Senta Maria de las Chasas

Senta Maria de las Chasas (Sainte-Marie-des-Chazes en francés) z-es una anciana comuna auvernhassa situada dins lo departament del Naut Léger e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe. Dempueis 1975, z-es fusionada amb Siaugue Sent Roman, prumèirament en fusion associacion, pueis en 1997 en fusion simpla, dins la comuna de Siaugues-Sainte-Marie.

Geografia

modificar

L'ancian borg, situat a un caireforc (RD 30 e RD 301), èra tot petit.

Toponimia

modificar

Las fòrmas ancianas son Las Chasas en 1199, Parochia B. Mariaæ de Rilhaco en 1398, Sainte Marie en 1401, Ecclesia B. Mariaæ supra Casas en 1460, Le prieuré de S. Marie près le lieu des Chases, dépend du monast. des Chases en 1461, Marie-Pénible [sic] en 1793 [1]. Rilhaco de 1398 correspond a Rilhac, luòc situat alh sud delh borg.
La prononciacion aproximativa de l'ancian chapluòc (o, a l'origina, d'un vialatge a costat) z-es [bu'na], que correspond a Vaunac (la plancarta pòrta Ste Marie-des-Chazes) [2]. Senta Maria z-es lo nom de Mariam, nom ebrèu de la Verge, latinizat en Maria. Chasas ven delh latin casa, cabana ----> ostau rural ----> proprietat [3].
Per Vaunac, nom aparent, i a tanben un Vaunac en Perigòrd, que sembla puslèu èsser un Veunac, d'origina desconeissuda segon Joan Ros [4]. Mas z-es lo meime nom ? Sembla pas e de mai lo nom es pas en -ac, mas en -as. Las fòrmas ancianas son Villa quæ nuncupatur Volnatius en 936, Mansus de Vaunas en 1455, Volnas en 1467, Vonac alh secle XVIII (mapa de Cassini), Vaunac en 1857 [5]. Chau doncas postular un nom gallic d'òme Volonos [6], derivat en -ate/-ati. Escriure Vonàs.

Vergonzac

modificar

Las fòrmas ancianas son Mansus de Vergongac en 1252, Vergonzac en 1351, Vergonzacum en 1465, Vergonsat en 1857 [7]. La prononciacion aproximativa a Vaunac (o pusleu Vonaç) z-es ['veɾgon'za] [2].
Se la fòrma de 1252 es la d'origina, lo començament delh nom pòt far pensar a Vergonjon, explicat per Dauzat ambelh nom latin d'òme Verecundius [8]; aicí seriá un nom (gallic) en -contios e lo sufixe -acum. Los noms gallics que començan per Uer son nombroses, Contios z-es tanben un nom d'òme. Vercontios [9] , sembla una solucion (se lo nom d'origina es pas *Verecontios). Vergonzac èra una anciana granda proprietat antica.

Sembla un nom equivalent a Relhac (Lanjadés), qu'es tanben en realitat un *Rilhac, explicat pelh nom latin d'òme Regilius o Regulius, ambelh sufixe -acum [10]. Rilhac èra una anciana granda proprietat galloromana.
La prononciacion aproximativa a Vaunac (o pusleu Vonaç) z-es [ɾi'ja] [2].

Istòria

modificar

En 1789, Senta Maria de las Chasas èra una collècta de la parocha de Las Chasas. Sa gleisa parochala, diocèsi de Sant Flor e archipreirat de Lanjac, èra consacrada a Nòstra Dòna. La glèisa çaguèt erigida en sucursala lo 20 de feurèir de 1846[1].
Lo 9 d'aost de 1847, lo vialatge de Vergonzac passèt de Siaugues-Sent-Roman a Senta Maria de las Chasas [7]. Una comuna ganhèt 200 abitants, l'autra los perdèt.
Lo 1èir delh mes lòng de 1975 (decision en 1974), Senta Maria de las Chasas (43209) fusionèt amb Siaugues e Sent Roman que venguèt Siaugues-Sainte-Marie (fusion-associacion). Lo 1èir delh mes lòng de 1997, la fusion-associacion venguèt una fusion simpla [11],[12].

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): , totala:
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
215 198 198 247 291 297 302 282 514

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
507 409 440 426 452 427 435 419 421

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
392 419 397 362 334 337 293 272 263

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
240
216


Cercar
Cercar
Cercar
Cercar
Cercar
2009 2010
Cercar
Cercar
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments

modificar

La chapèla Santa Maria de las Chasas es pas (en tot cas avòra) dins la comuna, mas a Las Chasas. Segon un abitant, saguèt venduda dins la premèira mitat delh secle XX [2].

Personalitats ligadas amb la comuna

modificar

Veire tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. 1,0 et 1,1 Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, 1907, p. 250 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f299.item
  2. 2,0 2,1 2,2 et 2,3 Enquèsta delh contributor en 2024
  3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 635-636 e p. 151, a Casabianca
  4. Jean Roux, Dictionnaire toponymique des communes de Dordogne, ed. Novelum-IEO e Lo Congrès permanent de la lenga occitana, 2020, p. 709-710
  5. Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, 1907, p. 2890 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f338.item
  6. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 277
  7. 7,0 et 7,1 [Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, 1907, p. 292 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f341.item ]
  8. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 707, a Vergoignan
  9. [1], p. 273
  10. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 561
  11. [2]
  12. http://cassini.ehess.fr/fr/html/fiche.php?select_resultat=31513