Wikipèdia

Vida e opinions de Tristram Shandy, Gentilòme

Vida e opinions de Tristam Shandy, Gentilòme(en anglés: The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman) o simplament Tristram Shandy es un roman de Laurence Sterne. Foguèt publicat en nòu volums, los dos primièr apareguèron en 1759, e los set autres los sets ans seguents (vols. 3 e 4, 1761; vols. 5 e 6, 1762; vols. 7 e 8, 1765; vol. 9, 1767). Lo subjècte es la bibliografia del personatge eponim. L'estil es marcat per la digression, lo doble sens, e los mejans grafics.

Sterne èra un grand legidor, çò que se rebat dins Tristram Shandy. Fòrça de las comparasons, per exemple, son de ressons dels mots dels poètas metafisics del sègle XVII,[1] e lo quita roman, centrat pels problèmas de lengatge, fa referéncia de contunh a las teorias de John Locke dins An Essay Concerning Human Understanding.[2] Arthur Schopenhauer cita Tristram Shandy coma essent un dels mai grands roman jamai escrich.[3]

Sinòpsis e estil

modificar
 
"Las bòtas transformadas en mortièr": Trim troba un vièlha par de bòtas usatgièras. Malaurosament, se descobrís qu'èra aquesta de rèire grand de Walter's. (Libre III, Capítols XXII e XXIII)

Coma lo títol lo suggerís, lo libre es es en aparéncia lo raconta de l'istòria de la vida de Tristram. Mas la galejada màger del roman es que pòt pas res explicar simplament, que deu far de digressions apndre de contèxte e de color a son conte, de tal biais que la quita naissença de Tristram s'atenh pas qu'al volum III.

En consequéncia, en mai de Tristram qu'es lo narrator, los personatges mai familièr e important del libre son los sieus paire (Walter), maire, his oncle (Toby), lo servicial de Toby (Trim), e un ensemble de personatges populars ninors, coma lo cambrièra, Susannah, Doctor Slop, e lo pastor, Yorick, que mai tard venguèt lo nom d'escrivan de Sterne e un còp publicitari. Yorick es tanben un personatge de la segonda òbra de Sterne A Sentimental Journey Through France and Italy.

La majora partida de l'accion a per subjècte las contrarietats dels domestics o malentenduts, que l'umor ven de l'oposicion dels temperaments de Walter—esplenetic, racional, e un briu sarcastic—e Oncle Toby, qu'es doç, simple, e amant son propdan.

Entre aquestes eveniments, Tristram coma narrator discuta longament sus sas practicas sexualas, escòrnas, de l'influéncia dels noms de cadun, e dels nases, e tanben de las exploracions obstetricas, las guèrras de sètge, e la filosofia alara que lucha per acampar sos documents e acabar l'istòria de sa vida.

Quitament se Tristram es sempre present coma narrator e comentator, lo libre conten pauc de sa vida, solament una istòria d'un viatge en França e de comptes renduts de quatre peripecias comicas que marquèron lo cors de sa vida. D'en primièr, alara qu'èra encara pas qu'un homunculus, l'implantacion de Tristram dins lo maire de la maire. Al moment clau de la procreacion, sa maire demandèt a son paire se remembra aver remontat lo temps. La distraccion e  contrarietat perturbèron l'equilibri de las umors necessàrias a concebre un enfant plan favorizat. Second, una de las teorias de son paire es qu'un nas grand e atractiu èra important per un òme fasent camin dins sa vida. Dins una naissença malaisida, lo nas de Tristram èra espotit per Dr. Slop. Tresen, una autra teoria de son paire another of èra que lo nom d'una persona exercís una enòrma influéncia sus la natura de la persona e sas escasenças, e lo pièger nom possible es Tristram. Al vejaire dels accidents precedents, lo paire de Tristram decretèt que l'enfant recebrà un nom plan propici, Trismegistus. Susannah mangled the name in conveying it to the curate, and the child was christened Tristram. Segon la teoria de son paire, son nom, essent una combinason de "Trismegistus" (ssegon lo mistic esoteric Hermes Trismegistus) e "Tristan" (que l'etimologia populara ven del Latin tristis), lo condamna a una vida de malaur amb l'inapacitat de comprene las causas de son infortuna.

Fin fanala, encara enfant, Tristram patiguèt d'una circoncision accidentala alara Susannah daissèt caire un encastre de fenèstra alara qu'urinava per la fenèstra que son pissador mancava.

Tecnicas e influéncias

modificar
 
Oncle Toby e Veusa Wadman per Charles Robert Leslie

Manlèu artistic e accusacions de plagiat

modificar

Sterne insercion dins fòrça passatges de Tristram Shandy d'extrach mòt per mòt de The Anatomy of Melancholy (Robert Burton), De la mòrt (Francis Bacon), Rabelais e mai encara, e los tornèt adobar per ne far un autre sens dins Tristram Shandy.[4] Tristram Shandy èra fòrça lausat per son originalitat, e pas degun remarquèt los manlèus fins a d'annadas après la mòrt de Sterne.

La criticas victorianas del sègle XIX ostilas a Sterne a causa de la pretenduda obscenitat d'aquesta pròsa, utilizan las descobèrtas de per difamar Sterne, e afirman qu'èra malonèst artisticament, e l'acusèron gaireben de biais unanim de plagiat nèci.L'erudit Graham Petrie analisèt de près en 1970 los passatges en question; observèt que de comentators mai recent son ara en acòrdi per dire que Sterne "torna organizar çò que manlevèt per ne donar mai d'umoros, o mai de sentiment, o mai de ritmel", pas cap d'aquestes "sembla s'èsser demandat se Sterne aviá un autre objectiu, pas qu'artistic". Estudiant lo passatge a del Volum V, capítol 3, Petrie observa: "un tal passatge...revela que la copia de Sterne èra purament mecanica, e que sa novèla oraganizacion va plan al delà del necessari for a de simples objectius estilistics".

Rabelais

modificar

L'influéncia màger de Tristram Shandy es los Gargantua e Pantagruel de Rabelais.[5] Rabelais èra de luènh l'autor preferit de Sterne, e dins sa correspondéncia ven clar que se considerava lo successor de Rabelais dins l'escritura umoristica. Un passatge incorporat per Sterne concernís "la longor e la qualitat del nas".[6][7][8] Sterne escriguèt dins un precedent article A Rabelaisian Fragment qu'indica sa familiaritat amb l'òbra de monge e doctor francés.

Se'n trufar del solenne

modificar

Sterne èra pas partisan de la gravitas, una qualitat qu'excitava son descòr. Tristram Shandy dona un torn ridicul a de passatges solemnes per d'autors respectats qu'incorpora, tanben çò fa amb lo genre literari de la consolatio.[9]

D'entre los subjèctes objèctesd'aqueste ridicul i a unas opcions contenguda dins The Anatomy of Melancholy de Rober Burton un libre que menciona los sermons coma lo mai respectable d'escritura, e un dels favorits dels sabents. L'actitud de Burton èra d'assajar de provar de fachs irrefutables per de citacions pesugas. Son libre consistís subretot en una colleccion de las opinions d'un ensemble d'escrivans (s'absten modament d'apondre la sieuna) divisat en categorias passadas e vielhanchonas. Tracta de tot, dempuèi las doctrinas religiosas a la disciplina militària, dempuèi la navigacion interiora a la moralitat de las escola de dança.

Fòrça singularitats dels personatges de Tristram Shandy ven de Burton. Burton se liura a un esboç utopic del govèrn perfièch dins sa prefàcia al lector, que constituís la basa de las nocions de Tristram Shandy al subjècte. E Sterne parodia l'utilizacion per Burton de las citacion pesugas. Los quatres primièr passatges de Tristram Shandy se basan su de passatges de Burton.

Dins lo capítol 3, volum 5, Sterne parodia lo genre de la consolatio, mesclant e tornant trabalhar de passatges de las tres "seccion plan destriadas" de l'Anatonia de Burton, inclusissent una parodia de "raconta greu e sòbre" de Burton al subjècte del lagui de Ciceron a la mòrt de sa filha Tullia (filha de Cieron).

Autras tecnicas e influéncias

modificar

Son tèxte en emplit d'allusions e referéncias al pensaire e escrivans màger dels sègles XVII e XVIII. Pope e Swift èran d'influéncias màger de Sterne dins Tristram Shandy. Las satiras de Pope e Swift formava fòrça de l'umor de Tristram Shandy, tanben los sermons de Swift e Assag al subjècte de la compreneson  umana contribuisson a las idèas e l'encastre de referéncia que Sterne explora dins son roman. D'autras influéncia màger son Cervantes, e los Assags de Montanha, e tanben  significant inter-textual degut a L'Anatomia de la melancolia, La batalha dels libres de Swift, e lo trabalh collaboratiu del club dels Scriblerus: Las Memòrias de Martinus Scriblerus.[10]

L'ombra de Cervantes es presenta dins lo roman de Sterne. Las referéncias frequentas de Rocinante, Lo personatge Oncle Toby (que sembla a Don Quichòte mai d'un biais) e la quita descripcion de Sterne de sos personatges d' "umor Cervantesc", e tanben l'estructura originala de Tristram Shandy, deu fòrça a la segonda partida del roman de Cervantes.[11]

Lo roman utiliza tanben de teorias de John Locke sus empirisme, o lo biais qu'assemblan çò que sabèm de nosaltres e del mond per las "associacion d'idèas" que nos ven dels cins senses. Sterne es a son torn respectuós e satirica de las teorias de Locke, utilizant las associacion d'idèas per bastir sos personatges "hobby-horses", o lors obsessions fantascas, qu'ordan e desordonan los vidas mai d'un biais. Sterne manlèva las teorias del lengatge de Locke (sul fosc e l'arbitrari del mots e lor utilizacion) e s'i opausa, e passa donc fòrça temps a discutir cada qu'utiliza—amb "digressions, gestes, apielada en aparéncia trivial dins l'esfòrç d'aténher la vertat".

Un grand nombre d'opinion critica sosten que Tristram Shandy es mai comprés coma un d'una tradicion literària obsolèta del "Learned Wit" (l'esperit sabent), en partit seguent la contribucion de D W Jefferson.[12]

Recepcion e influéncia

modificar

De contemporanèus de Sterne estimavan pas gaire lo roman, mas son umour gorrin èra popular dins la societat de Londres. Amb lo temps, venguèt un dels romans comics anglés màger. Schopenhauer, subretot, lo considerava coma l'acme e lo coronament crowning d'aquesta novèla forma de roman, un dels "quatre romans al suc de lor classa", amb Wilhelm Meister de Goethe, La Nouvelle Héloïse de Rousseau, e Don Quichòte de Miguel de Cervantes.[13] Quitament, e, 1825 Schopenhauer demandèt a F.A. Brockhaus de realizar la tranduccion en Alemand (ofèrta rebutada).[14]

Samuel Johnson en 1776 comentèt, "Pas res d'estranh dura longtemps. Tristram Shandy durèt pas."[15][16] Schopenhauer refutèt en privat Samuel Johnson, disent: "L'òme Sterne val 1000 pedants e licenciats ordinaris coma Dr.J."[17] Lo jove Karl Marx èra un adèpte deTristram Shandy, e escriguèt un cort roman umoristic publicat longtemps après sa mort, Escòrpi e Feliç, manifèstament influenciat per l'òbra de Sterne.[18] Goethe lausa Sterne dins Wilhelm Meister's Journeyman Years, qu'aqueste darrièr influencièt Nietzsche.[19]

Tristram Shandy tanben a estat agachat pels formalistas e d'autres criticas literaris coma davancièr de fòrça procediments e estils narratius utilizat pels modernistas e postmodernistas coma James Joyce, Virginia Woolf, Carlos Fuentes, Milan Kundera and Salman Rushdie.[20]

Referéncias

modificar
  1. ↑ Hnatko, Eugene (1966). Tristram Shandy's Wit 65, 47–64. 
  2. ↑ Griffin, Robert J. (1961). Tristram Shandy and Language 23, 108–12. DOI:10.2307/372959. 
  3. ↑ .
  4. ↑ Petrie (1970) pp.261–6
  5. ↑ .
  6. ↑ Ferriar (1798), chapter 2, pp.24, 28–31
  7. ↑ Tristram Shandy, Book 3, chapters 38 and 41
  8. ↑ Rabelais, Book 1, ch. 40 Pourquoi les moines sont rejetés du monde et pourquoi certains ont le nez plus grand que les autres
  9. ↑ Ferriar (1798), chapter 3, pp.55–9, 64
  10. ↑ .
  11. ↑ Chapter 1.X: Rosinante, "Hero's Horse" and "Don Quixote's horse"
  12. ↑ Jefferson (1951) Modèl:Request quotation
  13. ↑ Peter Jan de Voogd, John Neubauer (2004) The reception of Laurence Sterne in Europe pp.80–1
  14. ↑ Cartwright, David (2005) E. Historical dictionary of Schopenhauer's philosophy p.162
  15. ↑ "Laurence Sterne (1713–1768)". The Guardian (UK). Retrieved on 20 October 2007.
  16. ↑  {{{títol}}}. 
  17. ↑ Bridgwater, Patrick (1988) Arthur Schopenhauer's English schooling, pp. 352–3
  18. ↑  [1]. ISBN 978-0-393-32157-9. 
  19. ↑  {{{títol}}}. 
  20. ↑  [2]. ISBN 978-0-19-517560-8. 

Ligams extèrnes

modificar

Edicions

Autres

Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Vida_e_opinions_de_Tristram_Shandy,_Gentilòme&oldid=2449193 »