Esoterisme

Esoterisme (del grèc ἐσώτερος [API /e'jos:teros/]: «de dins, interior, intim») es un tèrme generic utlizat per far referéncia a l'ensemble de la coneissenças, doctrinas, d'ensenhaments, practicas, rites, tecnicas o de tradicions d'un corrent sectari que son secrèts, incomprensibles o de mal accès e que se transmeton unicament a una minoritat causida nomenada los iniciats, e que son pas coneguts pels profans.

Per extension, l'esoterisme fa referéncia a tota doctrina que requerís un cèrt gra d'iniciacion per l'estudiar dins totala prigondor. Al contrari, la coneissença exoterica es aisidament accessibla pel public comun e se transmet liurament.

Terminologia

Antoine Faivre, dins son estudi sus l'esoterisme, Espiritualitat dels movements esoterics modèrnes, soslinha qu'abans lo sègle XIX existissiá pas un tèrme que podava classificar e reünir en un sol mot los diferents corrents e practicas esotericas. L'expression existissiá pas que coma adjectiu: esoteric (έσωτερικoς), «de dins, intèrne» e mai tard foguèt fabregat lo nom esoterisme per notar la qualitat de esoteric.

Istòria

dins l'Antiquitat, unas escòlas cultivaban, al costat d'una doctrina accessibla a totes, d'autras doctrinas amagas, reservadas als iniciats. Dins unas culturas lo saber èra gardat gelosament per de castas de prèires e unas coneissenças èran lo patrimòni de cercles restringidos. Lo problèma de sa transmission dins l'istòria a donat luòc a de tradicions parcialas o fondadas sus de contèxtes desligats de sas tòcas primièras.

L'esoterica èra una de las formas que la Grècia antica administrava l'ensenhament, que podiá èsser recebuda pas que dins de las escòlas, e que que se se detinava al public seriá espandida a vent

Los discipols de Pitagòras se seriá dividit en exoterics e esoterics: los primièrs èran de simples aspirants sens investiduras, los segonds èran entièrament iniciats en la doctrina reala del mèstre.

Per Platon e Aristòtel, los caractèrs exoterics o esoterios s'aplican pas qu'a las doctrinas. Auriá existit per Platon una dobla filosofia: una accessibla a totes, expausada dins los sieus dialògs, e d'autra mai tecnica, reservada sonque als iniciats. Aristòtel dividís sas òbras en esotericas o acroamaticas, e exotericas. Los comentators admeton qu'aquela distincion se basa pas sus las questions ni dins la sas solucions, mas jos la forma e los procediments d'exposicion. Dins las òbras exotericas se donan pas que los arguments mai clares e per las esotericas se resèrvan los mai escurs e decisius.

Seriá semblable, doncas, als actuals e metodics d'estudis scientifics de las academias al respècte de las divulgacions qu'una disciplinas pòdon far. L'idèa d'una doctrina misteriosa reservada als iniciats s'obsèrva dins fòrça societats coma lo movement Ròsa-crotz o la Francmasoneria.

Segon René Guénon, totas las religions possedisson un nuclèu esoterico, que per sa complexitat simbolica, demòra amagat per la majoritat dels cresents, e lo significat vertadièr dels rituals religioses seriá sonque comprés pels iniciats.

Lo desir d'una sintèsi de totes los sabers de l'umanitat, motivèt de doctrinas sincreticas, coma la sinarquia de Saint-Yves d'Alveydre e la teosofia de Helena P. Blavatsky, ensejant d'acampar e unificar las tradicions de totas las culturas e de totes los temps.

Caracteristicas de l'esoterisme

• Disciplina de l'arcan o secrèt. Coneissença restrencha a de grops o de societats, e lo jurament a lo divulgar pas. Segon René Guénon, aquò a causa de la quita imposibilitat de transmetre aquel "secrèt" se trobar al delà del lengatge uman.
• Transmission. La forma mai generala de transmission de la coneissença secrèta es de mèstre a discípol per tradicion orala. Implica autenticitat, legitimitat de la coneissença e que la transmission siá per una cadena coneguda fins a un personatge istoric reconegut.
• Correspondéncia. Totes los elements de l'Univèrs son ligats entre se per de ligams vertadièr o simbolics que recebon lo nom de correspondéncias, e se son pas evidents, demandan a èsser deschifrats. L'axiòma ermetic de la correspondéncia: "çò qu'es es al naut es coma çò qu'es al bas; çò qu'es al bas es coma çò qu'es al naut" evòca aquel principi. Lo Microcòsme manten relacion amb lo Macrocòsme. La natura visibla se liga a l'invisibla.
• Natura. La Natura ocupa un luòc essencial e sagrat dins lo Cosmòs. Viu dins totas sas partidas e en aquels vida se fonda sus la Magia.

Esoterisme e sciéncia

La sciéncia modèrna es l'ensemble de las coneissenças obtengudas mejans l'observacion, lo rasonament e l'experimentacion, amb per basa lo metòde scientific. Dins l'Antiquitat, pasmens, lo tèrme sciéncia (del latin scientia 'coneissença, fach de saber quicòm') aviá una sens diferent, e se fasiá referéncia tanben a un saber esoteric. Una partida d'aquela coneissença esoterica seriá lo produch de l'esperit transcendental o d'una intuicion intellectuala.

René Guénon, dins son òbra La crisi del mond modèrn fa una fòrta critica a las sciéncias modèrnas que, al diferent del saber esoteric, aurián caiguda dins una mena de clòsc vuèg o exoterismo que se limita sonqu'a l'estudi dels fenomèns mas desconeis çò que el nomena la vertat trascendente.

E mai se per las sciéncias modèrnas lo tèrme esoteric a sovent un caractèr pejoratiu, es pas mens cèrt que unas sciéncias se desvolopèron dempuèi d'òbras de "practicas tradicionalas". Atal, la quimica a deu una partida de son desvolopament a la practica de la alquimia, e l'astronomia foguèt al començament en ligam a la practica de l'astrologia.

Ouspensky, en 1911, classifiquèt las manifestacions sobrenaturalas en magia e misticisme. La primièra la ligava a l'accion e la segonda amb lo sentiment. Ouspensky comparava lo metòde psicologic amb lo metòde esoterico a l'aquisicion de coneissença; considerava que la ment psicologica pòt veire las limitas de l'esperit logic amb lo poder de destriar entre diferents nivèls de pensada e comprene lo fach que las percepcions cambian segon las facultats e proprietats de l'aparelh perceptor; lo metòde esoteric en mai totjorn connècta las partidas amb lo tot.

Pel mèstre tibetan Djwhal Khul, l'esoterisme es l'entrainament per obténer la capacitat d'agir liurament dins lo mond dels senses, implica comprene la relacion qu'existís entre fòrças e energias.

Corrents esoterics

Existisson fòrça expressions esperitalas que pòdon èsser classificadas dins l'esoterisme a causa de sas caracteristicas. Eduardo Schure, dins son òbra Los grands iniciats, identifica dos grandes corrents o de raices culturalas que ne derivarián totas las mitologias e religions, arts, sciéncias e filosofias de l'istòria: los corrents semitica e arian. La primièra auriá per origina Moïses en Egipte, e la segonda, Rama en Índia.

Corrents esoterics orientals

• cabala
• sufismo
• tantra
• taoïsmo
• vajrayana
• iòga

Corrents esotérics occidentals

L'escòla de Pitegòras e la dels neoplatonicians contunhan la tradicion en Grècia. Se sap que Pitagòras aqueriguèt una partida de son saber en l'Índia, e que Platon estudièt e foguèt iniciat dins las escòlas d'Egipte. Mai recentament, unas idèas de plan reson sankhyas e bodistas jògan un ròtle preponderant dins la pensada gnostica.

• antroposofia
• francmasoneria
• gnosticisme
• ermetisme
• martinisme
• orfisme o sistèma orfic
• pitagorisme
• ròsa-croces
• teosofia
• Thelema

Referéncias

Bibliografia

• Jean-Paul Corsetti, Istòria del esoterismo e de las sciéncias amagas (1992), Buenos Aires: Larousse Argentina, 1993, 302 págs.[1]
• Antoine Faivre, Lo esoterismo dins lo sègle XVIII (1973), Madrid: EDAF, 1976, 230 págs.
• Esoterismo En l'Espanha del sègle d'aur, Barcelona: d'Edicions Obelisco, revista « La Pòrta », 1990, 136 págs. (Dulcinea Del Toboso, La Cauva de Montesinos, Góngora, Quevedo, Ramón Llull, Juan de Herrera...)
• Antoine Faivre E Jacob Needleman (comps.), Espiritualidad Dels movements esotéricos modèrns (1992), Barcelona : Paidós, « Orientalia », 2000, 548 págs.[2]
• René Guénon, Apercepciones Sobre l'iniciacion (1946), Madrid: Editorial Sanz e de Tors, colleccion “Ignitus”, 2006, 398 págs.[3]
• Carlos Alberto Moreyra, Esoterismo religiós del sègle d'aur espanhòl, Córdoba, 1965, 67 págs.
• Pedro A. Quiñones Vesperinas, Entratge a l'estudi del esoterismo, Buenos Aires: Kier, 1980, 476 págs.
• Pierre A. Riffard, Diccionari del esoterismo (1983), Madrid: Aliança editoriala, “Lo libre de pòcha”, n° 1237, 1987, 449 págs.
• Pierre A. Riffard, Qué es lo esoterismo?: Las doctrinas metafísicas e los sieus maximals exponentes en l'istòria (1990), Mexic: Editorial Diana, 2001, 446 págs.
• Édouard Schuré, Los Grandes Iniciats: Branca, Krishna, Hermes, Moises, Orfeo, Pitagoras, Platón, Jesús, Zoroastro, Buda (1889), Madrid: Editorial Dilèma-Manakal, 2001, 404 págs.[4]
• Jean Servier (dir.), Diccionari critic de esoterismo (1998), Madrid : Akal d'Edicions, 2006, 2 vo1úmes, 1728 págs.