Icaria (utopia)

Icaria es lo nom donat pel teorician politic e socialista utopic Étienne Cabet per sa ciutat ideala, una utopia se basant suls principis del comunisme crestian. Per extension, « Icaria » serà lo nom donat a las comunautats intencionalas fondadas als EUA pels adèptes de Cabet, se designant « Icarians ».

Inspirat a l’encòp per l'Utopia de Thomas More e son amistat amb lo reformator galés Robert Owen, Cabet descriu Icaria dins un recit imaginari d'un jove aristocrata anglés visitant una illa misteriosa. Viatges e aventuras de Lòrd Wiliam Carisdall en Icaria es publicat en 1840 en Angletèrra de biais anonim, Cabet crentant d'èsser arrestat per las autoritats francesas. Aquesta paur venent infondada, l'obratge es editat en França a partir de 1842 (Voyage en Icarie) amb nom de l'autor.

Las Icarias dels EUA

Tèxas

Lo 10 d’octobre de 1847, unas 150 personas amassadas dins los luòcs del jornal Le Populaire vòtan l’« Acte de Constitucion d’Icaria », vòtan Étienne Cabet coma president e establisson un « Burèl de l’imigracion icariana » in situ. En decembre, Charles Sully es enviat per preparar lo terren situat sus las ribas de la Red River, Près de la vila de Cross Timber, al Tèxas. Lo 3 febrièr 1848, 69 colons dirigits per Gouhenart, un pintre e mercand de quadres, embarcan al pòrt del Havre. Cabet assistís, amb sa filha, a la partença. Abans, Lo 30 de genièr, una taulejada "frairala" se debanèt près de la comuna d'Ingouville, sul bòrd de mar. 250 personas, òmes, femnas e enfants venguèron de tota la region e de París. Pendent sièis oras se festegèt lo movement icarian. De cants (l'imne icarian, compausat en 1847 per Félix Lamb) son donats. De discors son prononciats pels partents. Los cants mòstran una ignorança totala del Tèxas de l'epòca, glorificant "un sol verge d'esclavatge."

Cabet lor fa signar una seria de 15 engatjaments, coma "suportat totas las cargas e las privacions." Tanben accèptan "qu’aqueste qu’abandonariá sos fraires per escochar pas que son interés personal egoïsta podèt èsser publicament tacat coma un desertor e un traïdor". Puèi acceptèron que la geréncia d'Icaria siá confiada pendent 10 ans a Cabet.

Lo 3 de febrièr, Cabet, que vei partir la nau primièra, declara:

"Enfin, lo dijós 3 de febrièr a nòu ora del matin, se realizèt un dels mai grands actes, Lo cream dons l'istòria del genre uman. L'avantgarda, partissent sus le Rome, daissèt le Havre per navegar sus l'Ocean e cap a l’Icaria."

Arribèron sus lor tèrra en junh de 1848 après una longa e penosa caminada que la Red River es pas practicabla fins a Cross Timber. Alà, assagèron d’organizar lor comunautat mas son lèu descoratjats pel climat: de colons i moriguèron a causa de la fèbra paludica. Decidisson donc d’anar a La Nòva Orleans ont, après aver encontrat d’autres colons icarians embarcats lo 15 d’octobre, lo 2 e lo 12 de novembre a Bordèu que son dins una situacion identica a la lor, vòta la dissolucion de la comunautat icariana.

Illinois

Cabet, al arribar a La Novèla Orleans lo 19 de genièr de 1849, assag de tornar mestrejar las causas; convòca una assemblada generala que convenquèt 280 òmes, 74 femnas e 64 enfants sus un total de 485 colons a contunhar l’aventura icariana. Lo primièr de mai de 1849, los colons arribèron dins l’Illinois dins la localitat de Nauvoo, fondada en 1840 pel les Mormons, mas foguèron expulsats sièis annadas mai tard. Lo climat es agradable e las tèrras son fertilas. Pendent l’assemblada generala del 21 de febrièr de 1850, los colons vòtan la constitucion definitiva de la comunautat icariana. Aquesta prospèra e los colons, franceses coma americans, arriban fins a decembre de 1855.

En octobre de 1856, una crisi intèrna deguda a l’insurreccion diferents colons que jutjan Cabet tròp autoritari e lo sistèma e realizacion tròp liberticid, se resòlv a partir, accompanhat de 75 òmes, 47 femnas e 50 enfants, per Saint-Louis, dins lo Missouri. Alà, pauc après lor installacion, morís Cabet d’una ataca cerebrala. Mercadier, qu’es elegit president per li succedir, decidís de partir de Saint-Louis en mai de 1858 per installar la comunautat r Cheltenham. La comunautat se contunha fins a 1863, quand los colons devon prononciar sa dissolucion, roïnadas per las consequéncias de la Guèrra de Secession.

Iowa

Julhet de 1881, Lo Comunista-Libertari, « Organ de la Comunautat icariana », que pren la seguida de La Jeune Icarie editat dempuèi lo 1èr de mai de 1878.

J.-B. Gérard, qu’aviá succedit a Cabet dins la vila de Nauvoo, decidís en 1857, alara al cap tête de 240 colons, d’installar la comunautat à Corning, dins l’Iowa, près de Nodaway. Unes decidisson alara de tornar en França, d’autres de demorar a Nauvoo en abandonant la comunautat, e d’autres encara de seguir Gérard. En 1863, la comunautat icariana de Corning es compausada sonque de seissenta personas, mas sa prosperitat e sa bona productiviaté atrason fòrça novèls e ancians colons.

En 1876, un novèl conflcte intèrne se far jorn: lo partit dels Joves Icarians, libertaris e revolucionaris, acusa çò que nomenan la « Vièlha Icaria » d’èssez tròp conservatritz e enrotinada. En 1878, es la cort d'apellacion del comtat que reglèt l’afar en prononciant la dissolucion de la comunautat.

La minoritat que se manten en comunautat fe de publicacions e dos jornals, La Jeune Icarie, « organ del Comunisme progressii » (1878-1879) e Le Communiste libertaire, « organ de la Comunautat icariana » (1881).

Icaria-Speranza

Placa comemorant l'emplaçament de la colonia utopista Icaria-Speranza dins lo comtat de Sonoma, en Califòrnia, la darrièra de son genre.

En 1881, tafurat per de recits sus la popularitat de las idèas socialistas a San Francisco, Armand Dehay se’n va en Califòrnia amb sa familha per viure temporàriament amb son fraire Théodore. Encoratjat per Émile Bée, un cap del Partit trabalhista socialista, a assajar una novèla experiéncia icariana dins la region, Dehay escriu a Paul e Pierre Leroux per los incitar a lo rejónher. Après una exploracion de la val de Napa, decidisson de tornar localizar la jova Icaria dins lo comtat vesin de Sonoma, près de Cloverdale.

Utilizant lor proprietat d'Iowa en garandida, crompan una bòrda de 885 acres (358 ha) sus la Russian River a la prima per 15 000 dolars, e nomenan lor novèla comunautat Speranza, una referéncia al frontispici del jornal defunt de Jules Leroux, L'Espérance. 100 acres (40 ha) de blat, 45 acres (18 ha) de vinha e 5 acres (2 ha) de persequièrs son plantat e un ressèc es bastir per pagar lo prèst, lo rèste de las tèrras essent dedicat a la pastura. Quitament lo lor deute foguèt redusit a 6 000 dolars en 1883, los Icarians de Speranza son plan alunhats de l'objectiu ideal de l'autosufisença, ja aclapat per Péron dins l'Iowa.

Onga en fin, la comunautat adòpta una carta descrivent los principis governant la colonia. Son foncionament es un pauc diferent de las Icarias precedentas, s'inspirant de las idèas de Charles Fourier e Saint-Simon.

La comunautat Icaria Speranza foguèt disolguda lo 3 d’agost de 1886 per la cort de justícia del comtat.

Bibliografia

• Étienne Cabet, Voyage en Icarie, J. Mallet et Cie, Paris, 1842.
• Paul S. Gauthier, Quest for Utopia: The Icarians of Adams County, Gauthier Publishing Company, Corning, 1992.
• Jules Prudhommeaux, Icarie et son fondateur Étienne Cabet. Contribution à l'étude du socialisme expérimental, Édouard Cornély & Cie, Paris, 1907.
• Robert P. Sutton, Les Icariens: The Utopian Dream in Europe and America, University of Illinois Press, Urbana and Chicago, 1994. ISBN: 0252020677.
• Nathalie Brémand, "Les socialismes et l'enfance : expérimentation et utopie (1830-1870)", Rennes : Presses universitaires de Rennes, 2008, 365 p.
• Jacques Rancière, "La nuit des prolétaires. Archives du rêve ouvrier", Fayard, 1981.

Ligams extèrnes

• Bibliothèque Virtuelle sur les Premiers Socialismes de l'Université de Poitiers, [BVPS] http://premierssocialismes.edel.univ-poitiers.fr/index.php
• Voyage en Icarie (2e éd.) sur Gallica BNF