Jeff Koons, nascut lo 21 de genièr de 1955 a York (Pennsilvània, EUA), es un plastician americain, esculptor d'estil kitsch neopop. D'entre sas òbras mai celèbras i a l'Inflatable Rabbit, los Balloon Dogs, las Tulips.

Jeff Koons (2009)

Biografia modificar

De jovent, Jeff Koons trabalha amb son paire, fa de pòrte a pòrta per vendre de ribans, de dentèlas o de papièr per presents, e vend de Coca-Cola sus un percors de gòlf. Estudiant, capita a encontrar Salvador Dalí, qu'admira[1].

Après sis estudis alMaryland Institute College of ArtModèl:Liende Baltimore, Jeff Koons s'installa en 1976 a Nòva York. Tabalha fins a 1979 coma responsable del portanèl dels abonaments al Museum of Modern Art. Vendent de fons de plaçaments per financiar son trin de vida, bricoleja d'experiéncias artisticas, creant atal sa primièra òbra, The New, d'aparelhs electromenatgièrs penjats a de neons. Lèu foguèt reperat pel mitan artistic nòvayorqués.

Los començaments son pasmens complicats e, per manca d'argent, torna a çò dels paires, que vivon ara en Florida, e trabalha un temps coma plaçador politic.

Torna a Nòva York e realiza la seriá Equilibrium, presentada dins sa primièra exposicion en 1985, a la galariá efemèra International with Monument.

Ven corratièr en matèrias primièras a Wall Street per financiar sa produccion artistica[2].

Amb lo succès venent, sas òbras son ara realizadas dins un talhièr, situat a Chelsea, près de Nòva York, amb mai de 100 assistents[3]. Realiza pas cap d'òbra d'esperse, mas impulsa d'idèas que fa realizar per sos assitents professionals.

L'art de Jeff Koons pòt èsser considerat coma l'encontra entre diferents concèptes: los ready-mades de Marcel Duchamp, los objècte del quotidian desmesurats de Claes Oldenburg, l'apropriacion de l'objècte mai qu'uman d'Arman e lo pop art d'Andy Warhol; l'artisanat d'art e l'imatgeriá populara. L'iconografia qu'utiliza es un catalòg de la cultura populara, americana e tanben mondiala.

Son caminament s'inscrivent dins l'eritatge del pop art, pren d'objèctes e assag de comprene  « perqué e cossí de produchs de consomacion pòdon èsser glorificats ». Tot lo long de sa carrièra, utilizèt totas menas d'articles populars, d'aspirators e d'ustensils de menatge embarrats dins de caisses de plexiglas e esclairat de neons, puèi des balons de basket en suspension dins d'aquaris (mercé al Dr Richard Feynman, laureat del prèmi Nobel de fisica), puèi de babòias rococo, de sovenirs de bazar (lapins conflats, bergièras o porcinets de sucre, Michael Jackson de porcelana), enfin e subretot de joguinas e d'objèctes intimament ligats a l'enfança.

Aquestas apropriacions lo menèron en justícia e èsser condamnat per plagiat.

Vida privada e familha modificar

En 1991, Koons esposa l'actritz pornografica Ilona Anna Staller, dicha La Cicciolina, amb qui realiza d'òbras provocatriças (Made in Heaven), entre autre pornograficas, que lo fan conéisser del grand public mas que fan fracaç près dels eleits artistics (que pensa destruire son trabalh, que la critica tornèt al vam).

Lo parelh divòrcia en 1994, dos ans après la naissença de lor fils Ludwig. La separacion es marcada per de longas batalhas juridicas, al subjècte entre autre de la garda de l'enfant (que manca a Koons e per que realiza unes òbras), d'en primièr donada a Koons e mai tard transferida a la maire. s'engatgèt près del Centre internacional pels enfants desapareguts e expleitats e permetèt la creacion del Kotons Family Institute of International Law and Policy (ICMEC). Trobèt sa filha Shannon, concebuda alara que fasiá sos estudis e qu'aviá estat confiada a l'adopcion.

En 2002, esposa l'artista Justine Wheeler, qu'aviá trabalhat dins son talhièr; an d'enfants.

En 1999, a causa dels còsts d'avocats engatjats per retrobar son filh, e del còst naut de la concepcion des sas òbras d'arts, es somés a un retorn fiscal de 3 milions de dolars. Deu pauc a pauc se separar de mai de 70 assistents. Sa quòta aumentèt fòrça dempuèi e trabalha amb de mecèns que finàncian cada novèla òbra, aquestas còstant unes milions de dolars de realizar.

Possedís un ostal a Nòva York, une bòrda de familha en Pennsilvània e una collection d'art dels sègle XIX e XX, amb de quadres de René Magritte, Gustave Courbet e Édouard Manet.

Òbras modificar

 
Puppy, musèu Guggenheim de Bilbau.

Dintra dins lo mond de l'art avec sas primièras òbras datant de la fin de las annadas 1970, començament de las 1980 amb la seria The News. Se fa conéisser mercé la sieuna imatgeriá: populara, kitsch, freja, realizadas a partir de materials nòbles coma lo marbre, o la porcelana ... Sa produccion es fòrça eteroclita, e es de contunh entre doas tensions, tracta sempre de dos opausats, çò que fa sas òbras a l'encòp kitsch e unicas, popularas e eruditas, aisidas e mentretant complèxes.

Utiliza tanben, los transformant, las figuras de la cultura americana: Popeye, Hulk, Michael Jackson. Se pòt qualificar son estyl de neopop.

Jeff Koons utiliza diferentas tecnicas artistica: l'installacion, la fotografia, la pintura, l'esculptura sus totes materials (fusta, marbre, vèire, inox) fins a la creacion assistada per ordinator, sa tecnica de predileccion pe las pinturas, que son enseguidas realizadas sus tela per sos assistents.

Malgrat la simplicitat aparenta de sas òbras, Koons i met lo mai grand sonh, sos Balloon Dogs, per exemple, reprodusont lo mendre plegadís del ballon. Lo temps de produccion d'una esculptura seriá de près de tres ans.

Una de sas creacions, Split-Rocker, es una esculptura realizada amb mai de 100 000 flors. Representa per una mitat un Dino, per una mitat un Pony, los dos eissits de l'imatgeriá de l'enfança. Foguèt acqueriguida per François Pinault en 2001.

Mai recentament, Koons collaborèt avec BMW e decorèt la 17a Art Car de la marca, una M3 corrent dins la categoria GT2 a las 24 Òras del Mans 2010. Aquesta decoracion especiala, realizada a partir d'una impression numerizada sus vinil cobèrta de doas espessors de film transparent de proteccion, foguèt desvelada lo 1èr de junh de 2010 al Centre Jòrdi Pompidor a París.

Lo Ramelet de tulipas modificar

En omenatge a las victimas dels atemptats de novembre de 2015, vòl ofrir a París l'òbra Ramelet de tulipas, un bronze policròm de 12 mètres de naut e d'un pes de 33 tonas, represente la man d’una joventa que ten un ramelet de tulipas conflablas coloradas, qu'auriá podut èsser installada en 2017 plaça de Tòquio. En genièr 2018[4]. Lo còst de la realizacion es estimat a 3,5 M€, remborsat a 66 % per de l’argent public[5]. Aquò provoquèt de criticas e d'oposicions, de politics o d'anomims. Se crenh qu'aquò profiècha subretot a la quòta de Jeff Koons, li ofrissent una consecracion marketing dins lo domèni public, just en fàcia de dos musèus[6]. Lo 12 d'octobre 2018 foguèt decidit que lo Ramelet de tulipas serà installat dins los jardins del Petit Palais.

En 2017, concep per Louis Vuitton cinc sacs utilizant las telas celèbras: Mart, Vènus e Cupidon del Tician, La Gioconda de Leonardo da Vinci, La Caça al tigre de Rubens, La Gimbeleta de Fragonard, e Camps de blat amb ciprès de Vincent van Gogh[7].

Quòta modificar

Jeff Koons foguèt pendent unes meses l'artista vivent mai car a l'enquant amb Balloon Flower (Magenta) vendut 12 921 250 12 921 250 £ (o 16 343 000 €) per Christie's a Londres lo 30 de junh de 2008[8], passat per Lucian Freud. L’òbra titulada Puppy foguèt venduda a 29 765 000 € segon Paris-Match.

Afars de plagiat modificar

Perseguit en justícia, Jeff Koons foguèt condamnat fins a tres còps per plagiat: en 1992 per son esculptura String of Puppies (plagiat d’un clichat del fotograf Art Rodgers) ; en 2017 per l'esculptura Naked (contrafaiçon de la fotografia Enfants de Jean-François Bauret); en 2018 pel plagiat d’une publicitat de la marca Naf Naf[9],[10].

Exposicions (seleccion) modificar

Annadas 1980

  • 1980 : The New, New Museum of Contemporary Art, New York
  • 1985 : Equilibrium, International With Monument Gallery, New York ; Feature Gallery, Chicago
  • 1986 : Luxury and Degradation, Daniel Weinberg Gallery, Los Angeles ; International With Monument Gallery, New York
  • 1987 : The New : Encased works 1981-1986, Daniel Weinberg Gallery, Los Angeles
  • 1988 :
    • Jeff Koons : Works 1979-1988, Museum of Contemporary Art, Chicago
    • Banality, Galerie Max Hetzler, Cologne; Sonnabend Gallery, New York ; Donald Young Gallery, Chicago
  • 1989 : Jeff Koons – Nieuw Werk, Galerie ‘T Venster, Rotterdamse Kunststichting

Annadas 1990

  • 1991 : Made in Heaven, Galerie Max Hetzler, Cologne ; Sonnabend Gallery, New York ; GalerieLehmann, Lausanne (1992) ; Christophe Van de Weghe, Bruxelles (1992)
  • 1992 :
    • Jeff Koons Retrospective, Stedelijk Museum, Amsterdam; Aarhus Kunstmuseum (1993); Staatsgalerie Stuttgart (1993)
    • Jeff Koons Retrospective, San Francisco Museum of Modern Art (1992-93) ; Walker Art Center, Minneapolis (1993)
    • Puppy, Schloss Arolsen
  • 1994 : Jeff Koons : A Survey 1981-1994, Anthony d’Offay Gallery, Londres
  • 1995 : Puppy, Museum of Contemporary Art, Sydney
  • 1997 :
    • Puppy, Guggenheim Museum, Bilbao
    • Jeff Koons, Galerie Jérôme de Noirmont, Paris
  • 1998 : Jeff Koons : Encased Works, Anthony d’Offay Gallery, Londres
  • 1999 :
    • Easyfun, Sonnabend Gallery, New York.
    • Jeff Koons, A Millenium Celebration, Deste Foundation, Athènes (1999-2000)

Annadas 2000

  • 2000 :
    • Easyfun-Ethereal, Deutsche Guggenheim, Berlin (2000-2001) ; Fruitmarket Gallery, Edimbourg (2001) ; Guggenheim Museum, Bilbao (2001-2002) ; Modèl:25e Biennale de SaoPaulo (2002) ; Guggenheim Museum, New York
    • Puppy, Rockefeller Center, New York
    • Split-Rocker, Palais des papes, Avignon
  • 2001 :
    • New Paintings, Gagosian Gallery, Los Angeles, Californie
    • Easyfun–Ethereal, Fruitmarket Gallery, Edinburgh, Écosse
    • Jeff Koons, Kunsthaus Bregenz
  • 2002 :
    • Easyfun-Ethereal, 25th Sao Paulo Biennial, Sao Paulo, Brésil
    • Easyfun-Ethereal, Guggenheim Museum, New York
    • Jeff Koons, York College, York, Pennsylvanie
    • Jeff Koons. Paintings, Photos, Prints 1980-2002, Kunsthalle Bielefeld
    • Popeye, Sonnabend Gallery, New York
  • 2003 :
    • Jeff Koons, Museo Archeologico Nazionale, Naples
    • Popeye, Sonnabend Gallery, New York
  • 2004 :
    • Jeff Koons : Highlights of Twenty-Five Years, C&M Arts, New York
    • From Pop to Now : Selections from the Sonnabend Collection, The Tang Museum, Saratoga Springs, New York ; The Wexner Center for the Arts, Columbus, Ohio
    • Retrospektiv, exposition itinérante : Astrup Fearnley Museet for Moderne Kunst, Oslo ; Helsinki City Art Museum (catalogue)
  • 2008 :
    • Jeff Koons - Celebration, Neue Nationalgalerie, Berlin ; 11 œuvres exposées au rez-de-chaussée de cette galerie berlinoise.
    • Koons Versailles 17 œuvres emblématiques de l'artiste prennent place dans les appartements et les jardins du château de Versailles[11], du 10 septembre 2008 au 4 janvier 2009.

Annadas 2010

  • 2012 :
    • Beauté animale - de Dürer à Jeff Koons, Galeries nationales du Grand Palais, Paris
    • Split Rocker - Jeff Koons à la Fondation Bayeler, Bâle
    • Almine Rech Gallery, Brussels
  • 2013 :
    • Lady Gaga - Jeff Koons à la artRAVE (festival célébrant la sortie de Artpop par Lady Gaga)
  • 2014- 2015 :
    • Jeff Koons, La Rétrospective, Centre Pompidou, Paris
  • 2015 :
    • Jeff Koons, La Rétrospective, Musée Guggenheim, Bilbao. Du 9 juin 2015 au 27 septembre 2015.
  • 2016
    • Almine Rech Gallery, London

Nòtas e referéncias modificar

  1. Ingrid Sischy, « Jeff Koons, l'art gonflé », Vanity Fair n°16, octobre de 2014, p. 130-145.
  2. Voir sur centrepompidou.fr.
  3. De Wavrin T, « Atelier de Chelsea, la fabrique de Jeff Koons », Dans Jeff Koons, Versailles, Beaux-arts éditions.
  4. Claire Bommelaer, En pleine polémique sur le Bouquet of Tulips, Françoise Nyssen va recevoir Jeff Koons, 25 janvier 2018 sur Le Figaro numérique
  5. « Paris : les Insoumis ne veulent pas du cadeau de Jeff Koons », leparisien.fr,‎ 2018-02-04cet13:13:00+01:00 (lire en ligne)
  6. Judith Waintraub, « Les tulipes de Jeff Koons, fleurs de la discorde à Paris », Le Figaro Magazine, setm del 13 d'abril de 2018, p. 28.
  7. Pierre Groppo, « Hors les murs », Vanity Fair n° 47}}, junh de 2017, p. 50-51.
  8. Artvalue.com
  9. « Jeff Koons condamné pour plagiat, l'art de l'appropriation contre la propriété intellectuelle », France Culture, Jeff Koons condamné pour le plagiat d’une publicité Naf-Naf », Le Monde.fr,« Jeff Koons condamné pour le plagiat d’une publicité Naf-Naf », Le Monde.fr, {{Article}} : paramètre « annada » o « date » mancant
  10. (en) « Jeff Koons Is Found Guilty of Copying. Again. », {{Article}} : paramètre « périodique » manquant, paramètre « date » manquant (lire en ligne)« Jeff Koons Is Found Guilty of Copying. Again. », {{Article}} : paramètre « periodic » mancant, paramètre « annada » o « data » mancant
  11. Exposition sujette à beaucoup de controverses et de scandales divers, un descendant de Louis XIV, Charles-Emmanuel de Bourbon-Parme, intentant même un procès pour la faire interdire, fut débouté par la justice.

Vejatz tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Articles connèxes modificar

  • Kitsch
  • Neopop.