Le Bosc Belet

Le Bosc Belet [lə.bu.blø]^[1] (Valbeleix en francés) z-es una comuna occitana dau departament dau Puèi de Doma e la region d'Auvèrnhe Ròse Aups.

Le Bosc Belet
Valbeleix

Le borg del Bosc Belet, dins la valada que se sòna del mèsma biais.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

45° 28′ 11″ N, 2° 59′ 17″ E

Superfícia

22,41 km²

Altituds
· Maximala
· Minimala

1 198 m
670 m

Geografia politica

Auvèrnhe

França

Catherine Gatignol (2008-2014)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2013)

143 ab.

Evolucion de la populacion

146 ab.

Densitat

6,38 ab./km²

Autras informacions

boscbeletaire

63610

Geografia

Situat a 800 mèstres d'altitud, Le Bosc Belet z-es situat dins le pargue naturau regionau daus volcans d'Auvèrnha, a 30 km de vès Soire, a 12 km de Bèça e a 16 km de la 'stacion de 'squí de Supèr Bèça.

Toponimia

Las atestacions son Balbelès en 1411, Boubellès en 1526, Valbeles-Bosbeleix en 1762, et Bostbeleix en 1789. Ven de l'occitan bòsc e de belet, "Le Bòsc Gente/Brave".

Luòcs Dits

Blata [ˈblata] (fr. Blatte).
Boaud [ˈbwaw] (fr. Bohaud).
Borlièir [buʁˈʎi] (fr. Broslier).
Bòsc de Mont [bo.də.mu] (fr. Bois de Mont).
Le Cabaret [lə.kabaˈʁə] (fr. Le Cabaret).
La Chavada [la.tsaˈvada] (fr. La Chavade).
La Chasa [la.ˈtsaza] (fr. La Chaze).
Leis Colanjas [lis.kuˈvɑ̃dza] (fr. Les Collanges).
La Garda [la.ˈgaʁda] (fr. Lagarde).
Marcenat [maʁsˈnæ] (fr. Marcenat). Los abitants se dison los marcenadaires.
Molin Leunard [muˈvø.ʎuˈnæʁ] (fr. Moulin de l'Espradou).
Molin de Chapelèir [muˈvø.də.tsaˈplaj] (fr. Moulin de Sparanat).
Le Pasturau [lə.pastuˈʁaw] (fr. Paturaux).
La Prada [la.ˈpʁada] (fr. La Prade).
Prat [ˈpʁæ] (fr. Prat).
Prat de Pònt [pʁa.ˈdpɑ̃] (fr. Pré du Pont).
Saut [ˈsaw] (fr. Val de Sault).
Sos la Viala [su.la.ˈzjɔva] (fr. Sous la Viove).
La Valeta [la.vaˈləta] (La Valette). Los abitants se dison los valetons.
Le Vardièir [lə.vaʁˈdjaj] (fr. Le Verdier).
Le Varnet [lə.vaʁˈnø] (fr. Le Vernet). Los abitants se dison los varnetaires.
Vausèla [vuˈzɛla] (fr. Vauzelle). Los abitants se dison los vauselaires.

Istòria

Pendent de nombrós sègles, la senhoriá del Bosc Belet siguèt la proprietat de la familha poderosa de Sent Nectaire.

De 1526, e jusca la fin dau sègle XIX, una importanta fèira se teniá au mes d'aost, similària a aquela de vès Brelh (fr. Brion) sobre la comuna vesina de Compens. La fòrça d'aquelas fèiras, z-èra le marchandatge de bèstias, dins una region franc rurala e agricòla.

Le pònt Charras (nom francés), a la sortida del vialatge en direccion de Bèça, siguèt bastit dins le mitan de l'Atge Mejan. Le senhor del Bosc Belet, que z-èra a partir per lei crosadas, z-aviá decidat la construccion d'aquel pònt per facilitar la travarsada de la Cosa del Bosc Belet. Fasiá ofrir, 'bei chasca parsona que passava le pònt e que s'acquitava d'un dreit de passatge, un petit pan redond bombat, sonat « Pompa ». Aquel fait z-es a l'origina de la tradicion de la fèsta patronala de la Pentacosta, pendent la quanha, après la messa, une procession part per le pònt. Alòrs aquels pans e de briòchas son bailats 'bei los abitants.

Dins los temps, le 29 de juenh, jorn de la Sant Piare, un pelerinatge partissiá del vialatge per jónher la cima del Pic Sant Piare, ente i a sa crotz.

A la revolucion, le vialatge z-es fortament tochat per los evenaments, notadament sobre le plan religiós. Le clochèir e una partida de la vota de la glèisa son destruits, alòrs que le curat de la comuna, Paul Valeix, s'ensauva e que z-es finalament deportat coma curat refractari. Le curat Danglard, curat de Biaumont, son amic, contèt son parcors dins l'obratge De Clermont à Genève, journal d'un prêtre déporté en 1792. Le raconte relata, en defòra la destruccion parciala de la glèisa, le fait que de curats refractaris z-aurián celebrats de messas clandestinas dins la gròta nichada dins la Roche Nité. La glèisa z-es restaurada sos la restauracion, e le clochèir z-es 'chabat, dins sa fòrma actuala en 1835.

Pendent la segonda guiarra mondiala, de rets de resistents s'organison dins los luòcs isolats. Sinonim d'aquels luòcs de còps oblidats, i a, surplombant la valada de Saut, dins la ròcha dita de la plana, una gròta, d'origina volcanica, ente de resistents se son esconduts.