Lo jihad (جهاد en arabi) es un dever religiós pels musulmans. En arabi, aquel tèrme significa « abnegacion », « esfòrç », « luta » o « resisténcia », sovent traduch per « guèrra santa ». Lo mot jihad es emplegat mai d'un còp dins l'Alcoran, sovent dins l'expression idiomatica « al-ǧihād bi amwalikum wa anfusikum » que pòt se traduire per « lutar amb los vòstres bens e las vòstras anmas ». Atal, lo jihad es sovent definit par l'expression « fasètz un esfòrç dins lo camin de Dieu ».

Lo concèpte de jihad varièt amb lo cors del temps e, a vegada, sas interpretacions successivas foguèron en concurréncia[1]. Lo jihad es a vegada considerat coma lo seisen pilar de l'islam per una minoritat al sen del sunisme pasmens n'a pas un "estatut oficial". Dins lo chiisme duodeciman, es considerat coma una de las dètz practicas religiosas del cult. La nocion de jihad existissiá ja al sen del babisme, una religion independenta proclamada a Chiraz en Iran en 1844.

L'islam compta quatre tipes de jihad: pel còr, per la lenga, per la man e per l'espasa. Lo jihad pel còr invita los musulmans a « combatre per se melhorar o melhorar la societat »[2],[3]. Lo jihad pòt tanben èsser interpretada coma una luta esperitala, dins l'encastre del sofisme per exemple. Aquela darrièra interpretacion foguèt utilizada coma argument per diferents grops musulmans dins l'istòria per promòure las accions contra los « infidèls » o d'autres grops musulmans considerats coma oposants e revoltats[4],[5]. Pasmens, los especialistas de l'Alcoran s'acòrdan sul fach qu'es illegitim d'afirmar que lo jihad coranic es unicament esperital.

Lo jihad se deu donc pas confondre amb l'ijtihad que designa, en drech musulman, l'esfòrç de reflexion per interpretar los tèxtes fondators de l'islam.

Etimologia

modificar

Etimologicament, la raiç del mot « jihad » en arabi significa « esfòrç »[6],[7]. Atal, lo jihad es sovent definit per « fasètz un esfòrç dins lo camin de Dieu »[8].

Las batalhas de Maomet

modificar

Las ancianas siras de Maomet coma aquelas d'Ibn Isham, d'al-Waqidi, d'al-maghazi, d'Ibn Sa'd al-Baghdadi o de Tabari, citan sistematicament las rasons de totas las batalhas de Maomet. Las batalhas menadas per la propagacion de l'islam, per Maomet, puèi pels quatre califas rachidun, pendent lo grand periòde de conquèsta son decrichas jol tèrme de ghazwa. Lo tèrme jihad es alara pas utilizat per designar aquelas accions militaras. Es utilizat mai tard (a partir del sègle VIII) dins lo sens guerrièr per designar lo dever dels musulmans a participar a de batalhas defensivas quand la comunautat dels cresents es menaçada[9].

L'Alcoran e l'incitacion al combat

modificar

Maldespièch los debats teologicopolitics, l'Alcoran compren mai d'un passatges incitant a la guèrra, contra, per exemple, los politeïstas de l'Arabia o los descresents, de biais general[10], que los exegètas situèron las circonstanças de revelacions pròpias a l'epòca d'unas de las batalhas de Maomet amb los Quraich, vaquí unes exemples (dins lors contèxtes):

  1. Sortata 8, verset 39: « E combatatz-los fins a que demore pas mai d'associacion, e que la religion siá entièrament a Allah. Puèi, s'acaban (seràn perdonat que) Allah obsèrva plan aqueles qu'òbran. » Revelat contra Quraïche e la Mèca « seguent los maltractaments contra los convertits musulmans que deguèron s'exiliat fins en Abissinia » segon l'exegèta del l'Alcoran Tabari (839-923), segon Urwah ibn ZubayrModèl:Lien (m. 713)[11]. Coma ne testimònian, en efièch, los versets precedents e seguents segon Kazimirski per exemple[12],[13].
  2. Sorata 8 versets 59 e 60: « Que los mescresents pensen pas qu'escapèron a Nosaltre. Non, poirán jamai poirán Nos empachar (de los ratrapar a quin que siá movement) » « E preparatz [per lutar] contra ales tot çò que podètz coma fòrça e cavalariá equipada, per espaventar l'enemic d'Allah e lo vòstre, e d'autres encara que sabètz pas fòra d'aqueles mas qu'Allah conéis. Et tot çò que emmercatz dins la dralha d'Allah vos serà tornat plenament se seratz pas lesit » L'istorian medieval Tabari conta que lo fach de se subrearmar aviá per tòca de dissuadir l'enemic de s'atacar als musulmans. Los enemics que son evocats al verset 59 son sempre los abitants de la Mèca que butèron los musulmans a fugir en Abissinia capa a Medina[14].
  1. Sorata 9, verset 5: « Tuatz lo descresents ont que los trobariatz »
  2. Sorata 47, verset 4 : « Quand entraratz (al combat) aqueles que mescresèron ne tabassatz los còls. Puèi, quand los avètz dominat, encadenatz-los solidament. Enseguida, es o la liberacion gratuita, o lo rescat, fins a que la guèrra pause los sieus faisses. Es tanben, que se voliá Allah, se venjariá Desperel contra eles, mas es per vos esprovar los uns l'autres. E aqueles que seràn tuats dins lo camin d'Allah, farà jamai vanas las accions ». Tabari conta segon Qatada ibn al-Nu'man (m. 742 o 749) qu'aquel verset seriá estat revelat a Maomet pendent la Batalha d'Uhud dins lo campament musulman, « per que los musulmans flaquiscan pas e arrèsten de se far chaplats ». Tòca donc los adversaris presents a Uhud al moment de la batalha[15].

L'estatut dels individús vencuts pel domèni musulman

modificar

Françoise Micheau, professora d'istòria medievala dels païses d'Islam a l'universitat París I escriu:

Interpretacions del jihad segon los ancians

modificar

Las categorias de jihad segon Averroès (1126-1198)

modificar

Dins son obratge titulat Muqaddimah[16], lo filosòf, teologian islamic e jurista musulman andalús del sègle XII, Ibn Rushd (conegut en Occident jol nom d'Averroès) classa lo jihad dins quatre categorias:

  1. lo jihad del còr: la luta contra lo ièu interior;
  2. aquel de la lenga;
  3. aquel de la man;
  4. aquel de l'espasa.

Lo jihad de la man implica la luta amb l'espasa (ǧihādun bi al-sayf). Averroès, coma cadi (jutge musulman), escriu dins son Bidāyat al-muǧtahid qu'unes lo consierèron pas coma essent una obligacion, e d'autres coma una obligacion eternala per totes los musulmans. Pasmens, la majoritat sosten que lo jihad armat es pas una obligacion per totes los musulmans: sola una armada consituida per l'Amîr al-Mu'minîn es obligada de participar a la guèrra[17].

Las quatre categorias de jihad segon Ibn Al-Qayyim (1292- 1350)

modificar

Dans sa Za'ad ul ma'âd[18], lo filosòf e teologian tradicionalista musulman Ibn Al-Qayyim[19] escriu que lo jihad se destria en categorias. Coma l'apròche teorica d'Averroès, per Ibn Al-Qayyim tanben, la subdivision es organizada segon un hadit celèbre de Muslim ibn al-Hajjaj (821-875) dins son Sahih, tractan de las tradicions profeticas sunitas consideradas sanas e fisablas[20].

Per resumir, lo jihad a quatre rampas:

  1. Lo jihad contre son ego;
  2. aquel contra Satan;
  3. aquel contra los infidèls;
  4. aquel contre los ipocritas.

D'en primièr, lo jihad contre l'ego compta quatre estapas:

  1. lutar contra son ego en estudiant la via de la felicitat e de la religion;
  2. s'esforçar d'agir en conformitat amb los religioses e en tota drechura après aver après son jihad amb l'anma;
  3. ensenhar la religion a las personas que la coneissian pas e li remembrar pel jihad intellectual, dins l'ensenhament;
  4. pacientar contra las espròvas de la vida terrèstre.

En segon luòc, lo jihad contra Satan compta doas estapas:

  1. lutar contra los dobtes inspirats per Satan;
  2. Lutar contra le desir illicit e sas tentacions interdichas.

Fin finala, lo jihad contra los infidèls e los ipocritas compta quatre estapas:

  1. amb lo còr;
  2. amb la lenga
  3. materialament, amb sos bens;
  4. lo còr e l'anma.

Ibn Al-Qayyim acaba lo capítol en mostrant que contra los infidèls prima la luta amb las mans. Contra los ipocritas, es amb la lenga subretot que se fa la luta. Retenent que contra los infidèls, cal ensajar d'empachar fisicament lo mal, senon cal se servir de la lenga, e s'aquò es impossible cal lutar dins son còr e rebutar aquò coma marrit. Aquò es lo minim de la fe.

Guèrra e Patz: l'istoric d'aquelas nocions dins la charia

modificar

Dins lo Dictionnaire du Coran (Laffont, 2007), Marie-Thérèse Urvoy tracta de las nocions de guèrra e de patz segon la charia[21].

Segon ela, seguent los ancians obratges tractant de la charia, un territòri regís per las leis de l'islam pòt rebutar l'escasença d'una guèrra amb un territòri vesin non islamizat per un periòde de 10 ans. Explica qu'aquela nocion es fondada chariaïcament[n 1] sus basa de la convencion de Houdaibiya, e nota que la durada es dicha mai d'un còp renovelable. Precisa: « s'agís de la nocion se sulh de raiç arabi ص ل ح donatnt l'idèa de patz e reconciliacion. Aquel periòde serà nomenada muwâda'a (relacion sens tust)».

Fin finala, Urvoy acaba en soslinhant que, « maldespièch l'escapilhament del mond musulman e lo caractèr vengut defensiu del Jihad, los tractats son demorats dins lor formula iniciala. Coma lo Jihad demora una obligaciontant de temps que demora l'islam, o l'unificacion del mond entièr jos l'islam, la patz amb los infidèls poiriá èsser, uèi encara, e, pel mens teoricament, pas que de trèvas temporària. Renonciar o non a aquela obligacion relèva en concluson, de la volontat dels musulmans ».

René Marchand soslinha que la lectura tradicionala de l'Alcoran divisís la tèrra e l'umanitat en dos: l'Ostal de l'islam, Dar al-Islam o « domèni de la sosmission a Dieu » (arabi دار الإسلام) ont s'aplica la charia e ont vivon los musulmans e lo Dar al-Harb, lo « domèni de la guèrra ». Selon el, la guèrra dels musulmans contra los autres es universala e perpetuala. Taneben remembra que la trèva amb los infidèls poiriá passar pas passar detz ans en acòrdi amb la trèva de Houdaibiya passada per Maomet amb los Mequeses en 628.

Las condicions ont lo combat armat es obligatòri a l'unanimitat

modificar

Per d'exegètas, lo combat armat seriá pas qu'una forma de jihad. La recerca de la coneissença, la practica d'un bon comportament o la perseverança fàcia a las esprovas de la vida son tant de formas diferentas del jihad.

Segon Hocine Kerzazi (doctorant en istòria a l'universitat del Maine), « enlòc l'Alcoran atribuís al tèrme "jihad" lo sens de conflicte armat qu'es designat per l'expression "qital" (combat, guèrra). Lo sens de "jihad" a el fondamentalament a veire amb la luta intima qu'opausa l'òme a so ego (nafs) »[22].

Las condicions necessàrias per que lo jihad per las armadas vengan una obligacion per cada musulman (fard ʿayn) son:

  • quand los non-musulmans envasisson una tèrra musulmana;
  • quand las linhas de batalhas començon a se raprochar;
  • Quand un imam crida una persona o un pòble per se lançar al combat;
  • Quand los non-musulmans capturan e emprisonan un grop de musulmans.

Dins Hashiyah Ad-Dussuqi, un teologian de l'escòla maliquita, (2/174), afirma que « lo jihad ven Fard ʿAyn quand l'enemic ataca en surpresa » Mai, Ad-Dussuqi diguèt: « Pertot ont aquò se realiza, lo jahad i ven sul pic Fard ʿAyn per totes, e tanben las femnas, los esclaus e los enfants, e se lançan al combat quitament se lors gardians, marits, caps o mèstre lo lor interdison. »

Jihad major e Jihad menor

modificar

Dans Le Jihad : origines, interprétations, combats, Michael Bonner estudia l'evolucion istorica de las interpretacions e practicas premodèrnas del jihad. Bonner i soslinha qu'aquel concèpte arrestèt pas de cambiar amb los sègles, segon l'epòca e la region estudiadas, e que las interpretacions interdison totas interpretacions interdison tota representacion calhada. Mai, soslinha l'oposocion classica entre lo « pichon jihad », dirigit cap a l'exterior, e lo « grand jihad », intèrne e esperital. Reconéis que la segonda interpretacion — esperitala — foguèt longtemps predominanta (p. 22).

Jihad major

modificar

Marie-Thérèse Urvoy realizèt una analisi detalhada de l'usatge del mot jihad dins l'Alcoran. Nòta que 41 escasenças a la rais d'aquel mot s'i trapan, que 6 correspondon a de senses particulars: « jurament solemne » (5 còps) e « trobar lo necessari »). Dins 16 escasenças, « aparéis dins un sens vague e imprecís de "menar lo combat de Dieu", amb una unica referéncia explicitament non violenta ». Escrich qu'i a 6 escasenças « signalant pro l'idèa de "menar combat de sos bens de sa persona » (9,41 et 88 ; 49, 15 ; 61,11 ; 48-81), e soslinhat que de passagtes coranics utilizan d'autres tèrmes utilizan pas la meteissa raiç qu'incitan al combat, coma « lançatz-vos leugièrs e pesucs » (9,41), « l'exempcion » (9,41 e 86), o encara « l'oposicion als non combatents » (dichs « 'al-qâ'idun », aqueles que demoran setats) (4,95). Acaba citant una darrièr formulacion coranica dins l'encastre de son analisi: « combat contra los infidèls, e èsser dur contra eles » apareis dos còps (9,73 ; 66,99).

Lo profèta Maomet auriá dich, de retorn d'una batalha: « Sèm revenguts del mai pichon jihad (al-jihad al-Asghar) pel jahad mai grand (al-jihad al-akbar) ». Quand se li demandèt: Qual es lo grand jihad ? », respondèt: « Es la luta contra se meteis »[23].

Se dobta d'aquel hadith  unes universitaris e pas cap dels rapotaires de hadiths que fan autoritat o mencioana. Lo teologian anbalita Ibn Qayyim al-Jawziyya estima per exemple aquel hadith coma flac, mas pensa que lo jihad major est important[24]. Quitament, lo teologian fondamentalista palestinian Abdallah Azzam considèra aquel hadith coma flac, mas tanben coma fals que vendriá pas de Maomet mais d’un dels sieus companhs, Ibrahim Ibn Abi `Abalah[25]. Pasmens, aquel concèpte jihad major ten una influéncia importanta dins l’islam mistic (sofisme).

Jihad menor e luta armada

modificar

Es sol establit pel fiqh (drech musulman) que lo definís coma un esfòrç e un dever collectiu. La guèrra santa es pas inclusida dins las obligacions religiosas de l'islam, levat pels carijitas qu'aucèron lo jihad al reng de siesen pilar de l'islam. Pasmens, l'Alcoran destria aqueles que lo practica d'aqueles que se'n abstenon[n 2].

Lo jihad menor se pòt menat contra los infidèls (kûffar) o contra de faccions de musulmans consideradas coma oposantas e revoltadas.

Pendent l'istòria, aquel jihad se realizèt contra las sèctas musulmanas consideradas coma eretjas. A l'epòca contemporanèa, aquela rason se pòt utilizar dins:

  • las guèrras entre l'Iran e l'Iraq;
  • los conflictes entre faccions rivalas musulmanas (en Afganistan, Paquistan, Iemèn, Iraq, Siria, Liban, etc.) ; uèi, entre sunits e chiits);
  • la Guèrra civila argeriana, contra los civils e militars argerians opausats a l'establiment de la charia dins los ans 1990; guèrra avent causat mai 150 000 morts.

Las règlas del combat pendent lo jihad

modificar

Vaquí una lista de règlas de la guèrra en islam, utilizadas dins l'obratge de Hisham Kabbani: Le concept de jihad en Islam[26],[n 3].

  1. Los prisonièrs de guèrra devon èsser plan tractacts. Las tradicions del Profèta reglamentan de biais rigorós e estricte la practica guerrièra, e es interdit de dispausar a son grat dels prisonièrs, e de tuar las femnas e lors enfants pendent las batalhas[27]. Los captius pòdon venir esclaus, relargats amb rescat, ont alara poirián demrar en tèrra d'islam e deurán demorar dins un estatut de dhimmi e pagar una capitacion annala, la djizya[28].
  2. « Estalivar los enfants, los fòls, las femnas, los prèires, los vièlhs e los infirmes »: Es estrictament interdit de tuar aqueles que fan pas partit de l'armada. En efièch, dins lo Sahih-i Muslim (Kitab-i Jihad was-siyar)[29], per Sarakhsi (kitab al-Mabsut, siyar al-Kebir), etc., Maomet interdit estrictament de tuar los vièlhs, las femnas e los enfants que pòrtant pas d'arma. Sols los desagalhs collaterals involontàrias son tolerats dins lo Sahih-i Muslim[30],[n 4]. Pasmens, d'òmes non armats foguèron tuats: Ibn Khatal, An-Nadr ibnul Harith, 'Oqba ibn Abi Mu'ayt, Kaab ibn al-Ashraf, etc.[31].
  3. Es interdit de brutlar l'enemic[32]. En efiècht, Maomet diguèt: « Tuatz [l'enenic], mas lo brutlatz pas. Que pas degun punís amb lo fuòc levat lo Senhor del Fuòc ». Abdullah ibn Omar conta pasmens: « lo messatgièr d'Allah copèt e brutlèt los palmièrs de las tribú josieva dels Banu Nadir », Foguèt alara revelat lo verset 59:5: « Tot palmièr qu'avètz copat o qu'avètz daissat quilhat sens raices, es amb la permission d'Allah e per qu'El cobrís atal d'ignominia los perverses »[33].
  4. Es interdit de mutilar los còrs‏‏[34].
  5. Fin finala, lo pilhatge es interdit[35], es a dire los actes de vandalisme (vòls, destruccion dels bens, etc.) e de violéncia (violéncia fisicas, viòl, etc.) contra los civils. Pasmens, las presas de guèrra èra practicada après las batalhas contra los enemics, per reparar los domatges[n 5].

Lo problèma del terrorisme

modificar

Fòrça collòquis se tenguèron en Egipte, en Arabia saudita e endacòm mai, que condemnan los atemptats suicids, l'agression fisica de las personas civilas e los atemptats de l'11 de setembre de 2001, del 11 de març a Madrid, de Riyad, del 7 juillet etc[36],[37]. Los intellectuals, òmes politics e religioses del mond arabomusulman elaborèron e 57 Estats cosignèron una Convencion araba per la luta contra lo terrorisme: « en conformitat amb los nauts principis morals e religioses, per exemple las règlas de la charia islamica e tanben lo patrimòni umanitari de la nacion araba que reprova tota forma de voléncia e de terrorisme ». 

La nocion de martir es tan anciana coma la naissença de l'islam, pasmens los atemptats-suicids que se nomenan tanben kamikazes islamistas[38] aparegeuèron e se desvolopèron dins lo mond al sègle XX[39] e son sevèrament condemnadas pel las autoritats de l'islam[40]. Las basas islamicas que se pièjan los olemas son subretot:

  • l'interdiccion de tuar d'innocents: « Estalivar los enfants, los fòls, las femnas, los prèires, los vièlhs e los infirmes, levat aqueles que prenguèron part als combats » [41]
  • l'interdiccion de provocar lo caós (al-fitna)[42]: « lo caós es pièger que la guèrra. Tant qu'eles vos combatrán pas dins la cencha sacrada, lor luirètz pas la guèrra. Se eles declaran la fuèrra alara tuatz-los. Vaquí la fin dels infidèls » (Cor. II, La vaca: 190-191).
  • lo suicid, clarament condamnada dins l'Alcoran[43]: « Vos donatz pas la mort » (Cor. IV, Las femnas: 28-29).

Marc Trévédic, magistrat francés, soslinha tanben lo paradòxe de la novèla "generacion Jihad" que somia de l'edat d'aur d'un islam que la modernitat occidentala auriá pas pervertit alara qu'aqueles nombroses jihadistas utilizan un bon nombre d'aisinas que caracterisan l'epòca modèrna (Internet, malhum socials...)[44].

Rumor del « jihad sexual »

modificar

En 2013 appareis en Tunisia la rumor del « jahad sexual », que de centenas de filhas emergirián de Siria ont se prostituirián per fòrça combatents de l'EIIL e d'autres grops jihadistas essent « maridadas » puèi « divorciadas ». La rumor naís en decembre de 2012 amb un messatge presetat coma essent un tweet del cheikh salafista Mohamed Al-Arifi autorisant « las femnas musulmanas, a partir de 14 ans, de se maridat amb un jiahdista per unas oras, puèi a d'autres jihadistas, per enforçar lo moral dels combatents, e d'obrir las pòrtas del paradís ». Lo cheiq Al-Arifi nega lèu aver prononciat una tala fatwa, mas la rumor s'espandiguèt dins los medias e contunhada per las declaracions debans l'Assemblada nacionala constituenta del ministre tunisian de l'Interior, Lotfi Ben Jeddou lo 19 de setembre de 2013 e pel regime sirian qu fa realizar de reportatges de propaganda produsent de fals testimònis. Mas après contra enquèstas de cercaires e jornalistas concluson en 2013 qu'existís pas cap de testimòni cresible pel creditar la realitat d'un jihad sexual, d'endacòm mai negat per totas las fonts jihadistas e que pièja sus pas cap de fondament religiós[45],[46],[47],[48]. Per Human Rights Watch, aquelas rumors s'apièjan sus un fach plan real, la practica del « maridatge provisòri » qu'es en fòrt desvelopament. Segon lo jornalista David Thomson, « las femnas que rejónhon los grops jiadistas servisson pas d'esclaus sexuals. se'n van exactament per las meteissas rasons que los òmes », mas essent pas admesas a combatre, « pòdon anar en Siria sonque pel maridatge. O essent ja maridada a un aspirant mujahid al punt de partir al jihad Soit en étant déjà mariées avec un aspirant moujahid sur le point de partir au djihad[49] ».

Teologians de la doctrina del jihad

modificar
 
Sayyid Qutb.
  • Ibn Taymiyya
  • Mohammed ben Abdelwahhab
  • Syed Ahmad Shaheed
  • Hassan el-Banna
  • Sayyid Qutb
  • Abdul Ala Maudoodi
  • Ali ibn Tahir al-Sulami
  • Abdallah Azzam
  • Fazlur Rahman
  • Javed Ahmed Ghamidi
  • Sarakhsi

Jihad dins lo babisme e lo bahaïsme

modificar

Lo babisme e lo bahaïsme son doas religions monoteïstas independantas aparegudas en Iran e al Mashrèc dins la segonda mitat del sègle XIX. Son nascudas dins lo mitan chiita duodeciman e se basan sus de revelacions divinas posterioras a l'Alcoran.

La nocion de ǧihād bi al-sayf (« djihad per l'espasa ») reviscolèt dins lo babisme[50], coma o mòstra la revòlta babiá al Mazandaran e la batalha de Shaykh Tabarsi, mas foguèt totalament abolida dins lo bahaïsme, ont « L'espasa es remlaçada per la paraula»[51],[52],[53].

Nòtas e referéncias

modificar
  1. Fondada segon la charia.
  2. Bellinger, Modèl:Op. cit.
  3. Las reférencias son recopadas a partir d'autres obrtages fonts
  4. Comandaments de Maomet dins una expedixion militara, Sunan-i abû Dawûd, contada segon Anas ibn Mâlik.
  5. Los tractats internacionals organisan ara de dedomatjament matarials per d'autras vias, e las convencions de Genèva determinan los limits tolerables dels actes de guèrras.

Referéncias

modificar
  1. Antoine Borrut, Michael Bonner, « Le Jihad : origines, interprétations, combats », in Archives de sciences sociales des religions, no 140, 2007, article en ligne
  2. (en) John Esposito, Islam: The Straight Path, 2005, p. 93.
  3. (en) Stephen Humphreys Between Memory and Desire, University of California Press, 2005 ISBN 0-520-24691-8, p. 174-176.
  4.  {{{títol}}}. ISBN 0-87779-044-2. 
  5. Gerhard J. Bellinger, Encyclopédie des religions, éd. le Livre de poche, Paris, 2000, ISBN: 2-253-13111-3
  6. Mathieu Guidère, « Petite histoire du djihadisme », Le Débat, vol. 3, no 185,‎ , p. 36-51 (DOI 10.3917/deba.185.0036, legir en linha) (inscription nécessaire) – via Cairn.info
  7. Entrée « djihad » sur le site Larousse
  8. Josef W. Meri, Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia, éd.
  9. René Marchand, « Le terrorisme est-il consubstantiel à l'islam ?
  10. Ebu Cafer Muhammed b.
  11. [1]Kazimirski, Le Coran ; éditions Garnier Flammarion, 1970, 508 pages.
  12. Maxime Rodinson, Mahomet, Essais, Seuil, 1994, p. 287-288.
  13. Ebu Cafer Muhammed b.
  14. Ebu Cafer Muhammed b.
  15. Ibn Rushd, Muqaddimah, p. 259
  16. İbn Rüşd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, éditions Beyan, Trois volumes.
  17. İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, éditions İklim, six volumes, volume III, page 29.
  18. Histoire de la philosophie islamique, vol. 39 de Folio.
  19.  : Modèl:Citation étrangère
  20. Marie-Thérèse Urvoy, article « Guerre et Paix » in M.A. Amir-Moezzi, Dictionnaire du Coran, éd.
  21. Jihad (en), sur BBC/Islam.
  22. (en)Join the caravan, sur religioscope.com.
  23. Hisham Kabbani, Le concept de jihad en Islam, p. 64, ISCA, ISBN: 1-930409-46-X
  24. Paul Balafand, article Violence et non-violence in M.A. Amir-Moezzi, Dictionnaire du Coran, éd.
  25. Maxime Rodinson, Mahomet. édition du Seuil (1994). p. 195, 230, 306-307, etc. ISBN: 978-2-02-022033-0
  26. (ar)/(en) Kitabi Jihâd was-Siyar, no 4319-4320 de Sahih Muslim
  27. (ar)/(en) Kitabi Jihâd was-Siyar, no 4321 de Sahih Muslim
  28. Sira de Ibn Ishaq.
  29. (ar)/(en) Jâmi'us-Sahîh al Bukhârî Hadith no 57
  30. Sahih Boukhari, Livre des expéditions, Chapitre 11 l’histoire des Banou Nadir, no .
  31. (ar)/(en) Mezâlim Jâmi'us-Sahîh, al-Bukhârî.
  32. (ar)/(en) Kitabi Jihâd was-Siyar, no 4297 de Sahih Muslim
  33. Cheikh Muhammad ibn Hussayn (Chargé de mettre par écrit et publier les décisions prises par le Comité des Grands Savants, voire liste plus loin), Que disent les savants de l'islam sur le Terrorisme ?, éditions Anas 2004 ISBN 9960-36-560-3. 128 pages.
  34. Maroc: les oulémas veulent participer à la lutte contre le terrorisme
  35. "Kamikazes, la contagion de la mort", in Médium no 5, automne 2005 [2]
  36. Navid Kermani, Dynamit des Geistes : Martyrium, Islam und Nihilismus (Taschenbuch) Göttingen, Wallstein, 2002.
  37. Que disent les savants de l'islam sur le Terrorisme ?, Le Comité des Grands Savants d'Arabie saoudite, éditions Anas 2004 ISBN 9960-36-560-3. 128 pages, ouvrage entièrement consacré à la question, intro pages 1-5.
  38. (ar) Jâmi'ul Ahkâm'il Qur'ân, Qurtubî
  39. (ar) Jâmi'ul Ahkâm'il Qur'ân, Qurtubî
  40. (ar) Jâmi'ul Ahkâm'il Qur'ân, Qurtubî
  41. Marc Trévédic, « Du terrorisme d'Etat à la génération jihad », Revue française de criminologie et de droit pénal, vol. 3,‎
  42. Sara Daniel, TUNISIE.
  43. Caroline Piquet, Ces Françaises qui partent faire le djihad en Syrie, Le Figaro, 20 juin 2014.
  44. Kahina Sekkai, Mythes et réalité du "djihad du sexe", Paris Match, 4 octobre 2013.
  45. Anwar Malek et Wassim Nasr, L’arnaque du "djihad du sexe", sur observerFrance 24, 3 octobre 2013.
  46. Sarah Ben, « "Les Français djihadistes", interview de David Thomson », huffingtonpost.fr,‎ 11 mars 2014 (actualisé le 5 octobre 2016) (consulté le 1er janvier 2017)
  47. "On the other hand, Babi doctrines maintain their traditional bond to Shii Islam, as is the case with taqiya, the possibility of hiding one’s religious thoughts or convictions in times of crisis or danger.
  48. "Ò pòbles de la tèrra!
  49. 42.
  50. "Sàpia qu'avèm abolit la lei de l'espasa coma mejan d'ajudar la nòstra Causa e que li substituiguèron lo poder nascut de la paraula dels òmes.

Vejatz tanben

modificar

Bibliografia

modificar
  •  {{{títol}}}. 
  •  {{{títol}}}. 
  •  {{{títol}}}. 
  •  {{{títol}}}. 
  • Jean Flori, Guerre sainte, jihad, croisade : violence et religion dans le christianisme et l'islam, du Seuil/Point Histoire, (ISBN 2-02-051632-2) {{{títol}}}. ISBN 2-02-051632-2. 
  • Jean Flori, L'islam et la fin des Temps : l'interprétation prophétique des invasions musulmanes dans la chrétienté médiévale, Seuil, (ISBN 978-2-286-02979-1) {{{títol}}}. ISBN 978-2-286-02979-1. 
  • (en) Rudolph Peter, Jihad in Mediaeval and Modern Islam, Brill, (ISBN 90-04-04854-5) {{{títol}}}. ISBN 90-04-04854-5. 
  • (en) Andrew G. Bostom, The Legacy of Djihad, Prometheus Books, (ISBN 1-59102-307-6) {{{títol}}}. ISBN 1-59102-307-6. 
  • Hisham Kabbani (Cheikh), Le concept de Jihad en Islam, vol. 3, ISCA, coll.  {{{títol}}}. ISBN 1-930409-46-X.