Guèrras Arabobizantinas

Lei Guèrras Arabobizantinas son una tièra de guèrras menadas entre lei Califats arabis e l'Empèri Bizantin entre lei sègles VII e XII. Son un element major de la diplomacia dau periòde en Mar Mediterranèa e en Orient Mejan. Aguèron de consequéncias importantas sus l'estructuracion dau mond arabomusulman e sus la subrevida de l'Empèri Bizantin. La causa iniciala d'aquelei conflictes foguèt l'expansionisme arabi après la mòrt de Maomet e lo factor territòriau demorèt un element important dei guèrras seguentas. Pasmens, de factors religiós e economics intrèron tanben rapidament dins la perseguida dau conflicte.

Utilizacion dau fuòc grèc per la marina bizantina durant de combats còntra de naviris arabis.

Causas

La causa dei Guèrras Arabobizantinas es l'oposicion entre l'expansionisme arabi eissit de la volontat de difusar l'islam en defòra de la Peninsula Aràbia e de la volontat bizantina de gardar ò de reconquistar sei províncias. Lo contèxte èra egalament favorable per leis Arabis car lei Bizantins èran afeblits per lei combats acarnats de la Granda Guèrra Pèrsa (602-628). De mai, l'Empèri Bizantin èra minat per de desacòrdis religiós. D'efiech, lei clergats egipcian e sirian èran opausats ai decisions teologics presas a Constantinòble. Fòrça monastèris èran ansin dins una situacion de quasi insureccion. En fàcia d'aquela situacion, lo poder imperiau esitèt avans d'ordonar la repression dei rebèls. Pasmens, coma lei monges èran sostenguts per la populacion, aquò agravèt lei tensions popularas.

A tèrme cort, lei premierei guèrras foguèron entraïnadas per una demanda de conversion a l'islam mandada a l'emperaire Heraclius (610-641) per Maomet en octòbre de 628. Aquel episòdi de la vida de Maomet es mencionat per l'istorian Tabari (839-923), mai es contestat per d'istorians pus recents^[1]. Lei premiereis escaramochas opausèron Bizantins e Arabis a partir de setembre de 629 amb la batalha de Mu'tah qu'opausèt quauquei miliers d'òmes^[2].

Debanament

Esquèma generau de la Granda Guèrra Pèrsa e dei premiereis invasions aràbias.

Califat Omeia e Empèri Bizantin entre 650 e 750.

Lo debanament dei Guèrras Arabobizantinas es tradicionalament devesit en doas fasas principalas. Durant la premiera, de 634 a 718, leis Arabis enregistrèron plusors victòrias còntra un Empèri Bizantin afeblit e minat per lei divisions intèrnas. En 636, la batalha de Yarmuk li permetèt de conquistar Siria (636), Palestina (638), Mesopotamia (639-640), Armenia (640) e Egipte (642)^[3]. L'ostilitat dei monofisistas a respècte dau poder centrau facilitèt aqueleis avançadas car lei populacions localas resistiguèron gaire. Una còntra-ofensiva bizantina a Alexàndria mau capitèt e leis Arabis assetjèron sensa succès Constantinòble en 674-678. Dins aquò, contunièron d'avançar en Africa onte Cartage foguèt presa e destrucha en 698. Puei, lei Bizantins deguèron resistir a un segond sètge de Constantinòble en 717-718. Mai, aqueu còp, infligiguèron una gròssa desfacha ais Arabis, çò que menèt a una estabilizacion globala dei posicions en despiech de batalhas frontalieras frequentas^[4].

A partir de 800, lei Bizantins restaurèron una partida de sa poissança e aprofichèron pauc a cha pauc lo declin dau Califat Abbassida per reconquistar de territòris. Pasmens, aquela reconquista foguèt pas unifòrma e, per exemple, Sicília foguèt conquistada per leis Aglabidas entre 827 e 902^[5]. Mai, après la presa dau poder per la dinastia macedoniana, lei Bizantins reprenguèron divèrsei territòris en Anatolia e menacèron Jerusalèm. Inquiet de l'avançada dei Fatimidas d'Egipte, l'Emirat d'Alèp acceptèt de venir vassau de Constantinòble. Pasmens, aquela renaissença bizantina foguèt anientada per la desfacha de l'emperaire Roman IV Diogèn a la batalha de Manzikert en 1071. Aquò permetèt ai Turcs d'ocupar la màger part d'Anatolia e entraïnèt, en reaccion, l'organizacion dei crosadas. Lei darriers conflictes entre Bizantins e Arabis aguèron donc luòc dins lo quadre dei crosadas. Veguèron la mesa en plaça deis Estats latins en Siria-Palestina e l'aumentacion de l'influéncia dei Turcs tant en Anatolia que dins leis reiaumes e principats arabis. Per exemple, durant lo sègle XII, lo Califat Fatimida, teoricament la premiera poissança aràbia, èra generalament protegit còntra leis atacas de la marina bizantina per de contingents turcs.

Consequéncias

Extension de l'Empèri Bizantin en 1025 e en 1204.

La premiera consequéncia dei Guèrras Arabobizantinas foguèt la formacion d'un important empèri mediterranèu contrarotlat per leis Arabis. Pauc a pauc, aquel espaci s'islamizèt e, a l'excepcion de la Peninsula Iberica e deis illas de la Mar Mediterranèa que foguèron reconquistats per de sobeirans catolics, es totjorn musulman a l'ora d'ara. Au nivèu politic, aqueu contacte amb l'Estat bizantin donèt un modèl ais Arabis per fondar lei premiereis estructuras estatalas dau Califat, çò que facilitèt son estructuracion. Au nivèu intellectuau, leis Arabis prenguèron lo contraròtle de centres importants coma Alexàndria. Lèu, traduguèron lei tèxtes grècs e lei vilas principalas dau Califat venguèron de centres scientifics majors fins a la conquista mongòla dau sègle XIII.

Per lei Bizantins, lei conflictes còntra leis Arabis entraïnèron una importanta reduccion territòriala. Aquò accelerèt l'ellenizacion de l'Empèri, iniciada tre lo rèine d'Eraclius (610-641), car lei províncias conservadas èran centradas sus de zònas de poblament grèc. Pasmens, l'Empèri subrevisquèt e restaurèt sa poissança durant lei sègles X e XI gràcias a de reformas militaras e economicas eficaças. Mai aquela renaissença durèt gaire en causa de l'emergéncia de la menaça turca en Anatolia.

Annèxas

Liames intèrnes

Bibliografia

(fr) Annliese Nef, Révolutions islamiques. Emergences de l'Islam en Méditerranée (VIIe-Xe siècle), École Française de Rome, 2021.
(fr) T. Blanquis, P. Guichard e Mathieu Tillier (dir.), Les Débuts du monde musulman, VIIe-Xe siècle, Presses Universitaires de France, 2012.
(fr) Georges Tate, Justinien. L'épopée de l'Empire d'Orient (527-565), París, Fayard, 2004.

Nòtas e referéncias

↑ (en) Gabriel Said Reynolds, The Emergence of Islam, Minneapolis, Fortress Press, 2012, p. 49.
↑ (en) Walter Emil Kaegi, Byzantium and the Early Islamic Conquests, Cambridge, Cambridge University Press, 1995, p. 63.
↑ (en) Walter E. Kaegi, Heraclius Emperor of Byzantium, Cambridge University Press, 2003, p. 327.
↑ La piratariá foguèt tanben un fenomèn frequent durant aqueu periòde amb l'installacion de « corsaris » dins leis illas de la Mar Mediterranèa. L'Emirat de Creta foguèt un dei centres majors de la piratariá aràbia fins a la reconquista de l'illa per lei Bizantins en 961.
↑ (en) Alex Metcalfe, The Muslims of Medieval Italy, Edimborg, Edinburgh University Press, 2009, p. 31.

[1] (en) Gabriel Said Reynolds, The Emergence of Islam, Minneapolis, Fortress Press, 2012, p. 49.

[2] (en) Walter Emil Kaegi, Byzantium and the Early Islamic Conquests, Cambridge, Cambridge University Press, 1995, p. 63.

[3] (en) Walter E. Kaegi, Heraclius Emperor of Byzantium, Cambridge University Press, 2003, p. 327.

[4] La piratariá foguèt tanben un fenomèn frequent durant aqueu periòde amb l'installacion de « corsaris » dins leis illas de la Mar Mediterranèa. L'Emirat de Creta foguèt un dei centres majors de la piratariá aràbia fins a la reconquista de l'illa per lei Bizantins en 961.

[5] (en) Alex Metcalfe, The Muslims of Medieval Italy, Edimborg, Edinburgh University Press, 2009, p. 31.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]