Destinada manifèsta

Lo Manifest Destiny ( « destin manifèst », o « destinada manifèsta ») es una ideologia que la nacion americana aviá per mission divina d'espandre la democracia e la civilizacion cap a l'Oèst.

Aquesta òbra, pencha vèrs 1872 per John Gast titulada American Progress es una representacion allegorica de la « Destinada manifèsta ». Una femma angelica (a vegada identificada coma Columbia, la personificacion dels EUA al sègle XIX), pòrta la lutz de la « civilizacion » a l'oèst amb los colons americans, cablant lo telegraf dins sa dralha. Los Amerindians e los animals fèrs fugisson cap a l'escur de l'oèst salvatge.

Èra defenduda pels republicans-democratas als EUA dins los ans 1840, subretot pels « falcons » jos la presidéncia de James Polk.

Origina de l'expression

A New Map of Texas, Oregon, and California, Samuel Augustus Mitchell, 1846

L'expression Manifest Destiny apareguèt en 1845 dins l'article del jornalista de nòva york John O'Sullivan, paregut dins lo United States Magazine and Democratic Review, a l'escasença de l'annexion del Tèxas. O’Sullivan utilisa aquesta expression per descriure lo caractèr « de drech divin » de l’irreversibla colonizacion del continent nòrdamerican pels Anglosaxons de la còsta Èst.

Declara: « Es nòtra destinada manifèsta de nos desplegar sul continent confiat per la Providéncia pel liure desvelopament de nòstra grandissenta multitud. » (« It is our manifest destiny to overspread the continent alloted by Providence for the free development of our yearly multiplying millions »).

La destinada manifèsta dels EUA es de tornar poblar lo continent e d'i implantar lors institucions, que son superioras a aquelas vengudas d'Euròpa. Aquesta Manifest Destiny implica per eles una mission de complir, una mèna de mistica de l'espandiment, que marcarà culturalament e politicament los EUA.

Lo 2 de decembre ongan, lo president Polk anoncia al Congrès que la doctrina Monroe deviá èsser realizada sens concessions e que los EUA devián s'espandre cap a l'Oèst e d'aténher la còsta Pacifica.

Aquesta destinada manifèsta se realiza subretot dins los ans 1840, que foguèron un periòde de creissença extraordinària pel EUA. En 4 ans, lo territòri nacional s’agrandiguèt de 1,2 milion de quilomètres carrats, un espandiment de 60 %. Aqueste procediment foguèt tan aviat que los Americans ne venguèron percebre coma essent inexorable, la destinada manifèsta de lor nacion per dominar lo continent, coma O’Sullivan l’aviá predich.

Las diferentas manifestacions de la Destinada Manifèsta ne fan que rebatre de tendéncias prigondas de la societat e de l'ideologia americana, es a dire l'afirmacion d'un messianisme que posa son inspiracion dins la certitud d'una mission de complir. Mas son compliment e la realizacion dels EUA jol lor forma modèrna tanben deguda a una seriá de causas economicas e socialas.

Causas conjoncturalas

La pression economica e sociala

L'idèa de destinada manifèsta avián de nombrosas rasons economicas e socialas d'encontrar un cert succès:

• Pression migratòria dins l'Èst
  • Fòrta natalitat dins l'Èst per provesir las òbras agricòlas.
  • Fòrta pression migratòria en rason de la bassa del cost e del risc del viatge transatlantic.
  • Depressions economicas dins l'Èst de 1818, 1837, 1839 e 1841.
  • L'impossibilitat d'establir de coloniás agricòlas dins lo Nòrd-Èst (Vermont)
• Possibilitats a l'Oèst
  • Vastes territòris disponibles après gaireben l'exterminacion dels Amerindians del nòrd
  • Descobèrta en 1811 d'un passatge mai aisit per las montanhas Rocosas dins lo Wyoming.
  • Decobèrta de jaces minerals dins l'Oèst (d'aur en Califòrnia en 1849 puèi de petròli).

Quitament se los EUA mancavan de tèrras inocupadas, los expansionistas avançavan l’argument qu’èran necessari de contunhar la creissença de la Republica per que subrevisca. Vesián l’abondéncia de tèrras coma garanta d’una republica prospèra, e lançavan d'avertiments contra la concentracion dels poders economics e politics. Per eles, l’espandiment territorial, luènh d’aflaquir la Republica, seriá al contrari un mejan d'enfortir donant d'escasenças economicas illimitadas per las generacions futuras.

Los expansionistas èran enforçats dins lor conviccion per l’urbanizacion galaupanta, e l’explosion demografica a causa del fòrt taus de natalitat e a l'aflus de migrants venent d’Euròpa. La populacion americana passèt de mai de 5 milions en 1800 a mai de 23 milions en 1850. Caliá s’espandre sus de territòris novèls per respondre a aquesta creissença aviada. S'estima que gaireben 4 milions d’Americans migrèron cap als territòris occidentals entre 1820 e 1850. Aqueste moviment foguèt encoratjat per las depressions economicas de 1818 e de 1839 que butèron fòrça personas a cercar de que viure sus la frontièra.

Los sudistas son d'entre los campions mai ardents de l’expansionisme. Fòrça Estats esclavagistas enforçan lor poder politic del Sud a Washington e, tant important, representavan un mercat per sa populacion creissenta d’esclaus.

En tèrmes d’interés comercial american, l’expendiment donava un mai grand accès a de mercats estrangièrs lucratius. Los dirigents de Washington, volent dintrar en competicion amb la Grand Bretanha sul mercat asiatic, èran convencut dempièi d'ora de l’interés estrategic e comercial de pòrts establits sus la còsta oèst coma San-Francisco e d’autres de la Califòrnia mexicana. aquesta volontat d'afrontar la Grand Bretanha tendrà tanben un ròtle motor dins l’espandiment de l’Union.

Un besonh d'afirmacion fàcia al Reialme Unit

Las pretencions britanicas sul nòrd-oèst del continent e lors relacions privilégiadas amb lo Mexic tocavan dirèctament als interés economics e politics dels EUA fasent pesar la menaça d’un contraròtle de l’anciana metropòli sus la còsta Pacifica.

A aquesta inquietud s’apondava la paur dels proprietaris d’esclaus: en efièch, en 1843, los representants dels Estats del Sud denoncian un complòt britanic visant a abolir l’esclavagisme dins totes los estats d’America. Los Estats del Sud demandèron l’annexion imediata de la Republica del Tèxas per garantir la seguretat dels interesses dels plantaires dins las regions cotonièras de l’America del Nòrd.

Aquesta paur dels desirs britanics joguèt fòrça dins lo sens de la Manifest Destiny. A la mitat dels ans 1840, las rumors del complòt britanicomexican per empachar l’adesion del Tèxas, e d’un plan del Reialme Unit per annexiar la Califòrnia donèron un caractèr urgent a l’expansionisme american.

Elegit en 1844, lo president democrata James Polk se despechèt d’organizar l’annexion del Tèxas coma 28n Estat, e decidiguèt de remandar las revendicacions britanicas sur l’Oregon. Aquesta politica ausarda mèna a un compromés amb lo govèrn britanic al respècte de l’Oregon, mas precipita los EUA dins la guèrra amb lo Mexic en 1846. Polk, qu'aviá fach de la Manifest destiny son tèma de campanha, realiza parfièchament son programa: tot l’Oèst american foguèt annexiat pendent son mandat.

Las paurs americanas al subjècte de las activitats britanicas en America del Nòrd diminuèron fòrça dins los ans 1850, los EUA avent d’autres pensaments: fòrça Americans, preoccupats per la pujada del conflicte al subjècte l’esclavatge, se desinteressèron de la Destinada Manifèsta. Dins l’ensemble la question de manifest destiny e lo movement expansionista desapareguèron progressivament de l’agenda dins los ans que precediguèron la guèrra de Secession, que pausa la question del fracàs d’una politica expansionista qu’aviá jamai fach l’unanimitat.

L'influéncia de la religion

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Relacions amb las minoritats etnicas e los vesins

Dins los ans 1840, l'expression es utilizada pels òmes politics e los dirigents per justificar e encoratjar l'espandiment territorial, presentada jos un angle missionnari e civilizator als citutadans: una nacion de tipe imperial ont los ideals de democracia, de libertat e de progrès son aparats e sostenguts ostensiblament deu se constituir. Dins la practica, los imigrats d'origina non-europèa amb los esclaus (Negres) e los Indians exclusits d'aquesta destinada.

Relacions amb los autoctòns

William Tecumseh Sherman

Los Indians, que los concèptes de proprietat terrenca son a l'opausat d'aqueles de la nacion en espandiment, son un obstacle a la Manifest Destiny. Se devon daissar civilizar e dintrar dins lo biais de viure american. Aquesta assimilacion seguís diferentas dralhas:

• De partisans de la Destinada Manifèsta volon impausar per la fòrça lo modèl american. Per aquestes, los indigèns que refusan la civilizacion se devon eliminar per la fòrça: mesa jos tutèla dins de resèrvas, tactica de la tèrra brutlada, guèrras, repressions. De generals coma Philip Sheridan o William Tecumseh Sherman èran favorables al chaple dels Amerindians.
• Mas "aqueste sentiment es pas partejat pel govèrn federal, per l'ensemble dels oficièrs e per l'opinion publica de l'Èst". D'autres vòlon en efièch que l'aculturacion se faga sens violéncia, per la negociacion, l'educacion e l'evangelizacion. De filantròps, jornalistas e etnològs militan pel respècte dels Amerindians e per l'arrèst dels chaples, après la Guèrra de Secession.

Participacion dels Negres

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Relacions amb lo Mexic

Aquesta autra aspiracion èra la conquista de tèrras novèlas, que podavan donar de rendas, l'aisit material, l'autosufiséncia e donc la libertat. L'esclavatge èra enebit al Mexic dempuèi 1829, çò qu'èra un problèma important pels colons propriataris d'esclaus qu evolgavan los menar amb eles. Manifest Destiny foguèt donc una de las causas de l'annexion de las tèrras al Mexic, subretot del Tèxas, e contribuiguèt a l'espandiment de l'esclavatge dins lo Sud.

Relacions amb lo Canadà

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Consideracions filosoficas

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Consequéncia a tèrme mai long

La fin de la frontièra e l’obertura sus l’exterior

Pendent tot lo sègle XIX, los Americans an viscuts amb l'idèa que lo continent donava de possibilitats d'espandiment sens limita, mentretant que la Frontièra èran rebutada. Mas, en 1890, lo comissari responsable del cens declara: « There can hardly be said to be a frontier line » (« Se pòt vertadièrament parlar de Frontièra »). Es pas verai le cas, qui aviá encara fòrça vuèg, los darrirèrs Estats continentals rejonhent l'Union sonque mai tard (l'Utah en 1896, l'Oklahoma en 1907, l'Arizona e le Nòu Mexic en 1912, e d'imenses espacis son encara inocupats. Mas aquesta anoncia crea un chòc psicologic, donant l'impression que, la colonizacion del continent un còp acabada caliá orientar las energias cap d'autres objectius.

L'arribada dels EUA sul Pacific, amb la dintrada de la Califòrnia dins l'Union en 1848 e aquesta de l'Oregon en 1859, lor a dobriguèt d'orizonts novèls. Ara presents sus dos oceans, los Americans se lançan dins lor primièra aventura lunhenca en 1853, amb l'expedicion del comodòr Perry al Japon, inaugurant l'èra Meiji marcada per una seria de reformas dirèctament inspiradas del mond occidental e l'obertura del país al comerci internacional.

Quitament se ne fan pas de benficis sul pic, aquesta intervencion es significativa d'una novèla orientacion de la politica americana. passèron davant los Europèus, que, eles, aviá dobèrt la China unes ans abans (guèrra de l'òpi).

Mai, la Russia aviá començat de negociacions en 1866 per se dessasir de l'Alaska que constituissiá una carga per ela. La venda n'es concluda, l'an seguent, per una soma de 7,2 M$, donant atal als EUA una posicion estrategica al Nòrd del continent, d'ont èra eliminada la darrièra poténcia europèa.

Ara, los EUA son presents suls dos oceans en mai de venir una granda poténcia economica, tanben e quitament passant lo Reialme Unit o l'Alemanha.

La destinada manifèsta e la politica estrangièra dels EUA

Lo 26n president dels EUA, Theodore Roosevelt, aviá una vision dicha realista de las relacions internacionalas: consideravan que los Estats èran d'entitats egoïstas aparant subretot lors interesses, per la fòrça se cal. T. Roosevelt utilizèt lo concèpte de « destinada manifèsta » per justificar l’expansionisme e l’intervencionisme desl EUA fòra de las frontièras. En 1904, per çò que se nomena lo corollari Roosevelt a la doctrina Monroe, afirmava lo dever dels EUA a intervenir dins la zona dels Caraïbs e de l’America latina quand lors interesses serián menaçats.

Lo president Woodrow Wilson, el, aviá una vision idealista de las relacions internacionalas. En efièch, per el, las relacions internacionalas deurián èsser armoniosas e pacificas mercé a l’obesissença dels Estats a de règlas de drech internacional e a un òrdre garantit per d'organizacions supranacionalas. Wilson fisa en qustion en causa la diplomacia europèa tradicionala, repausant entre autre sul secret.

Utilisant lo concèpte de « Destinada Manifèsta » per afirmar la mission gaireben divina dels EUA de democratizar lo mond, afirmavan per exemple:

« Cresi que Dieu a presidiguèt a la naissença d'aquesta nacion e que sèm causit per mostrar la via a las nacions del mond dins lor caminda per las dralhas de la libertat »

Los EUA son percebuts, e se percebon, coma lo melhor modèl democratic del mond, la democracia liberala, que s’apièja sus las libertats publicas, mas tanben l’economia de mercat.

Fin finala, per afirmar sas posicions, Wilson utilizavan las teorias de Kant, segon que la democracias se fan pas la guèrra. Lo modèl democratic dels EUA èra donc considerat coma lo mai vertuós, garant de libertat, prosperitat e seguretat: « L’Ameica es la sola nacion ideala dins lo mond […] L’America aguèt l’infinit privilègi de respectar sa destinada e de salvar lo mond […] Sèm venguts per rescatar lo mond li donant libertat e justícia. »

Aquesta teoria serà reactivada a la mitat del sègle XX per la doctrina de l'« Excepcionalisme american », qu'un dels promotors mai coneguts es Talcott Parsons. Aquesta doctrina foguèt pasmens combatuda per Pitirim Sorokin.

L’imperialisme american al reson de la destinada manifèsta es l’eritièr de las conviccions d'aquestes dos presidents. Sufís d’examinar lo discors politic del president George W. Bush pendent sos dos mandats per constatar que se reclama d’una destinada manifèsta, d’una mission gaireben divina (e pasmens luènh de las conviccions wilsonianas).

Vejatz tanben

Bibliografia

• Josh Billings, Hiz Sayings, Clarleton Publisher, NY, 1866
• Daniel Boorstin, Histoire des Américains, éd. Robert Laffont, 1991
• Bernard Vincent, Histoire des États-Unis, éd. Flammarion, 1997
• Marie-Jeanne Rossignol, « L’arrogance de la Jeunesse ? », in Gérard Hughes, La Destinée manifeste des États-Unis, éd. du temps, 1999
• Bernard Vincent, La Destinée manifeste, Messène, Paris, 1999
• Françoise Clary, La Destinée manifeste des États-Unis au Modèl:19e. Aspects culturels, géopolitiques et idéologiques, Université de Rouen, 2000
• Philippe Jacquin, Daniel Royot, Go West! Histoire de l'Ouest américain d'hier à aujourd'hui, Flammarion, Paris, 2002 ISBN 2082118096