Ives Roqueta[1] (Seta, 29 de febrièr de 1936 - Lo Pont de Camarés, 4 de genièr de 2015) foguèt un escrivan, activista e politician occitan. Maridat amb la cantaira Maria Roanet, èra fraire de l'escrivan occitanista Joan Larzac

Entre la fin de las annadas 1950 e lo començament de las annadas 1980, foguèt un dels menaires del movement politic e cultural occitan. Ives Roqueta foguèt fòrça influent al sen de l'Institut d'Estudis Occitans. Fondèt l'ostal de disques Ventadorn, que permetèt a la Nòva Cançon occitana de se popularizar e de se téisser un mercat.

Al nivèl politic, tenguèt de responsabilitats dins lo movement autonomista Volèm Viure al País pendent la segonda mitat de las annadas 1970, puèi aderiguèt de manièra efemèra al Partit Socialista francés en 1981 abans de lo quitar.

Dempuèi los ans 1980, son accion es pus literària que politica.

Biografia modificar

Ives Roqueta nasquèt en 1936 a Seta, dins una familha roergassa d'origina modèsta. Son paire èra emplegat del camin de fèrre e sa maire trabalhava dins una especiariá. Del temps de la guèrra, amb son fraire Joan, foguèt mandat al Pont de Camarés, çò que li permetèt de s'impregnar melhor de la lenga occitana. Foguèt a l'edat de 10 ans quand èra escolan al Collègi Pau Valèri de Seta, al contacte de son professor de literatura, Robèrt Lafont, que nasquèt sa vocacion occitanista. En 1950 se faguèt sòci de l'Institut d'Estudis Occitans. Se maridèt en 1961 amb Maria Roanet.

En març de 1975, amassa amb Robert Sirc, Jacme Boisgontier e Carles Camprós, crèa lo Centre Internacional de Documentacion Occitana, la primièra mediatèca dedicada entièrament a l'occitan.

S'es dich que son accion militanta, caracterizada per un "populisme" antiuniversitari, provoquèt la crisi de l'occitanisme pendent la fin dels ans 1970 e los 1980. En particular joguèt un ròtle dins la scission de l'IEO en 1980, a l'amassada generala d'Orlhac, e dins lo despart dels universitaris - lo quite Lafont, per exemple - d'aquel organisme[2][3][4].

Òbras modificar

Poesias modificar

  • L’escrivèire public, Tolosa, IEO, 1958.
  • Lo mal de la tèrra, M.J.O., 1959.
  • Òda a sant Afrodisi, Tolosa, I.E.O., 1968.
  • Breiz Atao, avec E. Espieu e J. Larzac, Tolosa, IEO, 1969.
  • Roèrgue, si, 4 Vertats, 1969.
  • Messa pels pòrcs, 4 Vertats, 1969.
  • Los Negres, siam pas sols, 4 Vertats, 1972.
  • Quand lo sang es tirat, lo cal beure, Vilanuèva d'Òlt, Forra-borra, 1972.
  • Vila dubèrta, Vilanuèva d'Òlt, Forra-borra, 1973.
  • Roèrgue, si ; Òda a sant Afrodisi ; Messa pels pòrcs, Honfleur, Pierre-Jean Oswald, 1972.
  • Lo fuòc es al cementèri, Tolosa, IEO, 1974.
  • Joan sens tèrra, Vilanuèva d'Òlt, Forra-borra, 1975.
  • Ponteses, Forra-borra, 1976.
  • Lo castel dels cans, Montpelhièr, CEO, 1977.
  • Misericòrdias, La Talvera, 1988.
  • Dels dos principis, Fernand Gautier, 1988.
  • L’Escritura, publica o pas, IEO, 1989.
  • Cellula XIII, Hyères, Les Cahiers de Garlaban, 1992.
  • Lemosin’s blues, Letras d’òc, 2005.
  • Pas que la fam / La faim, seule. 1958-2004, Letras d’òc, 2005.
  • El, Jòb. Letras d'òc, 2007.

Romans e novelas modificar

  • "Lo poèta es una vaca", Lo libre occitan, 1967.
  • "La Paciéncia", IEO, 1968.
  • "Made in “France”, IEO, 1970.
  • "Lo trabalh de las mans", IEO, 1977.
  • "Lo peis de boès dins lo metrò", Vent terral, 1979.
  • "Zantifalorda e companhia, Viure a l’escòla", 1979.
  • "Anem ambe Ricon al vilatge de papet e mamet", IEO, 1981.
  • "Lengadòc roge : los enfants de la bona", IEO, 1984.
  • "Lo filh del paire (jos lo nom de Loïs Puech)", IEO, 1985. Novèla edicion : IEO, 2007.
  • "Nòstre Sénher de las escobilhas", Omnibus, 1990.
  • "La legenda de sant Men, Omnibus" – IEO Aude, 1993.
  • "Argerianas", Lo gai saber, 1994.
  • "Marion dels arbres", IEO, 1996.

Teatre modificar

  • "Lo cant de la tèrra suspenduda", CIDO, Besièrs, 1985. Adaptacion d’Angelo Savelli. Repres jos lo títol de Lo cant de la tèrra dins l’entredòs,
  • Auteurs en scènes – Les presses du Languedoc, Montpellier, 2004.
  • "Lo boçut que voliá faire lo torn de França", IEO, 1989.
  • "La ciutat negada", 1992.
  • "Las aventuras de Nasr Eddin", Tolosa, CRDP, 2003.
  • "Lo cant dels milenaris", Auteurs en scènes – Les presses du Languedoc, Montpellier, 2004.
  • "Armistiça, o las non-parelhas recèptas de las femnas d’Atènas per far tornar la patz", Letras d’òc, 2006. Adaptacion d’Aristofanes.
  • "Mossur de la Cochonaille" - Edi. Letras d'òc - 2021. Adaptacion de "Monsieur de Pourceaugnac" de Molière.

Assages modificar

  • Sègle vint, CEO, 1974.
  • Las cronicas de Viure, Vent terral, 1975.
  • Los carbonièrs de La Sala, Vent terral, 1975.
  • Istòria dels païses de lenga occitana, CIDO, 1979.
  • De la vinha, del vin e dels òmes, IEO, 1987.
  • Elva, la glèisa e Hans Clemer, Chambra d’òc, 2003.

Traduccions modificar

  • Josèp del Telh, Nòstre Sénher lo segond (Jésus II), IEO, 1973.
  • Barthélémy Hauréau, Bernat Deliciós : Franciscans contra Inquisicion (Bernard Délicieux), IEO, 1981.
  • Paul Valéry, Lo cementèri marin (Le cimetière marin), Omnibus, 1991.
  • Josèp del Telh, Colerà (Choléra), IEO, 1993.
  • Jean Giono, L’òme que plantava d’arbols (L’homme qui plantait des arbres), Occitania viva, 2002.
  • Elio Vittorini, Conversacion en Sicília (Conversation en Sicile), Lo gai saber, 2003.
  • Alain Lerchet, Las trèvas d’Orador (Les fantômes d’Ouradour), IEO, 2003.

Nòtas modificar

  1. Sens rapòrt familial amb Max Roqueta, es lo fraire de Joan Roqueta escaisnomenat Joan Larzac.
  2. LAFONT Robèrt (1979) Nani Monsur, Valdariás: Vent Terral.
  3. LAFONT Robèrt (1991) Temps tres, coll. Internacional, Perpinhan: Trabucaire.
  4. MARTÈL Felip (1989b) = MARTEL Philippe, “Un peu d’histoire: bref historique de la revendication occitane, 1978-1988”, Amiras 20 (Mort et résurrection de Monsieur Occitanisme): 11-23