Província del Sud-Tiròl

Província de Bolzano
Suedtirol CoA.svg Flag of South Tyrol.svg
Blason de la Província del Sud-Tiròl Bandièra de la Província del Sud-Tiròl
capitala
populacion (an)
Bolzano
107 201 abitants (2020)
Bolzano in Italy (2018).svg
Superfícia 7400 km²
Populacion 532 250 (2020)
Densitat 71,94 ab./km²
Comunas 116

Lo Sud-Tiròl o lo Naut Adige o la província de Bolzano (en alemand Autonome Provinz Bozen-Südtirol, en ladin Provinzia Autonòma de Bulsan-Südtirol, en italian Provincia autonoma di Bolzano-Alto Adige) es una província autonòma inclusa dins la region autonòma de Trentin-Aut Adige dins lo nòrd-èst d'Itàlia a la frontièra amb Àustria e Soïssa. Dempuèi 2001, los dos noms, Alto Adige (italian) e Südtirol (alemand) figuran dins la Constitucion italiana. Son capluòc es Bolzano/Bozen. L'autonomia d'aquela província deis Aups ven del fait que la majoritat dels abitants son de lenga alemanda, parlan generalament un dialècte alemand del grop bavarés, que li dison Südtirolerisch (tirolian meridional). Un bon quart de la populacion es italofòna mentre qu'una pichona minoritat emplega lo ladin come lenga mairala.

GeografiaModificar

La província de Bolzano confronta al nòrd e a l'èst Austria (Tiròl e Salzborg), a l'oèst Soïssa (canton dels Grisons), a sud-èst Venèt (província de Belluno), al sud la província de Trent (Trentin) e al sud-oèst (prèp del còl de Stelvio) Lombardia (província de Sondrio). La província comprend d'inombrablas vals, còls, ribièras e lacs qu'enròdan tot lo territòri de Sud-Tiròl. La val Aurina es la val pus septentrionala d'Itàlia e Predoi la municipalitat pus septentrionala, situada dins la partida pus interiora de la val, sota la Vetta d'Itàlia, a la frontièra amb Austria.

Lo Sud-Tiròl es completament montanhós. Sus son territòri s'enauçan los Alps centrals, ont se tròba Ortles, la pus nauta montanha del Sud-Tiròl e de tota la region del Trentin e Naut Adige, amb sos 3905 m, et les nciaorientales. Entre los principals relèus, tròbam tanben la Palla Bianca, Similaun, la Cima Altissima, lo Gran Pilastro.

Una partida de las Dolomitas aparten tanben al Sud-Tiròl, declarat site del patrimòni mondial en 2009. Entre los relèus de las Dolomitas se tròbam las Dolomitas de Sesto amb la Punta di Tre Scarperi, la Croda dei Baranci e las Tre Cime di Lavaredo, las Dolomitas de Gardena (Sassolungo, Sassopiatto, Sella, Piz Boè) e los autres relèus dolomitics tals que Plan de Corones, Latemar, Plose, Catinaccio, Sciliar.

Ligams extèrnesModificar