William Shakespeare

	William Shakespeare
	Unic retrach reconegut de William Shakespeare.
Pseudonim	poèta nacional d'Anglatèrra; Bard of Avon
Naissença	batejat lo 26 d'abril de 1564, Stratford-upon-Avon, Warwickshire, (Anglatèrra)
Decès	23 d'abril de 1616, Stratford-upon-Avon, Warwickshire, (Anglatèrra)
Ocupacion	dramaturg, poèta
Genre	Comèdia; Tragèdia; Poesia

William Shakespeare, (batejat lo 26 d'abril de 1564 - mòrt lo 23 d'abril de 1616) èra un poèta e dramaturg anglés, generalament considerat coma lo mai grand escrivan de lenga anglesa e lo dramaturg màger de tota la literatura. Es sovent escaissat lo «poèta nacional d'Anglatèrra» o lo «Bard of Avon». Las òbras que daissa, entre las qualas qualques trabalhs collaboratius, son constituidas per 38 pèças de teatre, 154 sonets, dos longs poèmas narratius, e mantun autre poèma. Sas pèças foguèron traduchas dins un grand nombre de lengas e son demest las pus jogadas al mond.

Biografia

Shakespeare nasquèt e cresquèt a Stratford-upon-Avon. A 18 ans, se maridèt a Anne Hathaway, que li balhèt tres mainatges: Susanna, e los bessons Hamnet e Judith. Entre 1585 e 1592, comencèt d'aver de succès a Londres coma actor, escrivan, e proprietari de parts dins una tropa d'actors dicha Lord Chamberlain's Men, que serà mai tard sonada King's Men. Sembla que se retirèt a Stratford cap a 1613, ont moriguèt tres ans pus tard.

William Shakespeare, lo Retrach de Chandor.

Shakespeare produsiguèt la màger part de sas òbras famosas entre 1589 e 1613. Sas primièras pèças èran mai que mai de comedias e d'istòrias, genre que portèt a son trescòl de sofisticacion e de qualitat artistica a la fin del sègle XVI. Escriguèt alara mantuna tragedia fins cap a 1608, entre las qualas Hamlet, King Lear, e Macbeth, consideradas coma èsser demest las melhoras òbras en lenga anglesa.

Se moriguèt lo 23 d'abril de 1616, a sonque dequ'unas paucas oras après lo siu e màger condiscípol espanhòl en Miguel de Cervantes y Saavedra.

L'òbra

Las pèças

Article detalhat: Las pèças de Shakespeare.


Òbras de las «pèças»
Comèdias	Istòrias	Tragèdias
The Tempest	King John	Troilus and Cressida **
Two Gentlemen of Verona	Richard II	Coriolanus
The Merry Wives of Windsor	Henry IV, Partida 1	Titus Andronicus
Measure for Measure **	Henry IV, Partida 2	Romeo and Juliet
The Comedy of Errors	Henry V	Timon of Athens **
Much Ado About Nothing	Henry VI, Partida 1	Julius Caesar
Love's Labour's Lost	Henry VI, Partida 2	Macbeth
A Midsummer Night's Dream	Henry VI, Partida 3	Hamlet
The Merchant of Venice **	Richard III	King Lear
As You Like It	Henry VIII	Othello
The Taming of the Shrew		Antony and Cleopatra
All's Well That Ends Well		Cymbeline *
Twelfth Night
The Winter's Tale ,*
Pericles, Prince of Tyre ,**
The Two Noble Kinsmen ,**
nota bene: Las pèças marcada d'un asterisc () son ara abitualament consideradas coma "darrièras romanças". Las pèças marcadas amb dos asteriscs () son a vegadas nomenadas "pèças problematicas". Las doas pèças marcadas de tres asteriscs (**) son pas incluidas dins lo Primièr Fòlio.

Los sonets

Article detalhat: Los sonets de Shakespeare.

Los sonets de Shakespeare es lo títol d'una colleccion de 154 sonets que cobrís de tèmas coma lo passatge del temps, l'amor, la beutat e la mortalitat. Los primièrs 126 sonets son adressats a un jovent; los darrièrs 28 a una joventa.

Los sonets al jovent exprimisson de biais irresistible, l'amor obsessional.^[1] Lo tèma màger del debat es de totjorn se demora platonic o ven fisic.^[2] Los primièrs 17 poèmas, (procreation sonnets), son adreissats al jovent li demandant de que se marride e aja d'enfants per qu'immortalizèsse sa beutat la passant a la generacion venenta.^[3] D'autres sonets exprimisson l'amor de l'orator pel jovent; groar de solitud, mort, e la brevetat de la vida; sembla criticar lo jovent per estimar mai un poèta rival; exprimís de sentiments ambigús per la mestressa de l'orator; e fa un jòc de mot sul nom del pèta. Los darrièrs dos sonets son de tractaments allegorics dels epigramas grècs en referéncia al "pichon dieu de l'amor" Cupidon.

Referéncias

↑ Sobran, Joseph Shakespeare's Disgrace, Shakespeare Oxford Newsletter, Spring 1997
↑ Ogburn, Charlton The Mysterious William Shakespeare: The Myth & The Reality, EPM Publications, 1992, p342
↑ Stanley Wells and Michael Dobson, eds., The Oxford Companion to Shakespeare Oxford University Press, 2001, p. 439.

(Traducccion d'una part de l'article de la Wikipèdia en anglés)

Portal cultura

Portal del Reialme Unit

[1] Sobran, Joseph Shakespeare's Disgrace, Shakespeare Oxford Newsletter, Spring 1997

[2] Ogburn, Charlton The Mysterious William Shakespeare: The Myth & The Reality, EPM Publications, 1992, p342

[3] Stanley Wells and Michael Dobson, eds., The Oxford Companion to Shakespeare Oxford University Press, 2001, p. 439.

[1]

[2]

[3]