Reiaume de Kush

Lo Reiaume de Kush es lo nom d'un estat african antic situat au sud d'Egipte sus lo territòri actuau de Sodan. Fòrça influenciat per la civilizacion egipciana, foguèt un fogau culturau major de l'Antiquitat ambé de vilas coma Kerma, Napata ò Meroe.

Extension dau Reiaume de Kush entre lei sègles VII e I av. JC.

Establit a l'entorn de la vila de Kerma, ciutat fortificada que permetiá de contraròtlar lo comèrci dins la Vau Mejana de Nil, vèrs lo sègle XXV av. JC, foguèt conquistat e annexat per leis Egipcians vèrs 1480 av. JC. Lei venceires i establiguèron un vice-rèi qu'estendèt son autoritat fins a la 4^a cataracta. I difusèron la cultura egipciana qu'aguèt una influéncia majora sus la cultura locala pendent un millenari. Pasmens, lei vice-rèis se mestissèron a cha pauc ambé l'aristocracia locala e restaurèron l'independéncia dau país dins lo corrent dau sègle XI av. JC ambé Napata coma capitala. Conquistèron tot lo territ­òri fins a la 1^a cataracta vèrs 900 av. JC avans de conquerir Egipte eu meme vèrs 750 av. JC. Dirigiguèron la region durant un sègle (XXV^a dinastia) avans d'èsser obligats de se retirar vèrs Napata. Pasmens, gardèron lo títol de faraon.

Au sègle VI av. JC, la capitala foguèt transferida a Meroe que venguèt un centre economic, politic e culturau fòrça important. A la fin dau sègle IV av. JC, la conquista d'Egipte per Alexandre lo Grand (332 av. JC) entraïnèt lo declin de l'influéncia egipciana e lo desvolopament d'una cultura pròpria encara mau coneguda. En particular, au sègle II av. JC, adoptèt la sieuna fòrma d'escritura (escritura meroitica) qu'es totjorn pas deschifrada a l'ora d'ara. Gràcias a la prosperitat de son agricultura e dau comèrci en direccion de l'Empèri Roman, Meroe demorèt poderosa fins au sègle I ap. JC.

Lei rasons d'aqueu declin son largament desconegudas (declin de la produccion agricòla, rivalitat comerciala amb Aksum... etc.) e lei circonstàncias precisas de la disparicion dau reiaume son tanben mau conegudas. D'estèlas senhalan una victòria importanta deis Etiopians d'Aksum en 350 còntra lei Nubians e, a partir d'aqueu periòde, la Vau Mejana de Nil foguèt ocupada per tres reiaumes independents. Dins aquò, l'afondrament dau poder de Meroe es benlèu pas consecutiu a aquela batalha e es possible que lei tres estats presents en 350 se sigan aperavans entre lo sègle I e lo sègle IV ap. JC.

Vestigis arqueologics

• 
  Vestigis de la ciutat de Kerma.
• 
  Estatuetas dei faraons de la XXV^a dinastia.
• 
  Temple de Dabod inspirat per l'arquitectura egipciana.
• 
  Piramidas de Nuri bastidas dins la region de Napata.
• 
  Vestigis d'un temple kushita de la region de Napata inspirat per l'arquitectura egipciana.
• 
  Piramidas de Meroe.
• 
  Piramidas de Meroe.
• 
  Gravadura sus una muralha de la vila de Meroe.
• 
  Bronze de l'emperaire roman August descubèrt a Meroe.
• 
  Joièu kushita ambé d'ieroglifs egipcians.
• 
  Escritura meroitica sus una estèla.

Liames intèrnes

• Kerma.
• Napata.
• Meroe.