Cal melhorar l'escritura d'aquel article.
L’ortografia, la gramatica, lo vocabulari, la sintaxi o autres aspèctes lingüistics incorrèctes son a verificar. Podètz corregir o crear la discussion.


Lingua Franca Nova
Parlat dins lo monde entièr
Region cap
Nombre de locutors >100
Classament lengas construchas
Classificacion per familha
Estatut oficial e còdes de lenga
Lenga oficiala de pas cap
Regit per cap
ISO 639-3 lfn
SIL LFN
Vejatz tanben : lenga, lista de lengas, còde color

La Lingua Franca Nova o LFN es una lenga artificiala creada pel doctor C. George Boeree de l'Universitat de Shippensburg en Pennsylvania. La lenga se basa sul francés, l'italian, lo portugués, l'espanhòl e lo catalan. Se pronóncia foneticament, e s'escriu amb 21 letras, siá amb l'alfabet latin, siá amb l'alfabet cirillic.

Sa gramatica es la d'un creòl latin[cal referéncia], fòrça simplificat.

Istòria modificar

C. George Boeree aviá iniciat a trabalhar en 1965. Lo sieu objectiu èra crear una lenga internacionala qu'èra simpla e semblabla als creòls. El aviá present un pauc la lingua franca, un pidgin utilizat a l'entorn de la Mediterranèa medieval.

La LFN fasiá la siá aparicion en Internet en 1998. Un grop Yahoo èra iniciat en 2002 per Bjorn Madsen. Stefan Fisahn Creava tanben una wiki consacrada a aquela lenga en 2005. Presentacions e unes autres tèxtes son disponibles en 12 lengas. Se localiza tanben divèrses diccionaris, un tutorial, e de tèxtes (traduccions e tèxtes originals).

Literatura modificar

Dempuèi la siá creacion la lingua franca nova a jonhètz literatura compausada per tèxtes originales​ e revirats​.

Literatura revirada modificar

Lo primièr tèxt revirat foguèt Colinas como elefantes blanca, d'Ernest Hemingway; revirat per Daniel Alegrett en 1999.

Avèm d'esperar fins a 2008 per veire d'autres tèxtes de literaris escrits en aqueste idiòma​. Aqueste còp, se tracta de Bocragonia (la poesia Jabberwocky de Lewis Carroll) e La cade de la Casa de Usor, revirat per Simon Davies​. Aqueste elefenista a revirat d'autras òbras coma Alisia en la pais de mervelias, revirada en 2010 e publicada en 2012, çò que la convertiguèt en la primièra publicacion en papièr en aquesta lenga.

Simon Davies a revirat tanben La prinse peti, de Antoine de Saint Exupéry; en 2009. A la debuta, aqueste tèxt foguèt revirat per d'autra persona mas, après descobrir que se tractava pas d'una traduccion de l'original, mas tre l'anglés, Simon Davies decidiguèt tornar a o revirar dempuèi lo principi.

Entre 2013 e 2014, Simon Davies revirèt tanben Tra la miror, e lo cual Alisia trova a ultra.

En 2014, C. G. Boeree Revirèt La trajedia de re Lear, de William Shakespeare, en essent la primièra òbra teatrala revirada a lingua franca nova.

En 2018, Simon Davies revirèt Un studia en scarlata e lo 29 d'abril de 2019 acabèt la traduccion del primièr libre de la Eneida.

Lo 22 de junh de 2019, Vicente Costalago revirèt lo Evanjelio de San Marco, en se basant per aiçò en las versions en anglés e en espanhòl de la Bíblia vaticana. Es lo tresen tèxt complèt de la Bíblia revirada a aqueste idiòma, en essent la Segonda Epístola de San Juan lo segond, revirat pel meteis autor en 2008; e lo Ecclesiast lo primièr, revirat per Dave MacLeod en 2006. S'es revirat de fragments d'autras parts de la Bíblia, coma de parts dels Evangèlis de San Lucas e de San Juan.

Lo 10 de novembre de 2019, Vicente Costalago revirèt lo primièr capítol del Quishòt e lo 22 de febrièr de 2020, acabèt la traduccion del Evanjelio de San Mateo.

Exemple modificar

Nos Padre
Lingua Franca Nova Interlingua
Nos Padre ci es en sielo
Tu nom ta es santida
Tu rena ta veni
Tu vole ta aveni
En tera como en sielo
Dona oji nos pan dial a nos
E pardona nos detas a nos
Como nos pardona la detas de otras
E no dirije nos a tenta
Ma libri nos de malia
Amen
Nostre Patre, qui es in le celos,

que tu nomine sia sanctificate;
que tu regno veni;
que tu voluntate sia facite
super le terra como etiam in le celo.
Da nos hodie nostre pan quotidian,
e pardona a nos nostre debitas
como nos pardona a nostre debitores,
e non duce nos in tentation,
sed libera nos del mal.
Amen

Lingua Franca Nova (audio)
Lingua Franca Nova es desiniada per es un lingua vera simple, coerente, e fasil aprendeda, per comunica internasional. El ave varios cualia bon:
  • El ave un numero limitada de fonemes. El sona simila a italian o espaniol.
  • El es scriveda como el sona. No enfante deve pasa multe anios studia nonregulas!
  • El ave un gramatica vera simple e regula. El es min complicada en esta caso como engles o indonesian.
  • El ave un grupo limitada e tota regula de afises produinte per crea parolas nova.
  • El ave regulas de la ordina de parolas bon definada, como multe linguas major.
  • El ave un lista de parolas fundada en la linguas roman moderne. Esta linguas es comun e influensente, e ia contribui la parte major de parolas engles.
  • El es desiniada per es asetante natural de parolas tecnical de latina e elenica, la "norma de mundo" per fato.
  • El es desiniada per aperi plu parte "natural" per los ci comprende la linguas roman, ma no min fasil per otras.

Ligams extèrnes modificar