Planta utila

Las plantas utilas recensan totas las espècias de plantas utilizadas per l'òme per d'usatges multiples : se noirir, se caufar, se vestir, s'abrigar e se lotjar, se moblar, se sonhar e se protegir de las malautiáss e dels insèctes, embelir son quadre de vida, luchar contra l'erosion e favorizar l'assecament de las sanhas, se maquilhar e se perfumar, adorar sos dieus, s'embriagar e se drogar, o quitament per tuar sos semblables... Un recensament exaustiu indicariá sens dobte de milierats d'espècias, mas finalament pauc, relativament a las qualques 300 000 espècias vegetalas recensadas.

Mòdes d'utilizacion

A l'origina, lo primièr mòde d'utilizacion de las plantas èra la colhida. Uèi, las plantas utilas son per l'essencial de plantas cultivadas.

Tipes d'utilizacion

Partidas utilizadas

Las partidas, e los organs, de las plantas utilizadas son fòrt variadas segon las espècias e segon las utilizacions. S'utiliza en efièch :

las fuèlhas : alimentacion umana (ensaladas e legums-fuèlhas), alimentacion animala (pasturatges) ;
las tijas : sucre (canas de sucre), usatges divèrses (bambós)
las raices : alimentacion umana e animala (carròtas, naps, bledarabas, etc.) ;
los tuberculs : alimentacion umana e animala (patana, topinambors, etc.) ;
los fruches : fruches e legums alimentaris ;
los grans : cerealas, leguminosas, grans oleaginoses... ;
la fusta e la lenha : totas esséncias forestièras ;
las flors : totas plantas ornamentalas ;
- las antèras : safran
la rusca : canellièr (espècia), garric-siure (siure) ;
las fibras : plantas de fibras textilas (coton, lin, juta, sisal...) ;
la saba : auseral de sucre (siròp de lauseral) ;
lo latèx : Evèa (cauchó natural).

Palmarès mondial de las plantas cultivadas

Produccion mondiala en 2004, en milierats de tonnas segon las estatisticas publicadas per la FAO

	Culturas	Produccion		Culturas	Produccion		Culturas	Produccion
1	Cana de sucre	1 323 952	11	Patanas doças	127 140	21	Cebas secas	55 153
2	Milh	721 379	12	Tomatas	120 384	22	Nos de cocò	54 737
3	Blat	627 131	13	Pastècas	94 939	23	Grans de còlza	46 256
4	Ris paddy	605 759	14	Coton de Grans	71 982	24	Congombres e cornissons	40 861
5	Trufas	327 624	15	Bananas	71 343	25	Ignams	40 048
6	Bledarabas de sucre	249 208	16	cauls	68 170	26	Cacauèts non deruscats	35 723
7	Grans de sòja	204 266	17	Rasims	66 570	27	Plantans	32 593
8	Maniòc	202 648	18	Iranges	62 814	28	Alberginas	29 841
9	Palmièr d'òli	162 249	19	Pomas	61 919	29	Milh menut	28 765
10	Òrdi	153 624	20	Sòrgo	58 884	30	Cantalops & autres melons	27 703

Vejatz tanben

Portal de las plantas utilas