Dioxid de carbòni

Lo dioxid de carbòni (CO₂) es un gas sens color, ni odor ni sabor, format naturalament per l'oxidacion totala del carbòni, que resulta dirèctament de la combustion de matèria organica o de combustibles fossils e del metabolisme dels èssers vius.

Dioxid de carbòni

representacion 3D del dioxid de carbòni

General

Formula bruta

C O₂

Nom IUPAC

Gas carbonic

Numèro CAS

124-38-9

Aparéncia

Gas incolor

Proprietats fisicas

Massa moleculara

44,01 g.mol

^{-1}

Temperatura
de fusion

−78 °C (195 K)

Temperatura
de vaporizacion

−57 °C (216 K), pressurisat

Solubilitat

1,45 kg.m

^{-3}

Densitat

1,87 kg.m

^{-3}

(gas a 298K 1,013 bar)
MAI dens que l'aire

Viscositat

0.07 cP a −78 °C

Termoquimia

Δ_fH⁰_gas

-393,5 kJ.mol

^{-1}

Δ_fH⁰_liquid

Δ_fH⁰_solid

Unitats del SI & CNTP,
exceptat indicacion contrària.

Identificants

BNF

.

SUDOC

.

BNE

.

GND

.

VIAF

.

ISSN

.

ZDB

.

Joconde

.

Mérimée

.

IMDb

.

NOR

.

ISO standard

.

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Dioxid de carbòni.

Lo CO2 es utilizat per l'anabolisme dels vegetals per produire la biomassa a travèrs la fotosintèsi, processus qui consistís a reduire lo dioxid de carbòni per l'aiga, gràcia a l'energia luminosa recebuda del solelh e captada per la clorofilla, en liberant d'oxygèn per produire d'òsas, e d'en primièr de glucòsa per lo cicle de Calvin. Lo CO2 es liberat, a travèrs lo cicle de Krebs, per lo catabolisme de las plantas, dels animals, dels fungi (mycètas, o campairòls) e dels microorganismes. Aquel catabolisme consistís especialament a oxidar los lipids e los glucids en aiga e en dioxid de carbòni gràcia a l'oxigèn de l'aire per produire d'energia e de poder reductor, sos forma respectivament d'ATP e de NADH + H⁺. Lo CO2 es per consequent un element fondamental del cicle del carbòni sus nòstra planèta. Es tanben produit par la combustion de las energias fossilas coma lo carbon, lo gas natural e lo petròli, e per la de totas las matèrias organicas en general. Es un sosproduit indesirable dins los processus industrials a granda escala. Un exemple es la produccion d'acid acrilic qu'es produit dins una quantitat de mai de cinc milions de tònas per an. L'escomesa dins lo desvolopament d'aqueles procediments es de trobar un catalisador e de condicions de procediments apropriadas que maximizan la formacion del produit e minimizan la produccion de CO2^[1]^,^[2]^,^[3]^,^[4]. De quantitats significativas de CO2 son an mai deslargadas per los volcans e autres fenomèns geotermics coma los gueisèrs.

En setembre de 2016, l'atmosfèra terrèstra ne conteniá a une concentracion de 401 ppmv (parts per milion en volum), siá 0,0401 %^[5]. En 2009, aquela concentracion atenhiá precisament 386 ppmv^[6], contre solament 283,4 ppmv en 1839 d'après las caròtas de glaç prelevadas dins la region del cap Poinsett en Antartida^[7], siá una aumentacion globala d'aperaquí 42 % en 177 ans^[8]. En 2017, amb 405 ppm, despassèt un taus pas jamai atenh dempuèi 800 000 ans^[9].

Lo CO2 es un gas d'efièch de sèrra plan conegut, transparent en lutz vesedoira mas absorbissent dins lo domeni infraroge, de sòrta que ten a blocar la reemission vèrs l'espaci de l'energia termica recebuda pel sòl sos l'efièch del raionament solar ; seriá responsable de 26 % de l'efièch de sèrra a l'òbra dins nòstra atmosfèra (la vapor d'aiga n'assegurant 60 %) ont l'aumentacion de sa concentracion es responsable del rescalfament climatic constatat a l'escala de la Tèrra dempuèi los darrièrs decennis del sègle XX. En mai, l'acidificacion dels oceans resultant de la dissolucion del dioxid de carbòni atmosferic va comprometre la subrevida de nombroses organismes marins.

Veire tanben

Referéncias

↑ « The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts », Journal of Catalysis, vol. 311,‎ 2014, p. 369-385
↑ « Surface chemistry of phase-pure M1 MoVTeNb oxide during operation in selective oxidation of propane to acrylic acid », Journal of Catalysis, vol. 285,‎ 2012, p. 48-60
↑ {{{títol}}}.
↑ « Multifunctionality of Crystalline MoV(TeNb) M1 Oxide Catalysts in Selective Oxidation of Propane and Benzyl Alcohol 3(6), », ACS Catalysis, vol. 3, n^o 6,‎ 2013, p. 1103-1113
↑ . NOAA Earth System Research Laboratory..
↑ Données du NOAA et du Mauna Loa Observatory (MLO).
↑ (en) Carbon Dioxide Information Analysis Center, juin 1998, « Historical Modèl:CO2 record derived from a spline fit (20 year cutoff) of the Law Dome DE08 and DE08-2 ice cores », D. M. Etheridge, L. P. Steele, R. L. Langenfelds, R. J. Francey (Division of Atmospheric Research, CSIRO, Aspendale, Victoria, Australie), J.-M. Barnola (Laboratoire de glaciologie et géophysique de l'environnement, Saint-Martin-d'Hères, France) et V. I. Morgan (Antarctic CRC and Australian Antarctic Division, Hobart, Tasmanie, Australie)
↑ Lo taus de CO2 atmosferis esperat a la fin del sègle XXI es estimat entre 540× 10⁹⁷⁰ ppmv segon las simulacions retengudas (modèl ISAM e modèl Bern-CC) :
(en) United Nations Environment Programme (UNEP) – Third Assessment Report Climate Change 2001, « Climate Change 2001: Working Group I: The Scientific Basis – Chapter 3. The Carbon Cycle and Atmospheric Carbon Dioxide », Executive Summary
↑ Gamilloaug E., Atmospheric carbon last year reached levels not seen in 800,000 years, Science News, 2 aout 2018

[1] « The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts », Journal of Catalysis, vol. 311,‎ 2014, p. 369-385

[2] « Surface chemistry of phase-pure M1 MoVTeNb oxide during operation in selective oxidation of propane to acrylic acid », Journal of Catalysis, vol. 285,‎ 2012, p. 48-60

[3] {{{títol}}}.

[4] « Multifunctionality of Crystalline MoV(TeNb) M1 Oxide Catalysts in Selective Oxidation of Propane and Benzyl Alcohol 3(6), », ACS Catalysis, vol. 3, n^o 6,‎ 2013, p. 1103-1113

[5] . NOAA Earth System Research Laboratory..

[6] Données du NOAA et du Mauna Loa Observatory (MLO).

[7] (en) Carbon Dioxide Information Analysis Center, juin 1998, « Historical Modèl:CO2 record derived from a spline fit (20 year cutoff) of the Law Dome DE08 and DE08-2 ice cores », D. M. Etheridge, L. P. Steele, R. L. Langenfelds, R. J. Francey (Division of Atmospheric Research, CSIRO, Aspendale, Victoria, Australie), J.-M. Barnola (Laboratoire de glaciologie et géophysique de l'environnement, Saint-Martin-d'Hères, France) et V. I. Morgan (Antarctic CRC and Australian Antarctic Division, Hobart, Tasmanie, Australie)

[8] Lo taus de CO2 atmosferis esperat a la fin del sègle XXI es estimat entre 540× 10⁹⁷⁰ ppmv segon las simulacions retengudas (modèl ISAM e modèl Bern-CC) :
(en) United Nations Environment Programme (UNEP) – Third Assessment Report Climate Change 2001, « Climate Change 2001: Working Group I: The Scientific Basis – Chapter 3. The Carbon Cycle and Atmospheric Carbon Dioxide », Executive Summary

[9] Gamilloaug E., Atmospheric carbon last year reached levels not seen in 800,000 years, Science News, 2 aout 2018

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]