Jordi Carbonell i de Ballester (Barcelona, 23 d'abril de 1924 - Barcelona, 22 d'agost de 2016)[1][2] foguèt un lingüista e politician catalan.

Infotaula de personaJordi Carbonell
lang=oc
Modifica el valor a Wikidata
Nom(es) Jordi Carbonell i de Ballester Modifica el valor a Wikidata
Biografia
Naissença23 d'abril de 1924 Modifica el valor a Wikidata
Barcelona Modifica el valor a Wikidata
Mòrt22 Agost de 2016 Modifica el valor a Wikidata (92 ans)
7 President d'Esquèrra Republicana de Catalonha
1996 – 4 de julhet de 2004
← Jaume Campabadal i Farré (ca) TraduireJosep-Lluís Carod-Rovira →
Director
Associacion Italiana d'Estudis Catalans
1992 – 1995
← Giuseppe Grilli (ca) TraduireAna Maria Compagna (ca) Traduire → Modifica el valor a Wikidata
Donadas personalas
NacionalitatEspanhòla
FormacionUniversitat de Barcelona Modifica el valor a Wikidata
Activitat
PartitEsquèrra Republicana de Catalonha
Pacte dels Nacionalistas d'Esquèrra
Nacionalistas d'Esquèrra Modifica el valor a Wikidata
Trabalha perUniversitat Autonòma de Barcelona
Universitat de Càlher
Universitat de Liverpool (ca) Traduire Modifica el valor a Wikidata
Autres
ConjuntHortènsia Curell i Sunyol Modifica el valor a Wikidata
Prèmis
Signatura

Universitari, patiguèt per encausa de son engatjament catalanista la repression franquista de maites biaisses. Demest los pilars mai solids de l'independentisme catalan istoric, participèt a divèrses corrents de l'oposicion antifranquista coma per exemple l'Assemblada de Catalonha, abans d'impulsar lo movement Nacionalistas d'Esquèrra. En 1992, amb d'autres membres de l'Entesa dels Nacionalistas d'Esquèrra, comencèt sa militància dins Esquèrra Republicana de Catalonha, partit que ne venguèt president en 1996 e o demorèt fins a 2004.

Per çò qu'es del caire cultural dirigiguèt la Gran Enciclopèdia Catalana de 1965 a 1971, e èra membre numerari de l'Institut d'Estudis Catalans.

Sa trajectòria intellectuala e militanta se vegèt recompensada per mantun prèmi, coma la Crotz de Sant Jòrdi en 1984,[3] la Medalha d'Aur de la Generalitat de Catalonha en 2001,[4] lo Prèmi Dignitat de la Comission de la Dignitat en 2014[5] e finalament en 2016 lo Prèmi Pompeu Fabra.[6]

Biografia

modificar
 
Jordi Carbonell en 2014 durant l'investitura d'Alfred Bosch (ERC).

Jordi Carbonell nasquèt en 1924 dins una familha de la borgesiá barcelonesa, felen de l'escultor Pere Carbonell.[7] Aprèp la mòrt de son paire, un representant de comèrci, quand l'enfant aviá pas que tres ans, sa maire se tornèt maridar. Durant la guèrra civila visquèt entre la Catalonha interiora (Torrelles de Llobregat, Agramunt) e Barcelona. L'ambient ferotge de la luta entre republicans e conservadors foguèt viscut mai intensament dins sa familha qu'èra plan religiosa. La pòstguèrra menèt de dificultats economicas seriosas per sos parents e lo jove Carbonell s'avisèt lèu dels cambiaments drastics que portava la victòria franquista, mai que mai al nivèl de l'emplec de la lenga catalana, qu'èra venguda sulpic una lenga inferiora e dominada.

Durant son temps a l'escòla comencèt a descobrir la literatura catalana, l'ambient protestatari, e s'inicièt alara a l'escritura poetica. L'espelida de son catalanisme foguèt tanben deguda a l'influéncia e direccion intellectuala de son oncle, Ricard Carbonell, ancian membre del partit Accion Catalana.

Pr'amor de las dificultats economicas de la familha, Jordi Carbonell aguèt de trabalhar dins una caissa d'estalvis abans d'acabar lo bachelierat. Entrèt puèi a l'Universitat de Barcelona[8] en parallèl a son emplec per i estudiar primièr lo dreit abans de se virar cap a la filologia romanica. Ailà assistiguèt als corses de lenga catalana de Ramon Aramon e Jordi Rubió dins l'encastre dels Estudis Universitaris Catalans. Foguèt durant aquel temps que coneguèt una estudianta de filologia, Hortènsia Curell, que vendriá mai tard sa femna. E mai se Carbonell dintrèt en contacte amb Santiago Pey e l'Armada Catalana Clandestina, decidiguèt pro lèu de s'endralhar cap a una via politica non-violenta.

L'engatjament politic catalanista

modificar

Jordi Carbonell s'impliquèt d'ora dins la politica. Militant antifranquista tre las annadas 1940, foguèt un dels impulsors e menaires de la plataforma d'oposicion antifranquista dita Taula Redonda en 1966 e puèi venguèt tanben un dels protagonistas mai importants de l'Assemblada de Catalonha (en catalan: Assemblea de Catalunya) creada en 1971.

En 1976 Carbonell faguèt un parlament a Sant Boi de Llobregat en nom de l'Assemblada de Catalonha durant la manifestacion istorica de la Diada d'aquel an, e i diguèt alara una frasa que venguèt puèi emblematica: "Que la prudéncia nos faga pas venir traites" (en catalan: "Que la prudència no ens faci traïdors").

Foguèt en 1979 un dels fondadors del partit Nacionalistas d'Esquèrra (en catalan: Nacionalistes d'Esquerra), que s'integrèt ulteriorament dins l'Entesa de l'Esquèrra Catalana. S'afilièt mai tard, durant las annadas 1990 a Esquèrra Republicana de Catalonha que ne foguèt president de 1996 a 2004.

Lo temps de l'escritura

modificar

E mai se comencèt a escriure de poesia tre son adolescéncia, Jordi Carbonell publiquèt pas gaire. Dins l'encastre universitari, escriguèt divèrses articles sus son autor de predileccion, l'escrivan valencian medieval Joan Roís de Corella; e elaborèt subretot de rendut-comptes dins Estudis Romànics.

Foguèt sonque en 2007 qu'espeliguèt Hortènsia un recuèlh de poesias amb lo nom de sa femna qu'aviá escrit per ela, defuntada dos ans abans. Mai tard, li faguèron d'entrevistas per tal de bastir una biografia, e aital, amb l'ajuda de son filh Oriol e de Gemma Caballer, en 2010 sortiguèron sas memòrias: Entre l'amor i la lluita.

  • Hortènsia, poemari (2007)
  • Entre l'amor i la lluita, memòrias (2010)

Referéncias

modificar
  1. «Jordi Carbonell i de Ballester», Gran Enciclopèdia Catalana, Barcelona: Edicions 62, en linha.
  2. «Mor el filòleg i polític Jordi Carbonell als 92 anys». CCMA, 22 d'agost de 2016.
  3. «Guardonats període 2000-2009». Medalla d'Or de la Generalitat de Catalunya.
  4. «Medalles d'Honor de Barcelona» p. 38. Municipi de Barcelona, 29 de novembre de 2007.
  5. «La Comissió de la Dignitat premia la família de Salvador Puig Antich», 13 de genièr de 2014. Ara.
  6. «L'Anglo-Catalan Society, Jordi Carbonell, Casa Ametller, Softcatalà, Liz Castro i Punt de Referència, guanyadors del premis Pompeu Fabra 2016». Generalitat de Catalunya, 8/4/2016. [Consulta: 15/4/2015]
  7. Muntané, Miquel-Lluís. Jordi Carbonell, combatiu i líric, decembre de 2007, p. 10-13 (Serra d'Or). 
  8. «Surt a la llum el cessament franquista de Jordi Carbonell - UAB Barcelona». Universitat Autònoma de Barcelona.