Vedèl
Vedèl es lo nom vernacular que designa lo bovid juvenil vivent o, après tuariá e transformacion pel productor o maselièr artesan o en usina, la vianda que'n sortís. La feme es la vedèla.
Par extension, « vedèl » designa a vegada los joves de grands mamifèrs erbivòrs que portada a pas de nom especific
Zoologia
modificarLa gestacion dura 282 a 295 jorns (es a dire nòu meses e 10 a 20 jorns), segon la raça. A la naissença, lo vedèl pèsa gaireben 45 kg.
Nutricion
modificarLo tub digestiu del recent nascut es axenic, atal lo jove vedèl ingerís la matèria fecala a l'entorn (lièch e èrbas solhadas) e la flora microbiana de la saliva mairala (lecada del vedèl dins la fasa de placentofagia). L'inoculacion de microbiòta intestinal exogèn permet atal la colonizacion dans son sistèma digestiu de las bacterias simbioticas indispensablas a la digestion[1].
Utilizacions
modificarAlimentacion
modificar
La vianda del vedèl es blanca a rosada segon lo biais d'abaliment[2]. Es fòrça presada en cosina per sa finesa.
Tipes de vianda
modificar
En Euròpa, las viandas de vedèl son definidas per l'edat de l'animal al moment del tuar. Sols los animals de 8 meses al mai pòdon se nomenar vrdèl per lor vianda[3].
Seguretat alimentària
modificarLa vianda de vedèl foguèt tocada dins los ans 1980 per d'escandals alimentaris coma lo vedèl amb ormònas.
Cuèr
modificarLo cuèr del vedèl (subretot aquel dels vedèls mòrt a la naissença) èra utilizat per la fabricacion de fulhets mai fin que lo pargamin (velin) e encara utilizat per la d'obratges de luxe.
Simbolica
modificarSimbòl
modificar.jpg)
Dins las societats tradicionalas, lo vedèl es simbòl d'opuléncia (cf. lo Vedèl d'aur e lo Vedèl gras). La vianda de vedèl es encara considerada coma rafinada e luxuosa. E, lo cuèr de vedèl es signe de rafinament e de riquesa.
Indoïsme
modificarDans lo Rig Veda (1.113), tèxte sagrat de l'indoïsme, lo vedèl es vist coma lo Solelh nascut de la vaca Auròra[4].
Nòtas e referéncias
modificar- ↑ {{{títol}}}.
- ↑ Pourquoi la viande de veau est-elle blanche, et la viande de bœuf rouge ?, réponse par Jean-François Hocquette dans La Recherche. Consulté le 29 octobre 2015.
- ↑ règlement (CE) n° 700/2007 du Conseil du 11 juin 2007 relatif à la commercialisation de la viande de bovins âgés de douze mois au plus
- ↑ Le Veda, textes traduits par Jean Varenne, éditions Les Deux Océans, page 156 et 100, ISBN 978-2-86681-010-8