Canens e Arriaub

comuna gascona de las Lanas
(Redirigit dempuèi Canens Arriu Aub)

Vilatge d'Occitània

Canens Arriu Aub[1] o meilèu Canens e Arriaub[2] segon las règlas[3] (Canenx-et-Réaut en francés) qu'ei ua comuna gascona situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Canens e Arriaub
Canenx-et-Réaut
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa de Sent Sarnin de Canens.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 00′ 28″ N, 0° 26′ 29″ O
Superfícia 28,07 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
108 m
76 m
38 m
Geografia politica
País  Gasconha
Parçan Lana Gran
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
40
Lanas Escut de Lanas
Arrondiment
402
Lo Mont
Canton
4009
Hauta Lana Armanhac (Labrit avant 2015)
Intercom
244000758
CC de Còr Hauta Lana (2017 ---->)
Cònsol Jean-Michel Guillaume
(2014-2020)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
162 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

164 ab.
Densitat 5,95 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 40090
Còde INSEE 40064

Geografia

modificar
 
Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri

modificar
Comunas confrontantas de Canens e Arriaub
Brocars Malhèras
Cèra   Lucbardés e Bargas
Uishac e Parentís per un qüadripunt Sent Avit

Toponimia

modificar

Las fòrmas ancianas que son ecclesia Sancti Saturnini de Canet, en 1266, par. de Canenx, en 1274, de Canenx, cap a 1320, capellanus de Canen, cap a 1375, Canenx, mapa deu sègle XVII, Canens, mapa de 1714, Canenx, mapa de 1733. La prononciacion qu'ei [ka'nens] [4].

Com Canens (Hauta Garona), Canens que vieneré deu nom germanic d'òme Cano, dab lo sufixe germanic -ing [5]. Bénédicte Boyrie-Fénié qu'admet l'idèa deus principaus toponimistas, un nom germanic Cano e lo sufixe tanben germanic -ingos, mès que hè remarcar la conservacion de -n- intervocalica necessita un etime dab -nn- [4]; l'amudiment de -n-, pr'aquò, qu'ei pas sistematic dens los noms gotics de personas o alavetz lo manlèu deu nom de persona qu'e's fixè après l'epòca de validitat de l'amudiment d'aquera -n- intervocalica (haut o baish, après lo sègle V o VI)[6].

Las fòrmas ancianas que son ecclesia Sancti Medardi d'Arriault, cap a 1320, d'Arrialbo, de Rialbo, en latin, en 1336 e 1340, capellanus Sancti Michaelis d'Arrialbo, en latin, cap a 1375, Arriaup, mapas de 1714 e 1733. La prononciacion qu'ei [a'rrjawp]. Lo sens qu'ei en latin rivu albu, « riu de las aigas claras », motivat per un afluent de Dosa. Com i avè un espitau mençonat en 1147 e qui depenè deu priorat de Boga, Bénédicte Boyrie-Fénié que's pensa lo nom data de la fin de l'epòca romanica [4]. Hòra de a prostetic, lo nom qu'ei identic a Riaub (grafiat Rialb en catalan per vocalizacionofobia sistematica), mès la motivacion qu'ei diferenta : lo nom deu riu que s'explica per la sedimentació calcària [7],[8],[9]. Reaup qu'ei benlhèu tanben un nom de medisha origina.

La fòrma grafica deu nom de la comuna

modificar

Bénédicte Boyrie-Fénié qu'escriu Canens Arriu Aub, nom qui compòrta tres anomalias :

  • la separacion énter lo nom Arriu e l'adjectiu Aub;
  • l'abséncia de e énter los dus noms, qui son los de vilatges e ancianas parròpias diferents, çò qu'ei d'autant mei paradoxau qu'aqueth e(t) ei dens lo nom oficiau; cèrtas, que dona la prononciacion [ka'nens a'rrjawp], mès arren pròva pas que lo nom de l'ensemble ei pas ua reconstruccion a partir deus dus elements;
  • dens lo segond toponime, lo restabliment de u etimologic d'Arriu, absent pr'aquò de totas las atestacions despuish lo sègle XIV; per un parlar foneticament conservator, qui tant vau díser « ac pronóncia tot », lo sol descodatge possible que seré [a'rriw 'awp], donc ua prononciacion erronèa; aquera manca de clartat fonologica qu'ei insuportabla.

En l'abséncia d'informacion navèra, la grafia regulara qu'ei Canens e Arriaub.

Istòria

modificar
  • Canens e Arriaub que formèn ua sola comuna enter 1790 e 1794 [10].

Administracion

modificar
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2008 2020 Jean-Michel Guillaume divèrs esquèrra retirat
març de 2001 2008 Jean-Paul Walbott   Agent France Télécom
març de 1989 2001 Jean-Michel Labarthe   agent PTT
  1989      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Avant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna qu'èra deu canton de Labrit; qu'ei adara deu canton de Hauta Lana Armanhac (burèu centralizator Labrit).

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 167, totala:
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
390 381 311 455 482 489 486 461 471

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
509 458 506 505 524 527 524 517 522

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
501 519 504 380 381 359 323 258 269

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
248
182
136
112
153
135
160
162
166
170
2009 2010
171
175
175
179
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments

modificar
 
La glèisa de Sent Miquèu d'Arriaub.

Personalitats ligadas dab la comuna

modificar

Véder tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. Top'Òc Diccionari toponimic occitan del Congrès permanent de la lenga occitana.
  2. Toponimia Occitana (Institut d'Estudis Occitans) : IEO_BdTopoc :Â http://bdtopoc.org
  3. Règlas d'Escritura de la mencion : https://fr.calameo.com/books/005115906552c74111cd2
  4. 4,0 4,1 et 4,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 65-66
  5. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 141
  6. Jean-Pierre Chambon, Yan Greub, Notes sur l'Âge du (Proto)Gascon, in Revue de Linguistique Romane, n° 263-264, julhet-decembre 2002, p. 477 e 487-488
  7. Antoni Bach i Riu, Manel Gabriel i Forn, La Baronia de Rialb: un esbós històric, ed. Diputació de Lleida, 1995, col·lecció=Viles i Ciutats; 24 isbn=84-87029-70-1
  8. Nomenclàtor oficial de la toponímia major de Catalunya; sobre la Baronia de Rialb PDF
  9. Josep Moran, Mar Battle, Joan Anton Rabella, Topònims Catalans: etimologia i pronúncia, ed. Publicacions de l'Abadia de Montserrat, Barcelona, octobre 2002, p. 36 e 96 isbn=84-8415-431-9
  10. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=6793