Taure
Taure es lo nom vernacular donat al mascle de l'espècia Bos taurus, un mamifèr domestic romiaire, mai sovent portaire de banas, apartenent a la familha dels Bovids. Sa femèla es la vaca. Es utilizat subretot per la reproduccion dins l'elevatge lachièr, sempre mai per inseminacion artificiala, per la produccion de carn bovina e per d’espòrts coma las corregudas de taures o lo rodèo. Es un animal fòrça present dins la cultura, coma dins l'art de la tauromaquia.
Etimologia e nomenclatura
modificarLo substantifu masculin ven del latin taurus[1],[2] manlevat del grèc ταῦρος designant tanben una nau liciana avent un taure coma proa)[1].
Lo mascle castrat es lo buòu, lo jove mascle es un taurèl . Sa femèla es la vaca e lor pichon es lo (la) vedèl(a).
Fisiologia, comportament e ecologia
modificarLas caracteristicas generalas dels taures son las mèsmas qu’aquestas de las vacas e dels zebús, totes de la mèsma espècia : Bos taurus.
Elevatge
modificarLos taurèls, non castrats, son elevats de biais intensiu per produire rapidament de carn bovina e son tuats vèrs 15 a 18 meses.
Los taures reproductors son seleccionats segon los besonhs de l'elevatge bovin e los critèris demandats per la raça especializada ; la reproduccion se realiza sempre per inseminacion artificiala de las vacas.
Los taures de combat son seleccionats per lor combativitat. Se caracterizan per d’instintes atavics de defensa, dins sos atributs fisics tan de banas grandas dirigidas en avant e un aparelh locomotor poderós.
Lo taure dins la cultura
modificarIstòria
modificarGastronomia
modificar
La carn de taure pòt èsser consomida. De mendre tendror e mai muscada que la carn de buòu, la carn de taure es tanben de color mai sorna.
La vianda de taure es presenta dins la gastronomia provençala, per exemple dins la gardiana, una variante de la dòba preparada amb de carn de taure.
Espòrt
modificarLo taure es un dels animals utilizats per exemple dins las corsa camarguencas o lo rodèo. De raças son elevadas sonque per aqueste usatge coma lo taure de lidia.
Simbolica
modificar- Lo taure es pas necessàriament agressiu, mas a causa de sa fòrça e de son pes, demora sempre dangierós. Aquò ne fa un simbòl de poténcia e de fòrça dempuèi l'antiquitat.
- Fa referéncia al mercat borsièr en creis. Es opausat tradicionalament a l'ors en referéncia a lor mòde d'ataca respectiu; lo taure atacant de bas en naut fàcia a l'ors assalhant de pé que, al contrari ataca, de naut cap en bas.
- Per analogia, un dels 12 signes astrologic es lo taure e una constellacion del zodiac tanben nomenat Taure.
- En Egipte antica, èra un dels dotze animals sagrats associat a las dotze oras del jorn e de la nuèch.
Nòtas e referéncias
modificar- ↑ 1,0 et 1,1 (fr) Definicions lexicograficas e etimologicas de taureau (sens A, 1, ZOOL.) del CNRTL. [consulté le 30 septembre 2017].
- ↑ Entrée . (sens 1) des Dictionnaires de français [en ligne], sur le site des éditions Larousse [consulté le 30 septembre 2017].
Vejatz tanben
modificarBibliografia
modificar- J. R. Conrad, Le culte du taureau. De la préhistoire aux corridas espagnoles (coll. « Bibliothèque historique »), Payot, 2end., 1978, 228 p.