Rus

Lo rus (autonim: русский язык, russkiy yazyk, [ˈruskʲɪj jɪˈzɨk]) es la lenga parlada en la zòna mai larga en Eurasia, e la pus parlada de las lengas eslavas.

Rus

русский язык
Parlat en	Russia, Ancianas republicas sovieticas, Israèl, Mongolia, Vietnam e Svalbard.
Locutors	L1: 145 milions L2: 110 milions
Tipologia	SVO [1] Accentuala
Sistèma d'escritura	alfabet cirillic
Classificacion lingüistica
Lengas indoeuropèas Lengas baltoeslavas Lengas eslavas Rus
Estatut oficial
Oficial de	Russia, Bielorussia, Cazacstan, Quirguizstan, Tatgiquistan, Nacions Unidas, Crimèa, Abcazia, Ossètia del sud, Transnistria, Gagauzia.
Acadèmia	Росси́йская Акаде́мия Нау́к
Estatut de conservacion
Atudat EXExtinct (Atudat) Menaçat CRCritically endangered (En dangièr critic) SESeverely endangered (En dangièr sevèr) DEDevinitely endangered (En dangièr definitiu) VUVulnerable (Vulnerable) Segur NENot Endangered (Non en dangièr) ICHEL Red Book: Not Endangered Classada coma lenga segura (NE) per l'Atlàs de las lengas menaçadas dins lo mond
Còdis lingüistics
ISO 639-1	ru
ISO 639-2	rus
ISO 639-3	rus
Ethnologue	rus
Glottolog	russ1263
Linguasphere	53-AAA-ea
ASCL	3402
IETF	ru
Mòstra
Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'Òme Статья 1 Все люди рождаются свободными и равными в своем достоинстве и правах. Они наделены разумом и совестью и должны поступать в отношении друг друга в духе братства.
Mapa
Lo monde russofòn.

Lo rus es una lenga indoeuropèa. Al dintre de la familha de las lengas eslavas, es una de las tres lengas vivas del grop eslau oriental amb l'ucraïnian (inclusent lo rutèn modèrne) e lo bielorús.

Las primièras atestacions de Slavonic oriental son del sègle X. Lo rus a servat la màger part de l'estructura sintetico-inflexionala e de las rasics del vocabulari de la lenga anciana mai se integrèt un fais de vocabulari internacional dins los domenis de la politica, de la sciéncia e de la tecnologia.

Foguèt una lenga de granda importància internacionala al sègle XX e es una de las lengas oficialas de las Nacions Unidas.

Prononciacion e alfabet

L'alfabet rus.

Lo rus es una lenga non tonala ; l'accent dels mots es variable (se pòt desplaçar d'una forma a l'autra). Las vocalas non accentuadas son brèvas e reduchas (la sillaba non accentuada precedent l'accent es mens reducha que las autras).

Lo rus s'escriu amb una version de l'alfabet cirillic comportant 33 letras.

Lo tablèu seguent presenta las majusculas e lor equivalent :

Majuscula	Minuscula	Nom	Transliteracion	Prononciacion (AFI)	Prononciacion (occitan)
А	а	a	a	[a]	a
Б	б	be	b	[b] ~ [bʲ]	b
В	в	ve	v	[v] ~ [vʲ]	v (fr)
Г	г	ge	g	[g] ~ [gʲ]	g dur
Д	д	de	d	[d] ~ [dʲ]	d
Е	е	je	e, è, ye	[ʲɛ]	yè
Ё	ё	jo	o, yo	[ʲo]	yo
Ж	ж	že	ž, j, zh	[ʒ]	j
З	з	ze	z	[z] ~ [zʲ]	z
И	и	i	i	[i]	i
Й	й	i s kratkoj и с краткой	j, y, ĭ	[j]	y
К	к	ka	k	[k] ~ [kʲ]	k
Л	л	el	l	[ɫ] ~ [ʎ]	l
М	м	em	m	[m] ~ [mʲ]	m
Н	н	en	n	[n] ~ [nʲ]	n
О	о	o	o	[o]	o
П	п	pe	p	[p] ~ [pʲ]	p
Р	р	er	r	[r] ~ [rʲ]	r
С	с	es	s	[s] ~ [sʲ]	s dur
Т	т	te	t	[t] ~ [tʲ]	t
У	у	u	u	[u]	o
Ф	ф	ef	f	[f] ~ [fʲ]	f
Х	х	ha	h, kh	[x] ~ [xʲ]	kh arabi, jota
Ц	ц	ce	c, ts͡	[ʦ]	ts
Ч	ч	če	č, tch	[ʧʲ]	tch
Ш	ш	ša	š, ch	[ʃ]	ch
Щ	щ	šča	ŝ, šč, chtch	[ʃʲʧʲ]	chtch
Ъ	ъ	tvjordyj znak твёрдый знак	”, "	- [palat.]	muet
Ы	ы	y (jery, еры)	y	[ɨ]	i tendu
Ь	ь	mjahkij znak мягкий знак	’, '	+ [palat.]	y
Э	э	è oborotnoje э оборотное	è, ė, e	[ɛ]	è
Ю	ю	ju	û, you, iu, iu͡	[ʲu]	io
Я	я	ja	â, ya, ia, ia͡	[ʲa]	ia