sur les pas de Fèlix Arnaudin
- 2011 : Compagnie Maître Guillaume Un Bal, six voix, douze pieds (co direction artistica dab Sophie Rousseau)
- 2010 : Verd e Blu Jòcs de dança
- 2009 : Subèr Albèrt Biarnés cap e tot
- 2008 : Viatge en lenga dab Roman Baudoin per las escòlas en immersion Calandreta e la hialèra a paritat orària Oc-bi
- 2004 : Vath d’Aspa Montanha sacrata
- 2003 : Menestrèrs Gascons Aubestin Cauhapè, cantador aussalés
- 2003 : Familha Artús Òmi
- 2002 : Pescalua Vent Castanhèr
- 2002 : Menestrèrs Gascons Condes : Ua, miduna, mitrèna 4
- 2001 : Menestrèrs Gascons Instruments de la musica gascona
- 1998 : Menestrèrs Gascons Rondèus e congòs de las Lanas = rondeaux et congos des Landes de Gascogne
- 1997 : Menestrèrs Gascons Ua, miduna, mitrèna 3
- 1994 : Generalitat de Catalunya Anem lèu dançar (Val d’Aran)
- 1992 : Nahas mahas / EDB Xiberoko dantza jausiak 2
- 1991 : Eths Corbilhuèrs de Les Cantan Aran
- 1991 : Menestrèrs Gascons Ua, miduna, mitrèna 2
- 1989 : Menestrèrs Gascons Carnaval en Bearn e Gasconha
- 1987 : Menestrèrs Gascons Tà dançar la Gasconha (ed. tornar 2005)
- 1987 : Subèr Albèrt Biarnés cap e tot
- 1985 : Menestrèrs Gascons Ua, miduna, mitrèna 1
- 1985 : Los de Nadau Qu’èm çò qui èm
- 1984 : Los Pagalhós ...que cantan lo Biarn
- 1984 : Menestrèrs Gascons Sauts biarnés de l’Arribèra
Disques per viéner
modificarProbable que los obratges seguents que's trobaràn devath format dematerializat tanben
- Camelicà edicion navèra aumentada, mesclada de navèth, masterizada de nau
- Musica per la dança
Creator per la dança
modificarJoan Francés Tisnèr qu'ei creator per la dança :
- Reconstitucion preïstorica 1995
- Sonò immobila 1996
- Sauteria vaquèra 1997
- Quate e choès 1998
- Sauts en òbras 2002
- Rugbi 2007.
Lo bal e lo public deu bal que son tostemps un lòc e un temps qui l'inspiran.
Au long de la soa vita artistica jamei n'a deishat, au truvèrs deu bal, d'entertiéner aquera relacion dab los dançaires qui hè qu'au cap de tot canta-dança, cantaire-dançaire e son un.
Que crotza los univèrs de Jakes Aymonino, de Roman Baudoin o de Francés Jumeaux tà un bal on inventivitat, interpretacion e son au servici deus dançaires.
Votz solide e tanben percussions, guitarra, maquinas, sonsaina e acordeon per ua musica a dançar excepcionau.
Bibliografia
modificar- Los Instruments de la musica gascona. Pau : Menestrèrs Gascons, 2001. (ISBN 2951488300 978-2-95148830-4). 36p., 1 disc de 46'24''.
- Rondèus e congos de las Lanas. Mèste d'òbra de l'obratge redigit per M. Berdot dab la collaboracion de M.-C. Hourdebaigt. Pau : Menestrèrs Gascons, 1998. 53 p.. 1 disc de 50'
- Harri, harri chivalòt : le répertoire enfantin. Arthez de Béarn : AACVCAB, 1990.
- Ua, miduna, mitrena 2. Pau : Menestrèrs gascons, 1991.
- Carnaval Participacion a l'obratge collectiu, co-escriut suu Carnaval Biarnés per Jacques Abadie, Domenge Bidot-Germa e Joan Francés Tisnèr. Pau : La Civada & Menestrèrs Gascons : Orthez : Per Noste, 1987
- Tà dançar la Gasconha. En collaboracion. Pau : Menestrèrs gascons, 1987. Casseta d'acompanhament.
- Ua, miduna, mitrena. Pau : Menestrèrs gascons, 1985. Casseta d'acompanhament.
- Sauts biarnés de l'arribèra. En collaboracion. Pau : Menestrèrs gascons, 1984. Casseta d'acompanhament, puish disc dab los Sauts au Tranlai e mandes.
Nòtas e referéncias
modificar- ↑ Guy Maneveau que l'intègra dens lo departament de musica qui gavida a l'Universitat de Pau e deus País de l'Ador. Passèn dens los cors de Guy Maneveau e Marie-Françoise Lacaze per exemple Christian Zanési e Bertrand Dubedout.
- ↑ Alain Savouret qu'ei un compositor de l'experimentacion e de l'"auralitat" (de l'aurelha), vadut au Mans en 1942.
- ↑ Perlinpinpin fòlc que son lo grope emblematic de l'arreviscolada de la musica occitana.
- ↑ Los Pagalhós que son un grop de cantaires biarnés de las navèras generacions de musica occitana.
- ↑ Nadau un deus prumèrs gropes de cantaires occitans. Site oficiau
- ↑ Jakes Aymonino qu'ei lo director artistic de la Manufacture Verbale grope vadut en 1993 e composat de cinc cantaires. Ravi Prasad, Fouad Achkir, Henri Marliangeas, Joan Francés Tisnèr e Jakes Aymonino que'n fòrman part.
- ↑ Artús qu'ei un rock band de la musica occitana recenta despuish los ans 1990.
- ↑ André Dion qu'ei un compositor de musica electroacostica e gavidaire deu hestenau SonMiRé.
- ↑ 9,0 et 9,1 Frank Tenaille qu'ei jornalista especializat dens las musicas deu monde, redactor au jornau Le Monde e au defunt jornau d'arts César, autor, director artistic e per viéner (estiu de 2017) deu hestenau de las Joutes Musicales de Correns. Qu'ei l'autor de Musiques et chants en Occitanie, création et tradition en pays d'Oc (éditions du Layeur/ Le Chantier). Un deus trenta portrèits qu'ei consacrat a Joan Francés Tisnèr.
- ↑ Françoise Degeorges qu'ei productora ràdio a Radio France, especializada en musica e musica deu monde.
- ↑ Jeanne-Marie Vacher qu'ei productora ràdio a Radio France.
- ↑ Dominique Frétard qu'ei critica per la dança au jornau Le Monde.
- ↑ http://www.frootsmag.com/
- ↑ Musiques Occitanes (ISBN 978-2-36054225-3) en çò de l'editor Le Mot et le Reste, seteme 2016, 240 p. Jordan saisset e Camille Martel que son jornalistas e musicians.
- ↑ https://wikimonde.com/article/Calandretas
- ↑ https://web.archive.org/web/20161220133944/http://archives-lepost.huffingtonpost.fr/article/2008/02/11/1097338_un-college-dans-les-cartons.html
- ↑ "Aver l'idea e saber realizar Brave monde de Tralhaires... Que'ns atz hèit véser, escotar, enténer e compréner beròis país sonorizats..., hòra de tota fòrma parasitària universitària e sustot hòra de tot poder academic o politic. Quina leçon! après lo Jaumes Boisgontièr!.. A Onessa qu'èi podut enténer de viva votz - aiga viva *- la votz deu men vesin, las votz de vertadèras hemnas de la Lana tabei... las votz deus òmes petits, petitons... Çò de qui conda : ...las (soas) realizacions artisanaus, obrèras. Òmi de mestièr, mestierau o mestieròt, n'èi pas jamés podut acceptar la diferenciacion entre artisan e artista. Los dus qu'an l'idea e eths que saben realizar..." Jean-Louis Fossat, universitari, lo 5/11/2016 a Onessa e Laharí, en Occitan. * l'associacion organizatora qu'ei Aiga Viva.
Ligams extèrnes
modificar- Sonaus, site personau de creacion de musica electroacostica
- Tralhaires de Joan Francés Tisnèr en residéncia artistica http://www.le-chantier.com/
- Cadena de videos de Joan Francés Tisnèr
- Camille Martel e Jordan Saisset, Musiques occitanes, Edicions Le Mot et le Reste, 2016 [1]. Escriut peus jornalistas Camille Martel e Jordan Saïsset, Musiques Occitanes (ISBN 978-2-36054225-3) pareish en 2016 en çò de l'editor Le Mot et le Reste, seteme 2016, 240 p. Aqueth obratge que's refèra mantuns còps au tribalh de Joan Francés Tisnèr. Criticas de tres deus sons disques que i figuran : Biarnés cap e Tot de Suber Albert, Jòcs de dança de Verd e Blu e Transpòrts Tisnèr S.A. Consultar pp. 21, 25, 102-103, 174-175, 188, 233, 237
- Frank Tenaille, Musiques et chants en Occitanie, création et tradition en Pays d'Òc, Le Chantier & éd. du Layeur, 3 de julh de 2008, 296 p. (ISBN 978-2-91511850-6). Un deus trenta portrèits de l'obratge qu'ei consacrat a Joan Francés Tisnèr.
- Verd e Blu https://web.archive.org/web/20141222185610/http://www.verdeblu.org/