Sent Lari e Sola

comuna francesa
Vilatge d'Occitània

Sent Lari e Sola (Saint-Lary-Soulan en francés) qu'ei ua comuna gascona de Comenge, ena Vath d'Aura, situada en eth departament deths Hauts Pirenèus e era region d'Occitània, ancianament de Mieidia-Pirenèus.

Sent Lari e Sola
Saint-Lary-Soulan
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Eth vilatge de Sent Lari en era Vath d'Aura.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 42° 48′ 58″ N, 0° 19′ 22″ E
Superfícia 90,97 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
3 087 m
820 m
791 m
Geografia politica
País  Gasconha Comenge Armas de Comenge
Contrada Vath d'Aura
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
65
Hauts Pirenèus Armas deu Departament deus Hauts Pirenèus
Arrondiment
652
Banhèras de Bigòrra
Canton
6526
Nestés, Aura e Loron (Vièla (d'Aura) avant 2015)
Intercom
200018497
CC d'Aura e Loron
Cònsol André Mir
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
851 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

869 ab.
Densitat 9,81 ab./km²
Autras informacions
Escais Eths catalans de Sent-Lari. Eths caps-gròssi de Sola
Gentilici sentlariés
Còde postal 65170
Còde INSEE 65388

Eras comunas de Sent Lari e Sola que fusionèn eth 1er de ger de 1964.

Geografia modificar

Autes vilatges e quartièrs : Espiauba, eth Arrieu Màjor.

 
Comunas a l'entorn.

Sent Lari e Solan qu'ei ua estacion d'esquí e un balneari termau deths Pirenèus, ena vath d’Aura, subre eth arriu dera Nesta d'Aura, en eth departement deths Hauts Pirenèus, ena anciana provincia de Bigòrra. Qu'ei a 20 km dera frontèra damb era comarca deth Sobrarbe en Aragon en Espanha, peth tunèl d’Aranhoet-Bielsa.

Ua rota que puja deth vilatge de Sent Lari ath Plan d’Adeth (altitud 1 680 m), via eths vilatges de Biec e de Solan. Un teleferic e un telecabina dan accès directament ath plan d’Adet dempush eth vilatge de Sent Lari. Divèrsis telecabinas e telequis que pujan enquia 2 350 m aths domenis esquiables deth Som de Mate, d’Espiaube e der’Ola. Eth Plan d’Adeth qu'ei egalament un punt de gessuda entara practica deth parapente damb eras zònas d'aterratge ena vath ath torn de Sent Lari.

Eth domeni esquiable s'esten dera cara nòrd dera Pena Mala que culmina a 2 582 m ara cara sud deth som deth Pishalei que culmina a 2 626 m.

Toponimia modificar

Sent Lari modificar

Era prononciacion qu'es [sénn 'lari] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son :

  • Enard de Sant Ylari, Ernald de Sancti Hylarii (XIIe siècle, cartulari de Bigòrra) ;
  • De Sancto Ylario, latin (1387) ;
  • Senlari (1743, registres parropiaus) ;
  • Saint-Lari (1767, cartulari de Comenge)[1].

Segon Dauzat e Rostaing, Sent Lari que vien deth latin Latin Hilarius, Sant Alari de Peitieus, avesque de Peitieus ath sègle IV, o avesque d'Arle ath sègle V, damb ua aferèsi[2]. Segon Negre, Sent Lari que vien de Sent e Lazarus, eth leprós deths Evangelis, patron deras leproserias ditas Espitaus de Sent Lari. R. Aymard que ditz era medisha causa que Dauzat e Rostaing[1].

L'explicacion estranha de Negre que vien deth diccionari Palay, qui escriu, p. 899 « S. LARI, LAZE - eras leprosarias qu'èran dites espitàu de sén Làri ». Era lenga populara que barreja eths dus sents. Mes dens aqueste cas, eras fòrmas ancianas que son en favor d'Alari (damb aferèsi)[1].

Sola modificar

Era prononciacion qu'es ['soulo] (grafia fonetica deths autors). Eth nom qu'es atestat De Solano, en latin (1387, cartulari de Comenge)[1].

Segon Dauzat e Rostaing, Sola que vien deth nom latin d'òme Solus damb eth sufixe -anum, o meilèu « penent expausat ath sorelh »[3]. Segon Negre, R. Aymard, Miquèu Grosclaude, eth nom que vien deth gascon solan « lòc ensorelhat ». Eth accent tonic qu'a arreculat[1]. Sola, a hauta altitud (1200 m) qu'es sus un solan, un lòc francament expausat ath sud.

Istòria modificar

Sent Lari e Sola que resulta dera fusion deras comunas de Sent Lari e Solan er an 1963, intrada en vigor eth 1er de genièr de 1964, fusion realizada entà perméter era estenduda dera estacion d'esquí ath Plan d’Adeth pera construccion deth teleferic dempush Sent-Lari. Eths terrenhs esquiables dera comuna qu'estavan en part dens er’anciana comuna de Solan. Ua petita part de las comunas vesias de Cadelhan e Trashèrra e de Biec que son desmenbradas entà formar er’estacion deth Plan de Adet

Era part nòrd-oèst deth domeni esquiable ena fàcia sud deth som deth Pishalei qu'ei realizada mai tard damb lo nom der’estacion d’Espiaube. Qu'ei subre era comuna de Vièla d’Aura, mas qu' ei accessibla dempush er’estacion deth Plan d'Adeth. De remontadas que son installadas fins er’estacion der’Ola que domia eth estanh der’Ola (format un mièg-sègle abans pera construccion deth barratge idroelectric der’Ola).

Administracion modificar

Lista deths cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2020 2026 André Mir    
1991 2014 Jean Henri Mir divèrs dreta jogaire de rugbí a XV en equipa de França (1967-1968)
mai de 1945 1991 Vincent Mir divèrs dreta  
  1945      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia modificar

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 892, totala: 917
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
211 226 227

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 250 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 212 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
556



Cercar
1 024
1 073
1 078
1 007
1 043
2009 2010
946
980
885
919
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 era populacion qu'èra de 851 abitants e era densitat qu'èra de 9,35 ab/km².

Lòcs e monuments modificar

Personalitats ligadas dab era comuna modificar

Isabelle Mir (1949-), esquiadora neishuda a Sent Lari Solan .

Véder tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Nòtas modificar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 et 1,4 Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier, Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=1206&titre=saint-lary-soulan
  2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 596
  3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 662, a Soula