Carnaval Biarnés

Lo Carnaval biarnés qu'ei un carnaval qui's passa a Pau dens lo despartament deus Pirenèus atlantics en França. Qu'esto creat dens la soa fòrma actuau en 1985 a Pau e qu'ei organizat per l'associacion (Lei 1901) Carnaval Pantalonada Lo Carnaval biarnés aqueste qu'ei ua reappropriacion de la pratica qui's hasè dens las Pirinèus totas e en particulièr en Bearn. Lo son calendari qu'a evoluat après las annadas: qu'ei passat de un dia a mentuns en fonccion de las annadas. Despuish la debuta, dus moment hòrts qu'eston tostem presents: lo procès e la cremacion de Sent Pançard, mes annadas après annadas, d'autes moments qu'eston hornits com la remesa de las claus o la sèga.

Istoric

Lo purmer Carnaval biarnés qu'estó organizat per l'associacion Carnaval pantalonada en hèurer 1985 a Pau. Qu'era concentrat sus un dia, lo dissabte vrespe.

Personatges

Los personatges deu Carnaval biarnés que son tirats deu panteon pireneenc^[1]. Los mei coneishuts que son :

Sent Pançard (o Carnaval)
Carronha (aperada tanben "Fanchon")
Quaresme
L'Ors
Los Caçadors
Roseta
Los Pantelons
Los Arlequins

La lista complèta deus personatges sus laquau s'apea l'associacion Carnaval Pantalonada^[2]. :

Los Esquirons
Los Abans-corrièrs
Los Questaires
Los Fesilhèrs
Los Banderolèrs
Los Tabardaires
Los Pantelons
Los Arlequins
Los Pastors
Lo Cavalet
Lo Gat
Lo Porcatèr
La Cantinèra
Lo Monsur e la Dauna
Lo Paisan e la Paisana
La Poralha
Los aulhèrs, los cans e las aulhas
Bacús e las Polomas
Los Esquirons
Los Banderolèrs
Los Sapurs
Los Crestadors
Los Manescaus
Los Remolaires
Los Maquinhons
Los Cauterèrs
Los Bohèmis
Los Cosinèrs
Los Perrequèrs
Los Ramonaires
Lo barbèr o perruquèr
Charlatan
Lo fotografe
Lo molièr
Los ceraires e brossaires
Lo pòrta-Jules
Lo curat e la goja
Los paissaires
Lo gasetaire
Lo lunetaire
Lo crofetaire
Los perrequèrs
Lo lobatèr
Lo crabèr
Los escobaires
Las broishas
Los Timponèrs
Las aurostèras
Los pompièrs

Debanar

Calendari

A la debuta deu Carnaval biarnés qui èra concentrat sus un sol dia, lo dissbate, la data qu'èra causida en fonccion de las vacanças escolaras e de las partidas deu Tornei de las cinc nacions de rugbi. Au briu de las annadas, d'autas dias de hèsta qu'eston hornidas ad aqueth dissabte e que caló aténer la fin de las annadas 90 tà que lo conselh d'administracion de l'associacion e decidisse de calar lo calendari deu Carnaval biarnés suu calendari crestian. A contar d'aquera decision, lo darrer dia de la hèsta e dincà l'edicion 2016 qu'era lo dimars.

Debanar de l'edicion 2016

En 2016, lo Carnaval qu'a cambiat de fòrmula en ensajar de guardar çò que l'associacion Carnaval Pantalonada a considerat com los eishs de la manifestacion^[3]. ^[4].

Dijaus : Dia de l'ors

Vrespe : Carnaval a la fac

Ser :Nueit de l'Ors (dens lo centre vila)

Divès : Dia deus becuts

Vrespe: Carnaval'escòlas (dens las carrèras de Pau)

Ser: Nueit deus Becuts ( Hedàs)

Dissabte : Lo gran passacarrèra

Vrespe: La sèga (Plaça Clemenceau) - La remesa de las claus (Mairia) - lo har córrer Sent Pançard (carrèras de Pau) - Lo procés (Plaça de la Liberacion) - La cremacion (Hedàs) (vrespe)

Ser : Bal a tu a jo (chapitèu Hedàs)

Dimenge : Dia de la votz

Matin : Mercat de Carnaval

Vrespe : Cantèra - Bal a la votz