Sant Martin de Lantosca

Sant Martin de Lantosca^[1]^,^[2] o Sant Martin de Vesubiá^[3] (Saint-Martin-Vésubie en francés) es una comuna occitana dau Comtat de Niça, situaa dins lo departament dels Aups Maritims e la region de Provença-Aups-Còsta d'Azur.

Sant Martin de Lantosca
Saint-Martin-Vésubie

Lo vilatge vist dempuèi lo còl.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

44° 04′ 09″ N, 7° 15′ 24″ E

Superfícia

97,13 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

3 120 m
940 m
715 m

Geografia politica

França

Provença Aups e Còsta d'Azur

Niça

Sant Martin de Lantosca

Intercom
200006757

Vésubie-Mercantour

Cònsol

Gaston Franco
(2008-2014)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2019)

1 444 ab.

Evolucion de la populacion

1 439 ab.

Autras informacions

Gentilici

Saint-Martinois (en francés)

Còde postal

06450

Còde INSEE

06127

saintmartinvesubie.fr

Geografia

Ostau de vila de Sant Martin de Vesubiá

Capluòc de canton dels Aups-Maritims e darrièr vilatge au nòrd de la vau de Vesubiá, Sant Martin de Vesubiá es la principala pòrta d'accès dau Parc nacionau de Mercantor.

Sonaa fins en 1889 Sant-Martin-Lantosca perque aperteniá a l'anciana vau de Lantosca (ancian nom de Vesubiá), Sant Martin de Vesubiá foguèt tre 1864, famosa per la qualitat de son environament, de sas aigas e de son clima estivau, luenh de las calors estofantas de la còsta.

Aquelas caracteristicas li valguèron l'escais de « Soïssa niçarda ». Lo vilatge s'enauça au jonhent de dos torrents aupencs, la Madòna de Fenèstra a l'èst, e Boreon a l'oèst. Vesubiá nais sota lo vilatge.

Istòria

Quilhat au ras d'un plan glaciari, lo vilatge apareis dins l'istòria tre lo sègle XIIIen, mas lo site es ocupat dempuèi la pus auta antiquitat (romanizacion d'una populacion autòctona au sègle Ièr).

Au sègle XIIen lo vilatge es atestat sota lo nom de SantMartin de Lantosca. S'es bastit a l'entorn d'un priorat fondat a l'abadiá de Sant Dalmàs de Pedonna (Lo Borg Sant Dalmatz). Los Templièrs administrèron lo santuari de Fenèstre fins a lor arestacion.

Lo castrum medievau s'estendèt progressivament long dau bauç susplombant la vau de la Madòna, ont s'estira la granda rota de la Sau que ganha lo Piemont dempuèi lo pòrt de Niça. A l'Edat Mejana, la comunitat de Sant Martin èra dotaa d'un consulat^[4].

Durant la reorganizacion administrativa dau comtat de Provença operaa en 1307 per Carles II d'Anjau, Sant Martin fa partit de la «vicaria comitatus Vintimilli e vallis Lantusce». Aquela part dau comtat compren Susper, Saorj, Bruelh, Pigna, La Roqueta, Peille, Lucéram, Barver, La Bollène, Lantosca, Utelle, Ròcabilhiera, Sant-Martin, Lo Torn e Valdeblore^[5].

Lo 25 de genièr de 1470, un incendi cremèt una granda part de la vila, sas fabricas de lençòls e sos magazins de merças. Las perdas èran estimaas a 160 000 florins d'aur.

Jérôme-Marcel de Gubernatis, president dau Senat de Niça, obten en 1684 l'inféodacion dau fèu de Sant-Martin. Davant l'oposicion de la populacion, aquela mesura foguèt annulada dins l'an .

La comuna venguèt definitivament francesa en l'an 1860, mas perdèt una part de son territòri en 1861, que demorèt italian (en particular la Madone de Fenestre), entrò 1947 (tractat de París). Aquel territòri èra administrat per las comunas de Vaudier e d'Entraigas.

Pendent la Segonda Guèrra Mondiala los Aups Maritims foguèron ocupats per la IVèma armada italiana lo 11 de novembre de 1942. Mercés a la simpatia de las autoritats italianas la zòna d'ocupacion italiana es vengut un refugi per de milièrs de josieus. Los josieus avián un minimun de seguretat e una residéncia legala sota las autoritats italianas, que en 1943 los transportèron de la còsta cap au rèire país, dins la zòa de Sant Martin de Vesubiá.

La simpatia de las autoritats italianas èra deguda a l'abséncia d'antisémitisme dins la majoritat de l'armada (en particular lo marescal Ugo Cavallero e lo general Mario Vercellino) e a l'òbra dau banquier josieu italian Angelo Donati que demorava a Niça e los a convencuts, amb lo Paire Marida-Benoît, de protegir los josieus de la persecucion dels alemands.

Après l'armistici dels Italians en setembre 1943, e sota la menàcia dirècta de las autoritats alemandas, un milièr de josieus de Sant Martin poguèron remontar l'anciana rota de la sau cap a la vau de Gesso per se sauvar en Itàlia. Los josieus que son demorats a Sant-Martin foguèron arrestats e transportats a Auschwitz. Aquel episòdi apareis dins lo libre Étoile errante de J. M. G. Le Clézio.

En octobre de 2020 patiguèt d'un aigat destructor.