Tao

Lo Tao o Dao (en chinés 道, pinyin Dào) es una nocion filosofica e religiosa fondamentala dins la pensada chinesa e extremorientala en general (en Corèa e Japon se pronóncia Don). La traduccion del quite caractèr vòl dire "camin" o "rota", mas tanben "doctrina" o "principi", e s'utiliza per indicar filosoficament la natura fondamentala o vertadièra del mond, e dins aquel cas s'escriu amb majuscula. Es un dels concèptes que podèm trobar dins las divèrsas escòlas de pensada chinesa, coma lo confucianisme, lo moïsme, lo taoïsme o lo neoconfucianisme.

Dao

Caracteristicas

Lo Tao, segon Laozi, es quicòm que pòt pas èsser comprés per cap de forma de pensada umana. Atal quicòm per que existís pas cap de nom, per causa que los noms derivan de las experiéncias e limitan doncas las significacions. Fin finala e per besonh d'èsser descrich o exprimit, foguèt nomenat "tao", que significa "camin" (drech o vertuós) que mena a la tèrma.

Quand Laozi parlar del Tao ensag de s'alunhar de tot çò que poiriá donar una idèa de quicòm concrèt. Preferís lo descriure dins d'un plan diferent de tot çò qu'aperten dins lo mond tangible. Ditz: "Existissiá abans del Cèl e de la Tèrra". Es la matritz de la creacion e font de totes los èssers. Lo Tao tanpauc pas es temporal o limitat; es impossible lo definir, lo gardar o l'escotar; lo Tao es lo Non-Èsser.

Zhuangzi Considèra lo Tao coma çò d'inabastable, impossible de definir amb de mots, mas a que podèm accedir cada còp qu'o cercam pas de forma dirècta mas sens agir, se daissant portar pel Tao sens impausar la volontat personala. Lo Tao constant, indefinible, es l'U, que amb de la seuna transformacion crèa "las dètz mila causas" (es a dire, totas las causas manifestadas). A caduna d'elas correspond un tao definit, exprimit per çò qu'es amb lo -shi- e per çò qu'es pas pas amb lo -fei-, mas lo lengatge, per Zhuangzi, es insufisent e relatiu per comprene e explicar lo Tao.

L'aiga es un element associat al Tao per las siás caracteristicas d'adaptacion a las circonstàncias, que passa los autres elements sens lutar, del meteis biais l'òme pòt conéisser lo Tao, sens agir, en daissant que lo corrent lo pòrte e en impausant pas la seuna volontat.

"Lo Tao desbòrda coma un riu, pòt s'estendre cap a drecha e a esquèrra, realiza la teuna òbra mas sens nomenar ni possedir [...]" Daodejing. Lo libre del dao e del de, LXXVIII (XXXIV)

"[...] Qui cerca pas trobarà lo mistèri del tao. Qual cerca trobarà l'aparència de las causas [...]" Daodejing. Lo libre del dao e del de.

Sens

Tao Significa literalament "camin ", mas pòt tanben èsser interpretat coma "canal, via, doctrina o linha". Ala-Tsitas Chan afirmèt que lo tao representa un sistèma moral del confucionisme, mas que comencèt e foguèt desvolopat pels taoïstas en acòrdi amb çò qu'es natural, eternal, espontanèu, l'indescriptible discors de las causas. Hansen es pas d'acòrdi amb lo fach qu'an de sens e d'atributs diferenciats.

Cane afirma que lo tao pòt èsser mai o mens lo "flux de l'univèrs" o la fòrça qu'existís darrièr de l'òrdre de natura, fasent la compason amb çò qu'exercís una influéncia e manten l'univèrs en equilibri e amb un òrdre determinat. Martinson ditz que lo tao s'assòcia amb la natura, doncas que preval a la cresença que la natura mòstra lo tao. Lo flux del qi, de l'energia essenciala de l'accion e l'existéncia, es sovent comparat a l'òrdre universal del tao. Lo tao es ligat a l'actitud de negacion; segon Keller, paréis a la teologia negativa occidentala. Se considèra sovent lo tao tant coma la font de l'existéncia que coma de la non-existéncia. Lafargue afirma que lo tao rarament es un objècte de culte; deu èsser tractat mai coma los concèptes indós d'atman e dharma.