Tell Abu Hureyra
Tell Abu Hureyra qu'ei un sit arqueologic situat au nòrd-èst de la Siria actuau (au nòrd-oèst de l'anciana Mesopotamia), dens la vath d'Eufrates, qui estó aucupat au Mesolitic e au Neolitic. L'arqueològ britanic Andrew Michael Tangye Moore que hasó cavaments dens aqueth sit en 1972 e 1973 abans d'estar negat devath las aigas deu lac «al-Assad» format per la construccion de la paishèra de Tabqa, inaugurada en 1976. Lo sit que muisha las originas de la domesticacion deus animaus e de las plantas atau com lo procèssus de neolitizacion deu Pròche Orient (qu'ei a díser, lo passatge d'ua societat de caçadors-cuelhedors a ua societat d'agricultors-neuridors).
A l'Epipaleolitic (Mesolitic/ Natofian) (enter los millenis X e IX abC), la partida nòrd deu sit (Tell Abu Hureyra 1) n'ei pas sonque aucupada per un simple vilatge de 200 a 300 abitants. Los ustilhs trobats que son tipics de l'Orient Mejan ad aquera epòca. La preséncia d'importants vestigis vegetaus (leguminosas, cerealas) e animaus (gasèlas, motons, crabas, muscles d'aiga doça, peishes) qu'implica ua populacion ja sedentarizada qui, en mei de la caça, practicava ua forma rudimentària d'agricultura. Aqueth purmèr sit qu'estó abandonat de cap a 8500 abC, dilhèu pr'amor de l'episòdi d'en·hredament climatic coneishut com Dryas recent.
De cap a 7500 abC, lo lòc qu'estó tornat aucupat (Tell Abu Hureyra 2) per ua populacion hèra mei nombrosa (de 2 000 a 3 000 estatjants) e que vadó l'establiment mei gran deu Neolitic ancian dens la region. Lo sit qu'èra en contact dab l'ensemble deu Pròche Orient (Anatolia, mar Arroja, còsta mediterranèa), e la soa economia qu'èra basada sus l'agricultura (dilhèu adaigada) e l'eslhevatge. La recèrca arqueologica que i trobè objèctes de silex, d'obsidiana, d'argèla, d'òs atau com peiras semipreciosas. Aqueth dusau sit qu'estó abandonat de cap a 5900 abC per causas climaticas (rescauhament de la temperatura, baisha de las precipitacions) e demograficas (usatge abusiu de las ressorças naturaus).
