Carnaval Biarnés

Carnaval a Pau
Aquel article (o seccion) es un esbòs.
Podètz partejar vòstras coneissenças e o melhorar (cossí?).

Lo Carnaval biarnés qu'ei un carnaval qui's passa a Pau dens lo despartament deus Pirenèus atlantics en França. Qu'esto creat dens la soa fòrma actuau en 1985 a Pau e qu'ei organizat per l'associacion (Lei 1901) Carnaval Pantalonada Lo Carnaval biarnés aqueste qu'ei ua reappropriacion de la pratica qui's hasè dens las Pirinèus totas e en particulièr en Bearn. Lo son calendari qu'a evoluat après las annadas: qu'ei passat de un dia a mentuns en fonccion de las annadas. Despuish la debuta, dus moment hòrts qu'eston tostem presents: lo procès e la cremacion de Sent Pançard, mes annadas après annadas, d'autes moments qu'eston hornits com la remesa de las claus o la sèga.

Sent Pançard e los palhassas fàcia al public.
Procès de Sent Pançard al Carnaval Biarnés de 2017.

Lo purmer Carnaval biarnés qu'estó organizat per l'associacion Carnaval pantalonada en hèurer 1985 a Pau. Qu'era concentrat sus un dia, lo dissabte vrespe.

Personatges

modificar

Los personatges deu Carnaval biarnés que son tirats deu panteon pireneenc[1]. Los mei coneishuts que son :

  • Sent Pançard (o Carnaval)
  • Carronha (aperada tanben "Fanchon")
  • Quaresme
  • L'Ors
  • Los Caçadors
  • Roseta
  • Los Pantelons
  • Los Arlequins

La lista complèta deus personatges sus laquau s'apea l'associacion Carnaval Pantalonada[2]. :

  • Los Esquirons
  • Los Abans-corrièrs
  • Los Questaires
  • Los Fesilhèrs
  • Los Banderolèrs
  • Los Tabardaires
  • Los Pantelons
  • Los Arlequins
  • Los Pastors
  • Lo Cavalet
  • Lo Gat
  • Lo Porcatèr
  • La Cantinèra
  • Lo Monsur e la Dauna
  • Lo Paisan e la Paisana
  • La Poralha
  • Los aulhèrs, los cans e las aulhas
  • Bacús e las Polomas
  • Los Esquirons
  • Los Banderolèrs
  • Los Sapurs
  • Los Crestadors
  • Los Manescaus
  • Los Remolaires
  • Los Maquinhons
  • Los Cauterèrs
  • Los Bohèmis
  • Los Cosinèrs
  • Los Perrequèrs
  • Los Ramonaires
  • Lo barbèr o perruquèr
  • Charlatan
  • Lo fotografe
  • Lo molièr
  • Los ceraires e brossaires
  • Lo pòrta-Jules
  • Lo curat e la goja
  • Los paissaires
  • Lo gasetaire
  • Lo lunetaire
  • Lo crofetaire
  • Los perrequèrs
  • Lo lobatèr
  • Lo crabèr
  • Los escobaires
  • Las broishas
  • Los Timponèrs
  • Las aurostèras
  • Los pompièrs

Calendari

modificar

A la debuta deu Carnaval biarnés qui èra concentrat sus un sol dia, lo dissbate, la data qu'èra causida en fonccion de las vacanças escolaras e de las partidas deu Tornei de las cinc nacions de rugbi. Au briu de las annadas, d'autas dias de hèsta qu'eston hornidas ad aqueth dissabte e que caló aténer la fin de las annadas 90 tà que lo conselh d'administracion de l'associacion e decidisse de calar lo calendari deu Carnaval biarnés suu calendari crestian. A contar d'aquera decision, lo darrer dia de la hèsta e dincà l'edicion 2016 qu'era lo dimars.

Debanar de l'edicion 2016

modificar

En 2016, lo Carnaval qu'a cambiat de fòrmula en ensajar de guardar çò que l'associacion Carnaval Pantalonada a considerat com los eishs de la manifestacion[3]. [4].

Dijaus : Dia de l'ors

Vrespe : Carnaval a la fac

Ser :Nueit de l'Ors (dens lo centre vila)

Divès : Dia deus becuts

Vrespe: Carnaval'escòlas (dens las carrèras de Pau)

Ser: Nueit deus Becuts ( Hedàs)

Dissabte : Lo gran passacarrèra

Vrespe: La sèga (Plaça Clemenceau) - La remesa de las claus (Mairia) - lo har córrer Sent Pançard (carrèras de Pau) - Lo procés (Plaça de la Liberacion) - La cremacion (Hedàs) (vrespe)

Ser : Bal a tu a jo (chapitèu Hedàs)

Dimenge : Dia de la votz

Matin : Mercat de Carnaval

Vrespe : Cantèra - Bal a la votz

Nòtas e referéncias

modificar
  1. Carnaval en Bearn e en Gasconha Jacme Abadia, Domenge Bidot-German, Joan Francés Tisnèr, Ortès: Per noste Pau: La civada, Menestrèrs gascons, Ostau biarnés, 1987
  2. https://web.archive.org/web/20160525123718/http://www.carnavalbiarnes.com/culture-bearnaise/les-personnages-de-la-pantalonada/
  3. http://www.larepubliquedespyrenees.fr/2015/11/05/carnaval-2016-se-dessine,1286603.php./
  4. http://www.sudouest.fr/2016/01/11/pau-le-programme-de-carnaval-biarnes-est-sorti-2239517-4344.php./