Wikipèdia

Valadas Occitanas

(Redirigit dempuèi Valadas)

Cal melhorar l'escritura d'aquel article.
L’ortografia, la gramatica, lo vocabulari, la sintaxi o autres aspèctes lingüistics incorrèctes son de verificar. O podètz corregir o crear la discussion.

Las Valadas Occitanas son la partia d'Occitània situadas en Itàlia.[1][2] Al es un territòri montanhós alpenc amb de valadas que an esquasi totas la direccion Èst-Oèst e calan vèrs la plana piemontesa. Sa populacion es estimaa a 183 702 estatjants (2022, ISTAT).[cal referéncia]

Infotaula d'entitat administrativaValadas Occitanas
lang=oc
Modifica el valor a Wikidata
Administracion
PaísItàlia
RegionPiemont Modifica el valor a Wikidata
CapitalaCap
Geografia
Modifica el valor a Wikidata
Carte
Coordenadas44° 31′ 29″ N, 7° 06′ 56″ E
modificar Consultatz la documentacion del modèl

Las vilas principalas son Lo Borg Sant Dalmatz, Buscha, Barge, Bueves e Draonier. L'enclava lingüistica occitana de La Gàrdia (Calàbria, Itàlia) fai pas partia de las Valadas Occitanas.

Bandieras

modificar

Existís pas una bandiera officiala de las Valadas Occitanas. Maugrat aquò, la Bandiera d'Occitània es en usatge actual.

  •  
    Bandiera d'Occitània sense l'estela.
  •  
    Bandiera d'Occitània ambe l'estela.

Ciutat Metropolitana de Turin

modificar
 
Mapa de las Valadas occitanas
A. Comunas declaraas de lenga occitana segond la lei 482/99[3]
B. Comunas declaraas parcialament de lenga occitana segond la lei 482/99
C. Comunas de las valadas pas declaraas de lenga occitana segond la lei 482/99
D. Comunas declaraas de lenga arpitana segond la lei 482/99[4]
E. Comunas declaraas de lenga francesa segond la lei 482/99[5]
Autres limits
F. Comunas italianas del Marquesat de Doçaiga e autras dependéncias dau Comtat de Niça[6]
G. Limit approximatiu de las valadas occitanas[7]
H. Limit de la lenga occitana segond l’IRES de Piemont, ont se destria d’aicèsta[8]
I. Limit de la lenga occitana segond l’Institut d'estudis occitans, ont se destria d’aicèsta[9]
J. Limit nòrd de l’airal linguistic brigasc-roiasc
K. Limit approximatiu de la lenga occitana
L. Limit approximatiu de la lenga occitana anciana[10]
M. Limit dau Comtat de Niça
N. Limit de l'ancian departement daus Aups Maritims (1793-1814)
O. Limit de l'anciana província de Niça (1859-1860)
P. Limit oriental de la non-diftongason [11]
Q. Limit oriental de /bew/ vs /biw/ [11]

Província de Turin abans lo 1èr de genièr de 2015.

  • Populacion: 56 410 estatjants.

Las comunas occitanas de la ciutat metropolitana de Turin son [entre parentèsis cairadas, nom italian]:
L'Abaia‎ [Abbadia Alpina] (comuna de Pineròl), Angruenha [Angrogna], Bardonescha [Bardonecchia], Bibiana [Bibiana], Bricairàs [Bricherasio], Buebi [Bobbio Pellice], Campilhon e Fenil [Campiglione Fenile], Cesana [Cesana Torinese], Chantaloba [Cantalupa], Chaumont [Chiomonte], Las Clavieras [Claviere], L'Envèrs de Pinascha [Inverso Pinasca], Exilhas [Exilles], Finistrèlas [Fenestrelle], Frussasc [Frossasco], Lo Grand Sause [Sause d'Oulx],Lusèrna e Sant Joan [Luserna San Giovanni], Luserneta [Lusernetta], Massèl [Massello],Ors (Ols, classicizant) [Oulx],Peirosa [Perosa Argentina],Perier [Perrero],Pinascha [Pinasca],Pomaret [Pomaretto],Las Pòrtas [Porte],Praal [Prali],Praamòl [Pramollo],Prajalats [Pragelato],Prarustin [Prarostino],Rolei [Roletto],Roraa [Rorà],Roure [Roure], Salbertrand [Salbertrand],Salsa (comuna) [Salza di Pinerolo],Sant German de Cluson [San Germano Chisone],Sant Pèire [San Pietro Val Lemina],Sant Second [San Secondo di Pinerolo], Sestrieras [Sestriere],Taluc (comuna de Pineròl) [Talucco] (comuna de Pineròl),La Torre de Pèlis [Torre Pellice],Usseaus [Usseaux],Lhi Vialars [Villar Perosa],Lo Vilar de Pèlis [Villar Pellice]

Val d'Ors o Auta Val Doira (Val di Susa)

Val Cluson (Val Chisone)

Val Germanasca o Val Sant Martin (Val Germanasca)

Pè de Montanha

Val Pèlis (Val Pellice)

Província de Coni

modificar

Populacion: 127 094 estatjants.

Las comunas occitanas de la província de Coni son [entre parentèsis cairadas, nom italian]:
Acelh [Acceglio],Aison [Aisone],L'Argentiera [Argentiera],L'Arma [Macra],Banhòl [Bagnolo Piemonte],Barge [Barge],Bernès [Bernezzo], Blins (/Belins) [Bellino],Lo Borg Sant Dalmatz [Borgo San Dalmazzo],Brondèl [Brondello],Brossasc [Brossasco],Bueves [Boves],Buscha [Busca],Caralh [Caraglio],Cartinhan [Cartignano],Castelar [Castellar],Cèlas [Celle di Macra],Cervasca [Cervasca],Chanuelhas [Canosio],Chastèldalfin [Casteldelfino],Chastèlmanh [Castelmagno],La Clusa [Chiusa di Pesio],Criçòl [Crissolo],Demont [Demonte],Draonier [Dronero],Elva [Elva],Entraigas [Entracque],Envie [Envie],Estròp [Stroppo],Frabosa Sobrana [Frabosa Soprana],Frabosa Sotana [Frabosa Sottana],Fraisse [Frassino],Gaiòla [Gaiola],Gambasca [Gambasca],Isascha [Isasca],Limon [Limone Piemonte],La Màrmol [Marmora],Martinhana [Martiniana Po],Lo Mèl [Melle],Moiòla [Moiola],Montomal [Montemale di Cuneo],Montrós [Monterosso Grana],Oncin [Oncino],Ostana [Ostana],Paisana [Paesana],Panh [Pagno],Peasc [Piasco],Pèirapuerc [Pietraporzio],Pont e la Chanal [Pontechianale],Poranh [Peveragno],Pradievi [Pradleves],Prats [Prazzo],Revèl [Revello],Rifred [Rifreddo],Ritana [Rittana],Roascha [Roaschia],Robilant [Robilante],La Ròca [Roccasparvera],Ròcafòrt [Roccaforte Mondovì],Rocavion [Roccavione],La Ròcha [Roccabruna],Rossana [Rossana],Sambuc [Sambuco],Sant Damian [San Damiano Macra],Sant Frònt [Sanfront],Sant Pèire [Sampeyre],Valàuria [Valloriate],Valgrana [Valgrana],Valmala [Valmala],Vaudier [Valdieri],Venascha (/Venaissa) [Venasca],Lo Vernant [Vernante],Vilanòva [Villanova Mondovì],Lo Vilar [Villar San Costanzo],Vinai [Vinadio],Vinhòl [Vignolo],
La Viosèna [Viozene] (comuna d'Ormea; oficialament dins la Província de Coni mas connectada mai que mai amb la Província d'Impèria)

Val Infernotto (Valle Infernotto e pianura padana)

Val Pò (Val Po)

Val Varacha (Val Varaita)

Val Maira (Val Maira)

Val Grana (Val Grana)

Val d'Estura (Valle Stura)

Val Ges (Val Gesso)

Val Vermenanha (Val Vermenagna)

Valadas dau Quiè (Val Tàner (Val Tanaro))

Val Pes (Val Pesio)

Províncias d'Impèria e de Coni

modificar

Zòna dal parlar roiasc, liada a l'Auta Val de Ròia que travèrsa la frontiera francoitaliana:

Tèrra Brigasca.

Val de Ròia (Val Roia)

País de Niça istoric, marquesat de Doçaiga e Pinha:

Bibliografia

modificar

Nòtas

modificar

Lo numèro 1 indica qu'an declarat la lora pertinença a la minoritat lingüistica occitana, e lo 2 a la minoritat lingüistica francesa, en virtut de la Lèi 482/99 de minoritats lingüisticas istoricas.

Referéncias

modificar
  1. ↑  Encyclopedia of the World's Minorities. Taylor & Francis, 2013, p. 398. ISBN 9781135193881. 
  2. ↑ Delouis, Olivier-Marie. Petit Magistère de Cuisine Occitane : 145 préparations, miscellanées et interventions gourmandes, 2022, p. 398. ISBN 9782492979057. 
  3. ↑ (it)"La minoranza linguistica occitana", site de la Region du Piémont.
  4. ↑ (it)"La minoranza linguistica francoprovenzale", site de la Region de Piemont.
  5. ↑ (it)"La minoranza linguistica francese", site de la Region de Piemont.
  6. ↑ Girolamo Rossi. Storia del marchesato di Dolceacqua e dei comuni di Pigna e Castelfranco. Oneglia: Tipografia di Giovanni Grilini. 1862. Legir en linha.
  7. ↑ Segond l’Atlante delle Minoranze Linguistiche del Piemonte e della Provincia di Imperia.
  8. ↑ Enrico Allasino, Consuelo Ferrier, Sergio Scamuzzi, Tullio Telmon. Le lingue del Piemonte.
  9. ↑ (oc)Institut d'estudis occitans. "Comunas occitanas d'Itàlia", site Luòcs.
  10. ↑ Ernst Hirsch. Provenzalische Mundarttexte aus Piemont. Tübingen: Niemeyer Max Verlag GmbH, 1978.
  11. ↑ 11,0 et 11,1 (it) Franco Bronzat. "Lingua “valdese” e occitano alpino: parentele morfo-fonetiche e lessicali". Bolletino della Società di Studi Valdesi. N°197. Dicembre 2005. pp 69-112.

Articles connèxes

modificar

Ligams extèrnes

modificar
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Valadas_Occitanas&oldid=2440952 »