Dreadnought
Lo Dreadnought foguèt un tipe de naviri de guèrra cuirassat de la premiera mitat dau sègle XX. Son nom vèn dau naviri britanic HMS Dreadnought qu'intrèt en servici en 1906 e que representèt una revolucion majora dins lo domeni de la guèrra navala. Èra equipat de doas evolucions que venguèron la nòrma dei classas seguentas de naviris militars. La premiera èra una artilhariá principala d'un calibre unic e la segonda èra l'adopcion d'una propulsion basada sus un motor de vapor permetent d'aumentar la velocitat dau naviri. Son introduccion entraïnèt una corsa ais armaments novèla entre lei poissanças mondialas deis ans 1900, especialament entre Alemanha e lo Reiaume Unit.
Istòria modificar
Lo desvolopament dei concèptes dau Dreadnought modificar
L'idèa de desvolopar de cuirassats dotats d'una artilhariá compausada de pèças d'un calibre unic apareguèt au començament dau sègle XX dins l'encastre de recèrcas per melhorar la poissança e l'eficacitat dau fuòc, principalament au Reiaume Unit, ais Estats Units e en Japon[1]. D'efiech, una tala evolucion permetiá de simplificar la logistica e de concebre de canons pus poderós amb una portada pus lònga. Ansin, lei Britanics comencèron la construccion dau HMS Dreadnought en genier de 1905, lei Japonés aquela dau Satsuma en mai de 1905 e leis Estatsunidencs aquela de l’USS Michigan en decembre de 1906[2][3].
L'aumentacion de poissança menèt a d'evolucions importantas dins l'art de la guèrra navala. En 1894, a la batalha de Yalu, lei Japonés avián començat de tirar sus lei Chinés a 3 900 m mai la màger part dei combats s'èran debanat a 2 000 m[4]. Pasmens, en 1904, lei Britanics èran a preparar de combats a de distàncias de 7 000 m[5]. La batalha de Tsushima e leis exercicis d'entraïnament confiermèron aquela transformacion dau combat navau.
Avans l'intrada en servici dei premiers Dreadnought, plusors marinas militaras assaièron de redurre l'artilhariá segondària de certanei cuirassats per la remplaçar per de canons pus pesucs de 230 a 250 mm. Aquò menèt a la construccion dei classas Lord Nelson, King Edward VII e Danton que son dichas semi-Dreadnought[6]. Pasmens, la disparicion dei canons segondaris suscitèt de discussions importantas.
La generalizacion dei Dreadnought modificar
Lo Dreadnought intrèt en servici en octòbre de 1906. Dotat d'uech canons pesucs de 305 mm, illustrèt per lo premier còp lo concèpte de all-big-gun. L'utilizacion d'una turbina de vapor per assegurar la propulsion foguèt tanben un succès au mens simbolicament per mostrar la poissança industriala dau Reiaume Unit. Pasmens, aviá un blindatge tròp feble. Necessitèt de trabalhs complementaris, mai permetèt de melhorar lei naviris seguents. Ansin, a partir de 1906, lei Dreadnought formèron lo còr dei flòtas pus importantas[7]. Ansin, foguèron a la basa de la corsa ais armaments navaus entre Londres e Berlin avans la Premiera Guèrra Mondiala.
Aquela rivalitat entraïnèt una aumentacion de talha dei cuirassats e, au començament deis ans 1910, apareguèt lo concèpte de super-dreadnought iniciat per la classa Orion. Aquelei naviris èra armats de canons d'au mens 340 mm, capables d'atacar d'adversaris situats a 18 000 m. Aquò demandèt de blindar mai lei pònts car lei trajectòrias deis obús menaçavan fòrça lei partidas superioras. Pasmens, l'aumentacion de massa èra tròp importanta e lei super-dreadnought foguèron donc totjorn vulnerables a aquelei tirs. De mai, la proteccion antisosmarina èra estada negligida car la menaça representada per lei sosmarins èra febla avans 1914[8].
La Premiera Guèrra Mondiala modificar
Leis esquadras de dreadnought participèron pauc ai combats de la Premiera Guèrra Mondiala en defòra d'escaramochas. D'efiech, lei marinas militaras deis Empèris Centraus èran pauc desirosas de riscar sei naviris dins d'operacions riscadas en causa de la superioritat navala de l'Entenduda. L'unica excepcion foguèt la batalha de Jutlàndia qu'opausèt 28 dreadnought britanics a 16 dreadnought alemands. Se quauquei naviris foguèron grèvament damatjats, capitèron de quitar lo prat batalhier e lo combat s'acabèt per un resultat indecís, mai la flòta de combat alemanda demorèt dins sei pòrts fins a la fin dau conflicte[9]. Leis autreis operacions mostrèron la vulnerabilitat dei dreadnought ai minas marinas e ai torpilhas. La destruccion dau SMS Szent István per un torpilhaire italian lo 10 de junh de 1918 illustrèt aquelei crenhenças. Ansin, lei cuirassats foguèron pauc implicats dins la batalha de l'Atlantic, çò que permetèt de descubrir l'interès dau destroièr per la proteccion dei convòis.
La disparicion dei dreadnought modificar
Après 1918, totei lei país europèus èran roïnats. En revènge, Japon e leis Estats Units avián de capacitats industrialas fòrtas. Aquelei dos país foguèron donc leis actors principaus dau darrier periòde dau concèpte de dreadnought. D'efiech, opausat dins l'Ocean Pacific, ordonèron la construccion de plusors cuirassats novèus e comencèron una corsa ais armaments novèla. Assaiant de mantenir son reng, lo Reiaume Unit construguèt de crosaires de batalha, es a dire dei crosaires dotats d'una artilhariá de cuirassat, mai d'un blindatge pus feble. Aquela idèa mostrèt sei limits durant la Segonda Guèrra Mondiala car èra pas adaptada ais obús dei cuirassats ni ai bombas deis avions.
Dins aquò, après l'amplor dei combats de la Premiera Guèrra Mondiala, lei país èran lèsts a limitar seis armaments. Per lei flòtas de guèrra, aquò foguèt realizat per lo Tractat navau de Washington que limitèt la talha dei flòtas, dei naviris e dei canons. Plusors dreadnought foguèron donc destruchs e lei cuirassats seguents adoptèron de formas e d'idèas novèlas. D'autreis unitats foguèron transformadas e modernizadas e lo dreadnought venguèt ansin obsolèt durant l'entre doas guèrras.
Annèxas modificar
Liames intèrnes modificar
Bibliografia modificar
- (en) D. K. Brown, Warrior to Dreadnought : Warship Development 1860–1905, Book Sales, 2003.
- (en) Charles Fairbanks, « The Origins of the Dreadnought Revolution », International History Review, vol. 13, 1991, pp. 246–272.
- (en) Norman Friedman, Battleship : Design and Development 1905–1945, Greenwich, Conway Maritime Press, 1978.
Nòtas e referéncias modificar
- ↑ (en) Norman Friedman, US Battleships, an Illustrated Design History, Naval Institute Press, 1985, p. 85.
- ↑ (en) H. Jentschura, D. Jung e P. Mickel, Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869–1945, Londres, Arms & Armor Press, 1977, pp. 22-23.
- ↑ (en) Robert Gardiner, The Eclipse of the Big Gun : The Warship 1906-45, Londres, Conways, 1992, p. 15.
- ↑ (en) Lawrence Sondhaus, Naval Warfare 1815–1914, Londres, Routledge, 2001, pp. 170-171.
- ↑ (en) Norman Friedman, US Battleships, an Illustrated Design History, Naval Institute Press, 1985, p. 53.
- ↑ (en) Robert Gardiner e Andrew Lambert, Steam, Steel and Shellfire : The steam warship 1815–1905 - Conway's History of the Ship, Edison, Book Sales, 2001, pp. 125-126.
- ↑ (en) John Keegan, The First World War, Londres, Pimlico, 1999, p. 251.
- ↑ (en) Siegfried Breyer, Battleships and Battlecruisers of the World, 1905–1970, Londres, Macdonald and Jane's, 1973, pp. 73-75.
- ↑ (en) Bernard Ireland e Eric Grove, Jane's War At Sea 1897–1997, Londres, Harper Collins Publishers, 1997, pp. 88-95.